Είτε επιδίδεται κανείς σε αγώνες δρόμου είτε όχι, είτε γνωρίζει θρυλικούς δρομείς είτε τους αγνοεί, το πρώτο πράγμα που ίσως προσέξει στο νούμερο 209 της οδού Παναγή Τσαλδάρη στην Καλλιθέα, είναι το όνομα ενός νέου βιβλιοπωλείου-καφέ που προ ολίγων εβδομάδων άνοιξε εκεί: λέγεται Zatopek, όπως ο Εμίλ Ζάτοπεκ, ο Τσεχοσλοβάκος μαραθωνοδρόμος που στους Ολυμπιακούς του 1952 πήρε τρία χρυσά, τρέχοντας με ένα στυλ ιδιοσυγκρασιακό.
Ο Δημήτρης Ανανιάδης, ο οποίος διαχειρίζεται το Zatopek μαζί με τη σύζυγό του, Εύη Γεροκώστα, εξηγεί τη σύνδεση: «Επειδή ο Ζάτοπεκ έτρεχε με περίεργο, άτσαλο τρόπο, έμοιαζε από τα πρώτα μέτρα σαν να κατέρρεε. Είπαμε λοιπόν να διακινδυνεύσουμε ένα συμβολισμό ελαφρώς τραβηγμένο: ο Ζάτοπεκ θα μπορούσε να είναι ο καθένας μας, που αντιμετωπίζει αντιξοότητες, που παλεύει στην καθημερινότητά του αδέξια, προσπαθώντας να φτάσει στο τέλος της διαδρομής».
Τοποθετημένο σε ένα σκιερό και ανθηρό πεζόδρομο, το Zatopek είναι και στο εσωτερικό του ζεστό, φιλικό, καταπραϋντικό όπως και η διαδικασία της ανάγνωσης. «Η ιδέα ήταν να ξεφεύγει το βιβλίο από το κάπως ακαδημαϊκό περιβάλλον του αμιγούς βιβλιοπωλείου», λέει η Εύη Γεροκώστα, «και να γίνεται κομμάτι της καθημερινότητας. Απευθυνόμαστε τόσο σε βιβλιοφάγους και βιβλιόφιλους, όσο και σε ανθρώπους που θα ήθελαν μια ευκαιρία να βάλουν το βιβλίο στη ζωή τους».
Ιδιαίτερο αποτύπωμα
Εδώ θα βρει κανείς κυρίως νέες εκδόσεις λογοτεχνίας, ξενόγλωσσης και ελληνικής, ένα ποσοστό δοκιμίων, βιβλίων ιστορίας, φιλοσοφίας ή εκλαϊκευμένης επιστήμης, κλασικούς τίτλους και αρκετούς που κυκλοφορούν από νέους εκδοτικούς οίκους με ιδιαίτερο αποτύπωμα. Μπορούν να διαβαστούν συνοδεία κάποιου ροφήματος, γλυκού, ποτού ή σνακ, συνδυασμός που δεν σπανίζει σε Ελλάδα και εξωτερικό. Πιστεύουν άραγε ο Δημήτρης και η Εύη ότι αποτελούν μέρος κάποιας τάσης; «Ναι, αλλά όχι τόσο της τάσης που συνδυάζει τα βιβλία με τον καφέ, όσο εκείνης που, όπως και στο εξωτερικό, θέλει τα μικρά, ανεξάρτητα βιβλιοπωλεία να σημειώνουν άνοδο», αποκρίνεται ο Δημήτρης. Αιτία της ανόδου, συνεχίζει, είναι οι διαπροσωπικές σχέσεις που έχει ανάγκη ο άνθρωπος: «Στο μικρό, ανεξάρτητο βιβλιοπωλείο υπάρχει η προσωπική γνωριμία. Ξέρεις τι αρέσει στο άλλον, τι έχει διαβάσει, προς τα πού να τον κατευθύνεις».
Υπάρχει επίσης και η προσωπική δουλειά, από εκείνη που ο Δημήτρης και η Εύη κατέβαλαν όταν χρειάστηκε ακόμη και να κατασκευάσουν κάποια έπιπλα του Zatopek. Ενισχύθηκαν επίσης οικονομικά από τον μη κερδοσκοπικό οργανισμό The People’s Trust, από μια πρότερη εμπειρία του Δημήτρη στις εκδόσεις, ενώ σχεδιάζουν και παρουσιάσεις βιβλίων, εκθέσεις, συναυλίες, λέσχη ανάγνωσης, δανειστική βιβλιοθήκη κ.ά. «Εχουν συγκεντρωθεί πολλές δραστηριότητες στο κέντρο και οι υπόλοιπες συνοικίες είναι κάπως παραγνωρισμένες», καταλήγει η Εύη. «Εχουμε τρία χρόνια στην Καλλιθέα και μας έκανε εντύπωση πώς μια τόσο μεγάλη πόλη δεν διέθετε ένα μεγάλο βιβλιοπωλείο. Από τότε που ανοίξαμε, περνάει κόσμος και χαίρεται που στη γειτονιά γίνεται μια τέτοια προσπάθεια. Ανθρωποι έρχονται και ξανάρχονται με φίλους, γονείς και παιδιά. Μας έχουν αγκαλιάσει».