Ποιος να είναι αυτός ο μικρός Αθηναίος που φωτογραφήθηκε στο διάσημο ατελιέ του Καρλ Μπέρινγκερ κοντά στην πλατεία Συντάγματος; Τα παιχνίδια της τύχης που φέρνει ο χρόνος αναμοχλεύουν τις μνήμες και φέρνουν διαρκώς τα μυστήρια της ζωής. Είναι μια μικρή, χοντροχάρτονη φωτογραφία με χρυσοτυπία στην πίσω όψη, όπου αναγράφεται κάτω από τον βασιλικό θυρεό: Photographisches-Atelier C. Boehringer, Athen.
Ο Μπέρινγκερ είχε μείνει στην Ελλάδα από τα τέλη του 19ου αιώνα, όταν ανέλαβε το φωτογραφείο του, γεννημένου στην Ελλάδα από Αγγλους γονείς, Κάρολου Μέρλιν (1850-1898), που απεβίωσε πρόωρα στα 48 του χρόνια. Ο ιστορικός της φωτογραφίας, Αλκης Ξ. Ξανθάκης, τα διηγείται όλα πολύ ωραία στο κλασικό βιβλίο του «Ιστορία της Ελληνικής Φωτογραφίας, 1839-1970» (εκδ. Πάπυρος) και η φαντασία και μόνο μαζί με τις σκόρπιες και θραυσματικές γνώσεις γεννούν εξαρχής τον χάρτη με τα φωτογραφικά ατελιέ της Αθήνας.
Ακόμη και έως τη δεκαετία του 1960 ήταν συνηθισμένη πρακτική να πηγαίνει κανείς σε ένα στούντιο για μια ωραία φωτογραφία, οπότε μπορεί κάποιος να φανταστεί πόσοι συνέρρεαν, ανάλογα με την τσέπη τους, στα φωτογραφεία στη διάρκεια του Μεσοπολέμου αλλά και πιο πριν. Στα 1900, ο Μπέρινγκερ υπέγραφε φωτογραφίες για την ανώτερη αστική τάξη της Αθήνας, τη βασιλική αυλή και τον περίγυρό της. Η αλήθεια είναι ότι ήταν καλλιτέχνης, στυλιζαρισμένος κατά τα ειωθότα της μπελ επόκ, αλλά είχε ωραίο καδράρισμα και πετύχαινε τη σκηνοθεσία μέσα στο στούντιο. Ο Μέρλιν, στον οποίον είχε θητεύσει, είχε αρχικά το ατελιέ του στο Κολωνάκι, Κανάρη και Σέκερη, αλλά ένα χρόνο πριν πεθάνει άνοιξε νέο ατελιέ, Ερμού και Νίκης, το οποίο συνέχισε ο Μπέρινγκερ έως τον δικό του θάνατο το 1916. Το ατελιέ το κράτησε για λίγο ακόμη η γυναίκα του, Ιφιγένεια. Το μικρό αγόρι με το κυνηγόσκυλο, τον φιόγκο-λαιμοδέτη από βελούδο, τα δερμάτινα μποτίνια, τον λευκό γιακά, το λευκό μαντίλι στο πέτο, τα γάντια… Είναι ένα παιδί γύρω στα 11, γεννημένο πιθανότατα γύρω στα 1890-1893, και το σπίτι του μπορεί να ήταν πέριξ της πλατείας Συντάγματος, στην τότε Κηφισίας (και μετέπειτα Βασιλίσσης Σοφίας), στην Αμαλίας, στην Πανεπιστημίου ή στους δρόμους που την ενώνουν με τη Σταδίου ή με την Ακαδημίας. Πιθανότατα είναι Ελληνας, αλλά μπορεί να είναι κάποιος γόνος μιας οικογενείας Δυτικοευρωπαίων που για κάποιον λόγο διέμεναν στην Αθήνα τότε. Σε κάθε περίπτωση, το ντύσιμό του, η γλώσσα του σώματος, το βλέμμα του και η εξουσιαστική και συντροφική συγχρόνως σχέση που έχει με τον σκύλο του, πολλά έχουν να μας πουν για την καθημερινότητα εκείνων των ολίγων μεγαλοαστών στην Αθήνα της λεγόμενης μπελ επόκ.
Μια ολόκληρη πόλη και οι άνθρωποί της ξετυλίγουν τις διηγήσεις τους μέσα από τα μισοσκότεινα σωθικά των φωτογραφικών ατελιέ. Λίγα χρόνια μετά, τα παιδιά της Αθήνας του Μεσοπολέμου, αυτά που έζησαν την εφηβεία τους στην Κατοχή, φωτογραφίζονταν στην Αιόλου, στην Πατησίων και στην Αγίου Μάρκου, παίρνοντας τη σκυτάλη μέσα στην ολοένα και πολυπληθέστερη μεσαία τάξη της Αθήνας. Αλλά στα 1900-1910, οι λίγοι πλούσιοι Αθηναίοι επιδείκνυαν τις ωραίες φωτογραφίες τους μέσα σε περίτεχνα άλμπουμ που διατηρούσαν σε καρυδένιες ροτόντες στα ψηλοτάβανα σαλόνια τους. Ο μικρός της φωτογραφίας με τον σκύλο του μας είπε άθελά του μια ιστορία και τάισε τη φαντασία μας.
Από τους εξώστες του χρόνου, λίγο θαμπούς και ρευστούς στο περίγραμμά τους, μας κοιτάει με ένα βλέμμα επίμονο. Η σκυτάλη έχει παραδοθεί.