Οι λέξεις που ακούστηκαν περισσότερο από όλες το μεσημέρι του Σαββάτου πλάι στον ποταμό Αραχθο ήταν «σύμπνοια» και «ενότητα». Ενα είδος ενότητας ήταν άλλωστε και αυτό που διαταράχθηκε τον Φεβρουάριο του 2015, όταν το γεφύρι της Πλάκας κατέρρευσε στο μεγαλύτερο μέρος του, μην αντέχοντας την πίεση των φουσκωμένων από την καταιγίδα νερών. Η ίδια έννοια έγινε, όπως φαίνεται, συγκολλητική ουσία προκειμένου το ιστορικό γεφύρι να στηθεί ξανά, τουλάχιστον σύμφωνα με όσα ακούσαμε κατά την τελετή απονομής του Βραβείου Ευρωπαϊκής Κληρονομιάς στο υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού από τη Europa Nostra.
«Eχω διαβάσει πολλές φορές να λένε ότι ανακατασκευάστηκε το γεφύρι. Το γεφύρι αποκαταστάθηκε. Με αντίστοιχα υλικά, με τα ίδια εν πολλοίς υλικά και κυρίως με την ίδια τεχνογνωσία, την οποία παρέδωσαν εκείνοι οι πετράδες των μέσων του 19ου αιώνα. Το μνημείο αποκαταστάθηκε με έναν πρότυπο τρόπο, ο οποίος έφερε στο προσκήνιο και το μεγάλο κέρδος για την επιστήμη. Τεχνικές και τεχνολογίες τις οποίες δεν ήξεραν ούτε οι ειδικοί μελετητές», ανέφερε στον χαιρετισμό της η υπουργός Λίνα Μενδώνη.
Στην εκδήλωση ήταν παρούσα επίσης η πρώην υπουργός Λυδία Κονιόρδου, καθώς και όλοι οι τοπικοί φορείς (περιφέρεια, δήμος, τεχνικό επιμελητήριο) που συνεργάστηκαν για το σπουδαίο έργο. Φυσικά και ο πρύτανης Ανδρέας Μπουντουβής του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου, το οποίο συνέβαλε καθοριστικά με τη μελέτη που εκπόνησε ώστε να αποκρυπτογραφηθούν τα μυστικά των παλιών μαστόρων και να δοθεί ο μπούσουλας στους σύγχρονους.
Το γεφύρι της Πλάκας που αποκαταστάθηκε ήταν το αντικείμενο βράβευσης από τη Europa Nostra.
Κλίμα συνεργασίας
Σχεδόν οι πάντες στάθηκαν στις ομιλίες τους –που δεν ήταν και λίγες– σε αυτό το κλίμα συνεργασίας και αποφασιστικότητας που επικράτησε από την επομένη κιόλας της καταστροφής προκειμένου να αποκατασταθεί το γεφύρι. Οταν κάτι πήγαινε να «κολλήσει», όλο και κάποιος αποφασιστικός έβγαινε μπροστά. Και το αποτέλεσμα δικαιώνει την προσπάθεια. Καθώς το πλησιάζει κανείς από το μονοπάτι της δυτικής όχθης, εντυπωσιάζεται με τη λεπτή ακρίβεια και τη χάρη του πελώριου τόξου που υψώνεται πάνω από τα νερά· όταν ωστόσο σταθείς δίπλα του, μένεις απλώς άφωνος από τον όγκο και τη στιβαρότητα της κατασκευής.
Στα χείλη όλων είναι φυσικά αυτό που χαρακτηριστικά μας είπε αργότερα ο καθηγητής του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων Γιώργος Σμύρης, ένας από τους σημερινούς «πρωτομάστορες»: «Το θαύμα δεν είναι αυτό που κάναμε εμείς σήμερα, αλλά ότι το ίδιο πράγμα πέτυχε ο Κώστας Μπέκας (σ.σ. ο τότε πρωτομάστορας) ενάμιση αιώνα πριν με τα τότε μέσα». Οπως και να έχει, είναι πια γεγονός ότι το γεφύρι, που κάποτε ένωνε την Ελλάδα με την Οθωμανική Αυτοκρατορία και το 1944 αποτέλεσε σκηνικό μιας παρ’ ολίγον εθνικής συμφιλίωσης –με τη βραχύβια συμφωνία μεταξύ ΕΑΜ-ΕΛΑΣ και ΕΔΕΣ–, στέκει πια και πάλι στα πέτρινα πόδια του.
Οπως ανέφερε και η Λυδία Καρρά, πρόεδρος της Ελληνικής Εταιρείας Περιβάλλοντος και Πολιτισμού, η οποία εκπροσωπεί τη Europa Nostra στη χώρα μας: «Αυτά τα γεφύρια της Ηπείρου, από τα ωραιότερα διεθνώς, είναι σχεδιασμένα αέρινα, για να ενώνουν διαφορετικούς κόσμους, δύσβατους, ο άνθρωπος να συμφιλιώνεται, να θέλει να υπερβεί, να πετάξει».