Ενα παράθυρο στον κόσμο, μια θέα από το Λεωνίδιο, την όμορφη κωμόπολη της Κυνουρίας, σου ανοίγει την καρδιά και μαζί σε ωθεί να σκεφτείς πάνω στον ιστορικό αυτόν τόπο. Ξεφυλλίζω μια θαυμάσια έκδοση, τόσο αρμονικά ζυγισμένη ανάμεσα στον λόγο και την εικόνα, που νιώθω ότι περιποιεί τιμή στο Λεωνίδιο και στον χαρακτήρα του ως ενός τόπου που δεν είναι μόνο δημοφιλής τουριστικός προορισμός. Τα παράθυρα στον παραδοσιακό, αυτόν, οικισμό (από το 1978, και ιστορικός οικισμός από το 2010) αποκαλύπτουν όχι μόνο τη θέα προς το Μυρτώο Πέλαγος, τις στέγες, τις αυλές και την κατάφυτη πλαγιά αλλά και μέρος των εσωτερικών των αρχοντικών όπως φαίνονται από τα πλαίσια των ανοιγμάτων. Είναι σπίτια πραγματικά ζηλευτά, αρχοντόσπιτα σωστά, τόπος ευλογημένος, καρδιά της Τσακωνιάς, γενέτειρα σπουδαίων ανθρώπων.
Το βιβλίο έχει τον τσακώνικο τίτλο «Το Αγιελήδι τάσου από τα τα παναθούρια» (εκδόσεις τέχνης «Οίστρος») και σφραγίζεται από τις ποιητικές και απολύτως εικαστικές φωτογραφίες της Πόπης Τσουκάτου. Πολλά έμαθα για το Λεωνίδιο από το κείμενο-κορμό του βιβλίου που υπογράφει η Ζαχαρούλα Τουραλή και παρά τον τσακώνικο τίτλο και τις ιστορικές πληροφορίες, το βιβλίο δεν είναι λαογραφικό. Είναι κυρίως φωτογραφικό με πλούτο πληροφοριών, τόσο ώστε να εντάσσεται επαξίως στη χρήσιμη βιβλιογραφία για το Λεωνίδιο και την Τσακωνιά. Στάθηκα ώρα πολλή στις φωτογραφίες της Πόπης Τσουκάτου που με σχεδόν αισθησιακό τρόπο, μέσα από γάζες μνήμης και χειρονομίες ομορφιάς, μας ξεναγεί στα αρχοντικά του τόπου. Το πώς έγινε το Λεωνίδιο η πόλη που ξέρουμε, το μαθαίνουμε μέσα από το κείμενο της Ζαχαρούλας Τουραλή, αλλά στον αναγνώστη θα μείνει η αίσθηση του τόπου, το αποτύπωμα, η υγρασία του, οι σκιές. Αυτή η ευγένεια της αρχιτεκτονικής μέσα σε σκηνικό μεγάλου φυσικού κάλλους τόσο προς την ενδοχώρα όσο και προς την ακτογραμμή προκαλεί ευφορία, ίσως και μια αδιόρατη μελαγχολία, όπως συχνά προκαλεί η ομορφιά.
Το Λεωνίδιο που άρχισε να αναπτύσσεται τον 19ο αιώνα, αφού ο Ιμπραήμ είχε καταστρέψει την παλιά πρωτεύουσα της Κυνουρίας, τον Πραστό, το ορεινό παραδοσιακό χωριό στις πλαγιές του Πάρνωνα, έγινε τόπος εμπορίου με αστική ζωή και παιδεία. Η Ζαχαρούλα Τουραλή στο κείμενό της αναφέρεται σε όλες τις πτυχές της κοινωνικής και οικονομικής οργάνωσης του τόπου, στα αρχοντικά, στις δραστηριότητες, στις προσωπικότητες, όπως ο Γιώργος Σαραντάρης, ο Κώστας Ουράνης, ο εξαίρετος ζωγράφος Βρασίδας Τσούχλος (που ζωγράφισε και το εσωτερικό του πατρικού του, το οποίο σώζεται έως σήμερα). Σήμερα, περίπου εκατό αρχοντικά διασώζονται από την εποχή της ευημερίας και ανόδου της τοπικής κοινωνίας. Στην έκδοση συνέβαλαν ο πρόεδρος Αρχείου Τσακωνιάς, Κώστας Τροχάνης και ο πρώην γραμματέας Δήμου Λεωνιδίου, Γιώργος Πήλιουρας.