Ο Παύλος Κουτουζής γεννήθηκε στην Αθήνα το 1969, είναι ιστορικός με ειδικότητα στο Βυζάντιο και θεολόγος με ειδίκευση στην Ορθόδοξη Θεολογία. Επίσης έχει σπουδάσει Παιδαγωγικά. Εργάζεται στην ιδιωτική εκπαίδευση και είναι συντονιστής εκπαιδευτικών προγραμμάτων με θέμα την Ιστορία. Το βιβλίο του «Τα Μικρά της Επανάστασης», στο οποίο προτάσσει άγνωστες πτυχές του 1821, κυκλοφόρησε πρόσφατα από τις εκδόσεις Διόπτρα.
Ποια βιβλία έχετε αυτόν τον καιρό πλάι στο κρεβάτι σας;
Τον «Καραϊσκάκη» του Δημήτρη Φωτιάδη και τη «Δύναμη της Γεωγραφίας» του Τιμ Μάρσαλ.
Ποιος ήρωας/ηρωίδα λογοτεχνίας θα θέλατε να είστε και γιατί;
Ο Δον Κιχώτης του Μιγκέλ ντε Θερβάντες, γιατί νιώθω ότι προέρχομαι από μια εποχή που χάνεται.
Διοργανώνετε ένα δείπνο. Ποιους συγγραφείς καλείτε, ζώντες και τεθνεώτες;
Τον Θερβάντες για να μου διηγηθεί τη Ναυμαχία της Ναυπάκτου εκ των έσω, τον Κωστή Παπαγιώργη για να μου μάθει πώς ο άνθρωπος συγκρούεται με τα πάθη του και τον Μέγα Φώτιο, τον μεγαλύτερο φιλόλογο του Βυζαντίου.
Ποιο ήταν το πιο ενδιαφέρον στοιχείο που μάθατε πρόσφατα χάρη στην ανάγνωση ενός βιβλίου;
Κάτι που μου φάνηκε ενδιαφέρον τον τελευταίο καιρό ήταν το όνομα των ταχυδρόμων επί τουρκοκρατίας: «επίτηδες» ή «επίτηδες πεζός», μολονότι πολλές φορές ίππευαν άλογα.
Ποιο κλασικό βιβλίο διαβάσατε πρόσφατα πρώτη φορά;
Το «Δημιουργώντας ιστορίες» του Τζερόμ Μπρούνερ.
Και ποιο είναι το βιβλίο που έχετε διαβάσει τις περισσότερες φορές;
Η «Ιλιάδα». Κάθε φορά που την ξαναδιαβάζω συγκλονίζομαι από τον τρόπο που αντιμετωπίζει ο Αχιλλέας τον επερχόμενο θάνατο. «Βλέπει τον τοίχο να έρχεται και πατά το γκάζι με μια άγρια χαρά», όπως αναφέρουν ευφυώς οι Χάνσον και Χιθ στο «Ποιος σκότωσε τον Ομηρο».
Χωράνε όσα δεν ξέρουμε για το 1821 μέσα σε 200 σύντομα κείμενα;
Ούτε για αστείο· το διαθέσιμο υλικό είναι απλώς μη διαχειρίσιμο. Η προσπάθεια των ιστορικών είναι να καταστήσουν το παρελθόν «κατοικήσιμο». Από εκεί και πέρα, ο καθένας μπορεί να πορευτεί μόνος του με τις δυνάμεις του.
Ποια είναι η νέα ματιά με την οποία, όπως λέτε, προσεγγίσατε το 1821;
Η συντομία των κειμένων που γράφτηκαν για ραδιοφωνική ανάγνωση (για τον Αθήνα 9.84) με κινητοποίησε προς την κατεύθυνση της πα-ράλειψης κάθε πληροφορίας που δεν θα μπορούσε να αφομοιωθεί αμέσως. Τέλος, παρόλο που χρησιμοποίησα μεγάλο εύρος πηγών, δεν παρέπεμψα πουθενά στον Μακρυγιάννη.
Ποια είναι τα κυρίαρχα στερεότυπα της ελληνικής κοινωνίας για τη συγκεκριμένη ιστορική περίοδο;
Στην Ιστορία ο μύθος είναι δομικό υλικό της ιστορικής αφήγησης. Τα στερεότυπα υπηρετούν το επιθυμητό, έτσι κατηγοριοποιούμε τους πρωταγωνιστές σε καλούς και αγνούς οπλαρχηγούς, σε ανιδιοτελείς ευεργέτες που πρόσφεραν την περιουσία τους για τον αγώνα και σε κακούς Φαναριώτες.