ΠΕΤΡΟΣ ΤΑΤΣΟΠΟΥΛΟΣ
Το όπιο του λαού
εκδ. Μεταίχμιο, σελ. 360
«Κάνετε τον σταυρό σας όποτε περνάτε έξω από εκκλησία;» Με αυτό το ερώτημα ξεκινάει το νέο του βιβλίο «Το όπιο του λαού» ο συγγραφέας Πέτρος Τατσόπουλος, για να ασχοληθεί με ένα αγαπημένο του θέμα ή μια εμμονή του –όπως λέει και ο ίδιος– που δεν παλιώνει ποτέ: τη θρησκευτική πίστη και τη σχέση της με τον ανορθολογισμό.
Ο συγγραφέας ξεκαθαρίζει τις προθέσεις του από την αρχή, σε μια μικρή αναδρομή στα βιβλία που έχει συγγράψει (αυτό είναι το 22ο), στα οποία διακρίνεται, άλλοτε άμεσα και άλλοτε έμμεσα, η σύγκρουσή του με την τυφλή θρησκευτική πίστη και τη θρησκοληψία και τα αδιέξοδα που δημιουργούν. Ο Βάσος, ο μυθιστορηματικός του ήρωας από το «Παυσίπονο» του 1982, του άφησε, όπως γράφει, ένα διττό κληροδότημα: να μην μπερδεύει τον θαυμασμό του για ορισμένα «αγαθά και υπεράνθρωπα έργα είναι ικανοί να φέρουν εις πέρας οι θρησκευόμενοι» παρακινούμενοι από την πίστη τους, «με την αδιάλλακτη απόρριψή μου για την ίδια τη θρησκευτική τους πίστη».
Σε αυτόν τον άξονα κινούνται τα κείμενα που ο συγγραφέας επέλεξε, ο οποίος έχει φορέσει τα άμφια ως παπαδάκι για έξι χρόνια, και προέρχονται από την αρθρογραφία του στην εφημερίδα «Τα Νέα», στην Athens Voice ή είχαν ενταχθεί σε παλαιότερες συλλογές κειμένων. Το ζύγι βέβαια βαραίνει προς στην πλευρά της απόρριψης, αφού η στάση της Εκκλησίας ή των ιεραρχών της στα θέματα που εξετάζει ο συγγραφέας δεν την αφήνουν να αγιάσει.
Η σχέση θρησκείας και πολιτικής, σε όλες τις εκφάνσεις της, βρίσκεται στον πυρήνα των περισσότερων κειμένων. Από τους αγιογράφους τρομοκράτες της «17 Νοέμβρη» μέχρι τις πελατειακές σχέσεις κράτους και Εκκλησίας και τον «καθαγιασμό» της Χρυσής Αυγής από ιεράρχες με επιρροή, ο Πέτρος Τατσόπουλος μας θυμίζει πράγματα και κυρίως πρόσωπα που πρωταγωνίστησαν από το 2003 μέχρι σήμερα και ειδικά από το 2015 και μετά. Δεν αφήνει απέξω το εμπόριο πίστης με τα λείψανα αγίων, την περιφορά θαυμάτων, τους πλασιέ «θεϊκών» επιστολών που μπήκαν στη Βουλή, τη σχέση θρησκείας και επιστήμης, τη θρησκευτική μισαλλοδοξία, τη σύγκρουση της Εκκλησίας και του ορθού λόγου με την εμφάνιση της πανδημίας (θυμηθείτε τα κουταλάκια της Θείας Κοινωνίας) και αργότερα του εμβολίου, αλλά και την «επαμφοτερίζουσα στάση» της σε σχέση με την Ελληνική Επανάσταση του 1821. Πολλές φορές ο συγγραφέας καταλήγει στο ίδιο συμπέρασμα, όπως στο κείμενό του «Κλειδωμένη», δημοσιευμένο τον Αύγουστο του 2021. «Πριν από το ξέσπασμα αυτής της πανδημίας και δεκάδων άλλων αναλόγων, οι αρχιερείς της (όποιας) Πίστης είχαν φροντίσει να τη θωρακίσουν έναντι οιουδήποτε λογικού επιχειρήματος, με την αφοπλιστική αναίδεια ότι εκείνη, η Πίστη, ήταν υπεράνω αποδείξεων».
Το πρόβλημα με το βιβλίο, που αναγνωρίζει και ο ίδιος, είναι ότι όσοι συμφωνούν μαζί του ίσως σκεφτούν ότι δεν έχουν λόγο να το διαβάσουν και όσοι διαφωνούν μπορεί να σκεφτούν το ίδιο. Οπότε, ποιο θαύμα θα το σώσει; Η καλή πίστη του αναγνώστη, λέει ο Πέτρος Τατσόπουλος, «η μοναδική πίστη στην οποία επαφίεμαι».