«Μολύβι και χαρτί. Ετσι όπως ξεκινάει η ζωγραφική, όπως ξεκινούν τα παιδιά να μαθαίνουν γράμματα. Για μένα αυτή είναι η αρχή των πραγμάτων. Θέλω ένα έργο τέχνης να προκύπτει με όσο το δυνατόν μεγαλύτερη οικονομία υλικών».
Η συζήτηση με τον ζωγράφο Γιάννη Αδαμάκο γίνεται μια ημέρα πριν από τα εγκαίνια της ατομικής έκθεσής του (διάρκεια έως 20.11) στην γκαλερί Citrοnne στο Κολωνάκι.
Τα 35 έργα δεν έχουν βρει ακόμη την τελική τους θέση· ο καλλιτέχνης και η Τατιάνα Σπινάρη, ιδιοκτήτρια της γκαλερί και επιμελήτρια της έκθεσης, πειραματίζονται με τις αποστάσεις, αναζητώντας την τελική διάταξή τους στον χώρο.
Ομως, ακόμη κι έτσι, με τους πίνακες ακουμπισμένους στο πάτωμα, το μαύρο χρώμα και όλοι οι τόνοι του γκρίζου που το πλαισιώνουν μοιάζει να απορροφάει το φως της αίθουσας.
«Με ενδιαφέρει να συλλάβω την πυκνότητα που έχει το σκοτάδι και κυρίως η διαδρομή μεταξύ μέρας και νύχτας, μεταξύ της έκρηξης του φωτός και της σκιάς», λέει ο ζωγράφος εξηγώντας την εμμονή στο μαύρο και σε αυτά τα κλειστά, γκρίζα «δωμάτια» που φαίνεται ότι αποτελούν το βασικό στοιχείο της συγκεκριμένης δουλειάς.
Δεν είναι η πρώτη φορά στην καλλιτεχνική του διαδρομή που ο 69χρονος ζωγράφος πειραματίζεται με το σχέδιο, εκθέτοντας αποκλειστικά ασπρόμαυρα έργα, μολονότι έχει επίσης δουλέψει με επιμονή και ένταση το χρώμα σε πίνακες μεγάλων διαστάσεων.
Ωστόσο, ο γραφίτης σε χαρτί υπήρξε το υλικό που χρησιμοποίησε κατ’ αποκλειστικότητα για μια περίοδο περίπου επτά χρόνων.
Αυτονόμηση του μολυβιού
«Το μολύβι και το χαρτί είναι υλικά που ανέκαθεν με ενδιέφεραν πολύ. Παλιότερα τα σχέδια ήταν η προετοιμασία για τα μεγάλα έργα, έτσι ώστε να ελέγξω τη σύνθεση. Μετά η συγκεκριμένη διαδικασία αυτονομήθηκε και τα έργα με μολύβι στο χαρτί έγιναν αυτοτελή και αυτάρκη. Συνεχίζω να πειραματίζομαι για να κατακτήσω το υλικό μου. Αλλά δεν έχει τόσο σημασία ο προορισμός, όσο το ταξίδι.
Προσπαθώ να εξαντλήσω όλες τις δυνατότητες που δίνει το μολύβι και να ανακαλύψω κι άλλες».
Στην τωρινή έκθεση, πάντως, η δουλειά εστιάζει στο μικρό, στη λεπτομέρεια, στην τονικότητα, επιδιώκοντας να τραβήξει όσο το δυνατόν πιο κοντά στον πίνακα το βλέμμα του θεατή.
Ο Γιάννης Αδαμάκος ονομάζει την έκθεση «Insight» και εξηγεί πως είτε η αγγλική λέξη μεταφραστεί «ενόραση», «διορατικότητα», «εμβάθυνση» είτε «αντίληψη», δηλώνει την ψυχική επεξεργασία που προχωράει βαθύτερα από εκείνο που βλέπει το μάτι.
«Ζητάω το έργο να με αιφνιδιάζει. Και με τον ίδιο τρόπο να αιφνιδιάζει τον θεατή, ο οποίος θα ανακαλύψει διαφορετικά πράγματα όταν αλλάζει το φως και τα συναισθήματά του. Θέλω το έργο να το τελειώνει ο θεατής», λέει ο ζωγράφος.
Φως και σκοτάδι
Ο γραφίτης καθώς γράφει, δηλαδή «χαράζει» πάνω στο χαρτί, προσδίδει στα έργα υφές. Το φως και το σκοτάδι δημιουργούν όγκους, βάθος και γλυπτικότητα. Καθώς ο καλλιτέχνης πιέζει περισσότερο ή λιγότερο τον γραφίτη στο χαρτί, η σύνθεση λευκό – μαύρο διαβαθμίζεται, η τονικότητα εναλλάσσεται, δημιουργώντας μια παράδοξη αίσθηση χρώματος. «Οι επιφάνειες ανεβοκατεβαίνουν όπως η αναπνοή», παρατηρεί ποιητικά η επιμελήτρια της έκθεσης. «Οι κάθετες γραμμές που δημιουργούν μια ανάταση και η ηρεμία του ορίζοντα είναι ο κάνναβος στον οποίο χτίζω τη σύνθεση», εξηγεί ο καλλιτέχνης. «Μέσα σε αυτό το γεωμετρικό πλαίσιο επιδιώκω διαρκώς την ανατροπή: τα στοχευμένα ξυσίματα του μολυβιού πάνω στη λευκή επιφάνεια του χαρτιού, τα χαράγματα, τα σκισίματα».
Ο Χόρχε Λουί Μπόρχες είχε γράψει, «η τυφλότητα με έμαθε να σκέφτομαι περισσότερο, να αισθάνομαι περισσότερο, να θυμάμαι περισσότερο, να διαβάζω και να γράφω πιο πολύ». Τα έργα του Αδαμάκου, σχεδόν στο σύνολό τους, αντλούν από την εμβάθυνση. Στοχαστικός και ενορατικός δημιουργός παρατηρεί, αλλά ταυτοχρόνως αφαιρεί από την εικόνα τα επουσιώδη, βλέπει και την ίδια στιγμή αναστοχάζεται.
Η τρέχουσα αναπάντεχη και δύσβατη πραγματικότητα έχει επιβάλει στην κοινωνία νέους όρους και όρια. Οι αποστάσεις πολλαπλασιάστηκαν, ο χρόνος επιμηκύνθηκε. «Η πανδημία τουλάχιστον στην αρχή μάς έφερε πιο κοντά στους δικούς μας ανθρώπους και ταυτόχρονα μας έστρεψε περισσότερο στον εαυτό μας. Αυτό δεν είναι εξ ορισμού κακό», σχολιάζει ο καλλιτέχνης. «Κάνω μια ζωγραφική που βγαίνει από την αναζήτηση του εσωτερικού κόσμου. Το ζητούμενο είναι πάντοτε η συγκίνηση».
Στις 12 Οκτωβρίου εγκαινιάζεται δεύτερη ατομική έκθεση του Γιάννη Αδαμάκου με τίτλο «Νέα έργα 2019-2021» στην Πινακοθήκη Δήμου Αθηναίων, σε επιμέλεια του ιστορικού τέχνης Χριστόφορου Μαρίνου.