Από τα χρόνια που ο Κώστας Γάκης σπούδαζε στο Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας, του άρεσαν οι ιστορίες. Κυρίως οι βραδιές με ποίηση, μουσική και θέατρο. Σήμερα, στα 44 του, επαγγελματίας πια ηθοποιός, σκηνοθέτης, μουσικός, δραματουργός και συγγραφέας, συγκινείται με τις «κυψέλες» των ανθρώπων, όπου μαζεύονται, ιστορούν και φτιάχνουν τη δική τους πραγματικότητα μέσω της τέχνης.
«Δεν σκέφτηκα ποτέ “αχ, μακάρι να παίξω ένα ρόλο στην Επίδαυρο”, ούτε ονειρεύτηκα μια συναυλία στο Κάρνεγκι Χολ. Προτιμώ να φτιάξω μια ιστορία που πιστεύω ότι αξίζει να ειπωθεί. Αυτή τη στιγμή δεν χρειαζόμαστε οποιοδήποτε αφήγημα, αλλά συνεκτικά αφηγήματα. Πολύ περισσότερο που συχνά στο θέατρο, το κοινό, νιώθει αποξενωμένο από τους κώδικες μιας παράστασης. Βλέπει ακαταλαβίστικα πράγματα, ακούει φωνές και μικρόφωνα. Στις παραστάσεις μου θέλω κάθε γενιά να βρίσκει κάτι στο θεατρικό αφήγημα. Δεν μπορεί να νιώθει χαζός ο θεατής, να ντρέπεται γιατί δεν κατάλαβε», λέει στην «Κ» ο ηθοποιός και σκηνοθέτης.
Η σκηνοθετική ματιά του στην «Ιστορία χωρίς όνομα» για τον ατελέσφορο έρωτα της Πηνελόπης Δέλτα και του Ιωνα Δραγούμη κέντρισε το ενδιαφέρον του κοινού το καλοκαίρι, όμως τώρα ετοιμάζεται να παρουσιάσει τον Οκτώβριο στο θέατρο «Αλφα/Ληναίος – Φωτίου» την «Ιστορία ενός σκύλου που τον έλεγαν πιστό», του Λουίς Σεπούλβεδα. Μια «περιπέτεια» που παίχτηκε για πρώτη φορά στο Asian Cultural Center της Νότιας Κορέας τον Σεπτέμβριο του 2019, αλλά δεν πρόλαβε στην Αθήνα λόγω της πανδημίας.
Είναι διασκευή του έργου του ακτιβιστή Χιλιανού συγγραφέα, ο οποίος πέθανε το 2020 από την COVID-19. Εργο, όπως τονίζει, επίκαιρο, όχι μόνο για τις πρόσφατες φωτιές στον Αμαζόνιο, αλλά και για τον τρόπο που αντιμετωπίζει τους αυτόχθονες του Αμαζονίου η κυβέρνηση της Βραζιλίας. Στην ουσία, η παράσταση μάς ταξιδεύει στη φυλή των Mapuche, των «Ανθρώπων της Γης». Οι Μαπούτσε, ιθαγενείς της Νότιας Χιλής, δεν καταλήφθηκαν από τους Ισπανούς, έμειναν ανεξάρτητοι ώς το 1883, έγιναν μέρος του κράτους της Χιλής, υπέστησαν μαζικές διώξεις στη δικτατορία του Πινοσέτ και, ακόμη και σήμερα, αγωνίζονται για το δικαίωμα διαβίωσης στην προγονική τους γη.
Ο συγγραφέας
Ο Σεπούλβεδα έγραψε το έργο με αφορμή την κατασκευή ενός σχολείου στους ιθαγενείς. «Οταν, κάποια στιγμή ρώτησε ένα στεναχωρημένο παιδί, απομονωμένο από τους υπόλοιπους, τι του συμβαίνει, εκείνο του απάντησε ότι στη διάρκεια μιας παρέμβασης των Αρχών, ένας αστυνομικός του πήρε τον σκύλο του. “Μη στεναχωριέσαι, θα σου γράψω ένα βιβλίο στο οποίο ο πρωταγωνιστής δεν θα χάνει τον σκύλο του και ο σκύλος αυτόν”, του είπε ο συγγραφέας και έγραψε την “Ιστορία ενός σκύλου που τον έλεγαν πιστό”».
Ο Κ. Γάκης παίζει τον σκύλο. «Μπαίνω σαν ηθοποιός στο κομμάτι της ενσάρκωσης ενός ζώου. Δούλεψα διαφορετικά με το σώμα, τους ήχους, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι υπάρχει σχετική μεταμόρφωση. Το σώμα είναι ανθρώπινο». Ο θεατής παρακολουθεί την αφήγηση του σκύλου που ζούσε σε μια φυλή ιθαγενών. Αλλά και πώς άλλαξε η ζωή του όταν τον έκλεψαν οι λευκοί, εκπαιδεύοντάς τον να κυνηγάει όποιον ξεσήκωνε τους κατοίκους της φυλής για να διεκδικήσει τα εδάφη της. Ο νεαρός επαναστάτης που κυνηγά στη νέα του ζωή ο σκύλος, ανήκει στην ίδια φυλή που ανήκε και ο ίδιος κάποτε. Σιγά σιγά εικόνες και οσμές του θυμίζουν ότι κι εκείνος ήταν μέρος των «Ανθρώπων της γης».
Η σχέση με τη φύση
Τα ζητήματα που θίγονται είναι ο ξεριζωμός, οι διώξεις, η αλληλεγγύη, η αυτοδιαχείριση, τα διδάγματα των φυλών του κόσμου για μια οργανική σχέση με τη φύση. «Πόσο απλά θα μπορούσαν να είναι τα πράγματα αν μειώσουμε λίγο τις απαιτήσεις για το κέρδος, τη μανία της συσσώρευσης και να αντικατασταθούν αυτά με αξίες όπως: αλληλεγγύη, γενναιοδωρία, αγάπη για τη γη. Ξέρετε, έτσι μεγάλωσα στον τόπο μου, την Ικαρία. Ανοιχτά σπίτια, ξυπολυσιές τα καλοκαίρια, αλληλεξάρτηση και σεβασμός με το φυσικό περιβάλλον. Εκεί έζησα τα δυο πρώτα χρόνια της ζωής μου, τις διακοπές του Πάσχα και τα μεγάλα καλοκαίρια με τη γιαγιά μου την Αντιγόνη, η οποία μου έμαθε αρχαία ελληνικά. Μεγάλωσα σε μια οικογένεια που υπήρχε τρυφερότητα, αγάπη και αναγνώριζε τα απλά της ζωής, της φύσης, τη χαρά του καλού λόγου και της αγκαλιάς. Στο πέρασμα των χρόνων αυτά γίνονται τα ουσιαστικά στη ζωή μου, από το να είμαστε καθένας στο βάθρο του».
Μήπως αυτό αναζητά στη «Συντροφιά των ονειροπόλων»; «Είναι μια καλλιτεχνική φωλιά που αποτελείται από ηθοποιούς και μουσικούς, συγγραφείς, ανθρώπους που θέλουν να πειραματιστούν. Φτιάχνουμε μικρά λάιβ, ποιητικές βραδιές, διαδικτυακές συζητήσεις με συγγραφείς, έχουμε στα σκαριά ένα μικρό ιντερνετικό σταθμό, το Alfa Mikro Radio που θα εκπέμπει κάποια κοσμοεναλλακτικά –όπως μας αρέσει να λέμε– σήματα. Η συντροφιά ξεκίνησε μέσα στην καραντίνα».
Στο θέατρο επί 17 χρόνια υπερασπίζεται το ανθρώπινο συναίσθημα. «Συχνά βλέπω σε παραστάσεις να τονίζεται η βία, η παθογένεια. Η βία πουλάει σήμερα στο θέατρο. Αν υπάρχει μια πολιτική ματιά στις παραστάσεις μου, είναι να μιλήσουμε για όλα αυτά αλλά με ένα πρόσημο “ηλιακό”. Νομίζω ότι κουραστήκαμε με τις πολιτικάντικες δηλώσεις, με τα αόριστα αφηγήματα, τη βία, τον ωμό ρεαλισμό στο θέατρο».