Η πρώτη φορά που οι «Ιστορίες καθ’ οδόν» –τότε συμπαραγωγή του Εθνικού Θεάτρου με τον Οργανισμό Αστικών Συγκοινωνιών– βγήκαν στις γειτονιές της Αττικής ήταν το 2017. «Επισκεφτήκαμε 16 δήμους, δώσαμε περίπου 125 παραστάσεις», θυμάται ο σκηνοθέτης Τάσος Πυργιέρης από την πρώτη περίοδο του θεατρικού εγχειρήματος. Αυτό το ταξίδι ανά την πρωτεύουσα, με ένα έργο που αποτελούσε τη δραματουργική σύνθεση κειμένων και μαρτυριών από τις αρχές του 19ου αι. με επίκεντρο την προσπάθεια ίδρυσης του νέου ελληνικού κράτους, είχε μακρύ δρόμο και μάλιστα με ειδικό όχημα. Για τις ανάγκες των παραστάσεων, το διαμορφωμένο λεωφορείο –το «Θέατρο Express»– είχε χωροταξικά χωριστεί στη μέση: στο κέντρο υπήρχε μια λιλιπούτεια σκηνή 1×1 μέτρο, πίσω της η κουίντα, απέναντι τα καθίσματα για τους 22 θεατές και στη θέση του οδηγού βρισκόταν το καμαρίνι των ηθοποιών.
«Είχαμε μια ιδιαίτερη θεατρική συνθήκη», σχολιάζει ο κ. Πυργιέρης, «που απαιτούσε λιτότητα στην τοποθέτηση των ηθοποιών, ενώ ταυτόχρονα έπρεπε να παραμένει ζωντανό το ενδιαφέρον του κοινού παρότι η σκηνική δράση ήταν περιορισμένη».
Προφανώς τα κατάφεραν καλά τότε, αν κρίνει κανείς από την ανταπόκριση του κοινού –σε κάποιους δήμους πήγαν και ξαναπήγαν, όπως μας λέει ο σκηνοθέτης–, αλλά και από τα πολλά e-mails προς το Εθνικό Θέατρο που ζητούσαν να συνεχιστεί η πορεία του «Θεάτρου Express». Με την αλλαγή της διεύθυνσης του Εθνικού, οι «Ιστορίες καθ’ οδόν» σταμάτησαν, ενώ η πανδημία που ακολούθησε, άλλαξε όλα τα δεδομένα. Ομως το νήμα της αφήγησης δεν χάθηκε. Οι υπ’ αριθμόν 2 «Ιστορίες», αυτό το εύθυμο ταξίδι στην ιστορία του νεοελληνικού κράτους, συνεχίζεται στην ανοιχτή Σκηνή του Εθνικού Θεάτρου, στο «Σχολείον της Αθήνας Ειρήνη Παπά». Με επετειακή διάθεση, αλλά χωρίς να χάνει το χιούμορ και την κριτική ματιά του. «Τη φετινή χρονιά με τη συμπλήρωση των δύο αιώνων από την κήρυξη της Επανάστασης το παρελθόν μοιάζει σαν να μας χτυπάει την πόρτα. Είναι ευκαιρία να ρίξουμε πάλι μια ματιά στην ιστορία αυτού του τόπου. Τι φταίει και τι μας φταίει;» αναρωτιούνται επί σκηνής οι συντελεστές της παράστασης. Το θεατρικό κείμενο διαμορφώνεται μέσα από σπαρταριστές διηγήσεις για την Επανάσταση, τις πρώτες προσπάθειες οργάνωσης του ελληνικού κράτους, και μιλάει για ανακτορικές δεξιώσεις και ευρωπαϊκούς χορούς, για ήρωες και αγωνιστές που ανησυχούν για τους πολυελαίους, για τις συνήθειες και τις παραδόσεις των απλών ανθρώπων.
Αυτοσαρκασμός
«Θέλουμε να φωτίσουμε με καλή διάθεση αλλά και αυτοσαρκασμό γνωστές και άγνωστες στιγμές της ελληνικής ιστορίας σαν μια μικρή χειρονομία εορτασμού για τα 200 χρόνια από την Ελληνική Επανάσταση. Με τους αγαπημένους και εξαίρετους συνεργάτες-ηθοποιούς της παράστασης, Σταύρο Καραγιάννη, Ρένα Κυπριώτη και Γιάννη Παναγόπουλο, δουλέψαμε με κέφι, εντάξαμε στο κείμενο αυτοσχεδιασμούς και κάνουμε μια αναδρομή στο παρελθόν, έχοντας όμως τον νου στραμμένο στο μέλλον. “Παρά τις δυσκολίες, προχωράμε μπροστά”: Αυτό θέλουμε να πούμε». Γι’ αυτό, η αυλαία ανοίγει και: «Κυρίες και κύριοι, καλωσορίσατε! Σήμερα ο θίασός μας θα σας παρουσιάσει τις “Ιστορίες καθ’ οδόν”, το Νο 2. Ιστορίες αξιοπερίεργες, απίθανες, ακαταλαβίστικες. Βλέπετε, τα πιο περίεργα και πρωτοφανή έγιναν και θα γίνονται, συνέχεια φαίνεται, στον τόπο μας. Κλείστε τα κινητά σας, ανοίξτε τα μάτια και τα αυτιά σας. Καλή διασκέδαση!».
Οι «Ιστορίες καθ’ οδόν Νο 2» παρουσιάζονται από τις 25 Αυγούστου για περιορισμένο αριθμό παραστάσεων στο «Σχολείον της Αθήνας Ειρήνη Παπά».