Σε 18 γλώσσες μεταφράστηκε το μυθιστόρημα που έκανε διάσημη τη Ρόζα Βεντρέλλα, ένα βιβλίο που ακούει στον τίτλο «Ιστορία μιας καθωσπρέπει οικογένειας». Στα ελληνικά κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Πατάκη σε πολύ καλή μετάφραση της Δήμητρας Δότση, και ως γνήσιο ιταλικό μυθιστόρημα μας μεταφέρει στον πυρήνα οικογενειακών σχέσεων και στη γλυκόπικρη εμπειρία της ενηλικίωσης.
Η 47χρονη Ρόζα Βεντρέλλα ζει στην Κρεμόνα, αλλά είναι γέννημα θρέμμα του Μπάρι, όπου διαδραματίζεται η «Ιστορία μιας καθωσπρέπει οικογένειας» στη δεκαετία του ’80. Αν δεν ήταν το Μπάρι, θα μπορούσε, τηρουμένων των αναλογιών, να είναι μια ελληνική πόλη, ωστόσο οι αναλογίες είναι ευρύτερες, όχι τόσο μεταξύ συγγενών μεσογειακών δομών όσο μέσα στο ευρύτερο κάδρο της οικογενειακής κουλτούρας της Δύσης.
Πολλά μυθιστορήματα τα τελευταία 30 χρόνια με όχημα διάφορες ευρωπαϊκές γλώσσες μιλούν για τον μετασχηματισμό της οικογένειας, την αμφίρροπη επιθυμία της απαγκίστρωσης από τη στενή επιτήρηση της παραδοσιακής εστίας και της σύνδεσης με έναν κόσμο γεμάτο οικείους και καθησυχαστικούς κώδικες.
Η περίπτωση της Ρόζα Βεντρέλλα είναι απολύτως συγγενής με την ελληνική οικογενειακή παράδοση, και καθώς το τρυφερό και ευχάριστο μυθιστόρημά της διαδραματίζεται στο Μπάρι του ιταλικού Νότου, θυμίζει υβρίδιο ιταλικής κωμωδίας και ιταλικού νεορεαλιστικού δράματος. Πάνω από όλα, όμως, η «Ιστορία μιας καθωσπρέπει οικογένειας», παρότι έχει μια κεντρική «κινηματογραφική» ηρωίδα με υλικά ακριβοζυγισμένα, είναι και ένας τρόπος να αναλογιστεί κανείς για τις κατακλυσμιαίες μεταβολές στον κορμό της οικογένειας από το 1960 και μετά.
Το Μπάρι της Ρόζα Βεντρέλλα είναι ένας τόπος κοινός και ευάλωτος, ένας τόπος οικείος και πένθιμος, μια θεατρική σκηνή ευωχίας, ερωτικών χυμών, αντιδικιών και πάλης αντικρουόμενων επιθυμιών και εγωισμών. Καταγράφεται –και αυτό– στον άτλαντα των οικογενειακών δραμάτων της σύγχρονης ευρωπαϊκής λογοτεχνίας, που συχνά-πυκνά μας δίνει διάφορες εκδοχές της ενηλικίωσης μέσα σε ασφυκτικούς κώδικες συμβίωσης.
