ΑΝΤΩΝΗΣ ΚΥΡΙΑΖΑΝΟΣ
Αγαπημένη μου Ιφιγένεια
εκδ. Αγρα, σελ. 336
Επιτομή του υβριδικού είδους, η «Αγαπημένη μου Ιφιγένεια» του Αντώνη Κυριαζάνου προβάλλει ανάμεσα στις νέες εκδόσεις ως ένα εγχειρίδιο πολιτισμικής αυτογνωσίας. Περισσότερο και από αυτό, η μεγάλη έξοδος του Αντώνη Κυριαζάνου στον δημόσιο χώρο των γραμμάτων συντελείται με όρους έντιμου πρότερου βίου, με μακρά θητεία στη δημοσιογραφία, αλλά κυρίως με πολλές χιλιάδες χιλιόμετρα παρατήρησης και στοχασμού. Γι’ αυτό και η «Αγαπημένη μου Ιφιγένεια» επιχειρεί να χωρέσει τα πάντα, να αγγίξει, να ερμηνεύσει, να μεταγγίσει και να φωτίσει εκ των έσω μύχιες σκέψεις που γίνονται δημόσιος λόγος. Είναι ένα βιβλίο στοχασμού αλλά πρωτίστως ένα εργαλείο πολιτισμικής πλοήγησης.
Διαρθρωμένο σε ενότητες και πάντα με την παράλληλη φύση μιας ανοικτής επιστολής, το βιβλίο του Αντώνη Κυριαζάνου είναι ταυτόχρονα βιβλίο ενηλικίωσης και βιβλίο αέναης μαθητείας. Μία διαρκώς ανοικτή και ρευστή διανοητική κατασκευή, μια επινόηση για τη συμφιλίωση με την εμπειρία του βίου αλλά και ένας τρόπος να οργανωθεί ένας αχανής εσωτερικός τόπος, ο τόπος πρόσληψης του πολιτισμού.
Ο Αντώνης Κυριαζάνος, φύση αναγεννησιακή, με σκευή τα διαβάσματα που όριζαν τις καλλιεργημένες γενιές πριν από το 2000, εξακτινώνει τον κόσμο του. Και ο κόσμος αυτός απλώνεται πρόδηλα ελκυστικός, πολύσημος και πολυσυλλεκτικός. Με άξονα, αρχικά, τον στοχασμό πάνω στη φύση των τόπων, ορίζοντας μια κυκλαδίτικη τριλογία (Τήνος, Ανδρος, Αμοργός) ως καμβά περισυλλογής πάνω στον αρχέγονο και αιώνιο πολιτισμό της γης, του αέρα και της ύλης, ο Αντώνης Κυριαζάνος προχωράει ακάθεκτος σε μια συναρπαστική αφήγηση με άξονα τα διαβάσματά του, τις πνευματικές αναφορές του και τη διαρκή αγωνία για την επικράτηση του καλού. Επί της ουσίας χτίζει μια πινακοθήκη, μια αχανή τοιχογραφία τόπων, συγγραφέων, ποιητών, βιβλιοπωλείων, αλληλογραφίας, αναμνήσεων, έναν ύμνο σε όσα κάνουν τη ζωή αξιομνημόνευτη. Με κορυφώσεις κάποιες γοητευτικές εμμονές, από τη διασπορά των τριών ρυθμών κιόνων στην πόλη έως την κουλτούρα της καρτ ποστάλ και των ταχυδρομείων, ο Αντώνης Κυριαζάνος έρχεται εντέλει να αποθέσει μια παρακαταθήκη που για κάθε παραλήπτη, για την Ιφιγένεια εν προκειμένω, μπορεί να είναι οδηγός ζωής. Από τον Βερμέερ στον Φελίνι, από τον Μέλβιλ στον Ντάρελ, από την Αθήνα στη Σαλαμίνα, από το βιβλιοπωλείο του Κάουφμαν ώς το Τρίτο Πρόγραμμα, ο Αντώνης Κυριαζάνος μας μιλάει για όσα έχει κορφολογήσει από τη διαδρομή του. Και αυτά τα μοιράζεται ως δώρο, τα μετατρέπει σε κοινοκτημοσύνη, τα ορίζει ως πνευματικά παιδιά του.
Δεν μπορούσα να μη σκεφτώ τις φωτεινές εξαιρέσεις των καλλιεργημένων δημοσιογράφων που διαχρονικά σώζουν το τοπίο του Τύπου. Η περίπτωση του Αντώνη Κυριαζάνου είναι χαρακτηριστική και ενδεικτική. Η «Αγαπημένη μου Ιφιγένεια» γίνεται ένα βιβλίο του αστικού πολιτισμού, του ρευστού, εν πολλοίς αντιφατικού αλλά πάντα ζείδωρου κοιτάσματος πνευματικής θερμοπηγής. Ενα όρυγμα στην αστική συνείδηση.
