Οι «36 Ελληνικοί Χοροί» του Νίκου Σκαλκώτα στο Ηρώδειο

Οι «36 Ελληνικοί Χοροί» του Νίκου Σκαλκώτα στο Ηρώδειο

2' 17" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Την τιμητική τους έχουν φέτος οι «36 Ελληνικοί Χοροί» του Νίκου Σκαλκώτα. Σχεδόν όλα τα μουσικά μας σύνολα απέδωσαν ορισμένους από αυτούς στην πρωτότυπη μορφή ή σε μεταγραφή. Η κορύφωση ήρθε στις 19 Ιουνίου στο Ηρώδειο, όταν στο πλαίσιο του Φεστιβάλ η Φιλαρμόνια Ορχήστρα Αθηνών υπό τον Βύρωνα Φιδετζή έπαιξε και τους 36!

Πληθαίνουν οι συναυλίες ελληνικών συνόλων που προτείνουν στο κοινό ολόκληρες σειρές από σύντομες ομοειδείς συνθέσεις, όπως, ενδεικτικά, τα δώδεκα κοντσέρτα της συλλογής «Ο αρμονικός οίστρος» του Βιβάλντι, τα έξι «Κοντσέρτι γκρόσι» του έργου 3 του Χέντελ και τώρα οι «36 Ελληνικοί Xοροί». Σχολαστικά προγράμματα που μοιάζει να αφορούν περισσότερο τις ίδιες τις ορχήστρες και τις προτεραιότητές τους, παρά τους ακροατές. Οι τρεις σειρές από δώδεκα «Χορούς» του Σκαλκώτα αγγίζουν τις δύο ώρες μουσικής δομημένης από συνθέσεις ομοειδείς και κατά μέσον όρο τρίλεπτες. Προφανώς δεν γράφηκαν προκειμένου να ακούγονται μαζί. Ο γνωστός Αμερικανός μελετητής Τσαρλς Ρόζεν σημειώνει σχετικά: «Θα ήταν παράλογη παραποίηση του έργου το να υποστηρίξει κανείς ότι προορίζεται κατ’ αρχήν για ενιαία εκτέλεση, αν και το έργο υφίσταται ως ενότητα (…) και παίρνει μέρος του νοήματός του από αυτή την ενότητα».

Ως προς τη γένεση των «Χορών» η μουσικολόγος Εύα Μαντζουράνη σημειώνει στο ενδιαφέρον δοκίμιό της για τους «36 Ελληνικούς Χορούς» στο σχετικό έντυπο πρόγραμμα της Εθνικής Λυρικής Σκηνής: «Στις επιστολές του προς τον (ευεργέτη του Εμμανουήλ) Μπενάκη το 1931 και το 1932, ο Σκαλκώτας εξέφρασε την επιθυμία να δημιουργήσει μια “ζωντανή σχέση με τη χώρα μου, με τους συμπατριώτες μου” και “να κλείσω μερικά στόματα, εκείνων που εικάζουν ότι δεν είμαι ικανός να γράψω τονική μουσική” (…). Στην προσπάθειά του να συμφιλιωθεί με τον Μπενάκη, το 1931 ο Σκαλκώτας συνέθεσε τον πρώτο χορό, τον Πελοποννησιακό, “που βγήκε αρκετά καλά: τονικός”, και τον θεώρησε πως ήταν “λίγο-πολύ η Επίσημη Συμφιλίωση”». Κανένα εθνικό ιδεολόγημα.

Καθένας από τους «Χορούς», ειδικότερα οι κάπως εκτενέστεροι της β΄ σειράς, αποτελεί έναν αυτόνομο, εξαιρετικά πλούσιο μουσικό κόσμο. Και όπως φάνηκε κατά τη διάρκεια και αυτής της συναυλίας, έχουν ανάγκη από μια έμπειρη επαγγελματική ορχήστρα με καλό σώμα εγχόρδων και εξαιρετικούς μουσικούς στα ξύλινα και χάλκινα πνευστά, προκειμένου να ανταποκριθούν στις υψηλές απαιτήσεις τους, τεχνικές και ερμηνευτικές. Τα πέντε κόρνα του συγκεκριμένου συνόλου δεν ανήκαν σε αυτή την κατηγορία. Διακρίθηκαν όμως ο εξάρχων βιολιστής Γιάρεσλαφ Τοκάρεφ, τα φλάουτα, τα τρομπόνια, τα τύμπανα και τα κρουστά.

Ο Βύρων Φιδετζής έχει ασχοληθεί διεξοδικά με τους «Χορούς». Τους έχει ηχογραφήσει και ερμηνεύσει αρκετές φορές. Γνωρίζει άριστα το πλαίσιο στο οποίο εντάσσονται, καθώς είναι εξίσου βαθύς γνώστης της δυτικής όσο και της ελληνικής μουσικής. Ποιος άλλος, λοιπόν, θα μπορούσε να τους εντάξει καλύτερα στο (ευρωπαϊκό) πλαίσιο της εποχής τους ή ακόμη να τους θέσει σε διάλογο με άλλα έργα Ελλήνων, κατά τη διάρκεια μιας συναυλίας που θα αποκάλυπτε και στο κοινό σχέσεις, νοήματα, συγγένειες;

comment-below Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή
MHT