Ενα εικαστικό έργο στο οποίο ο αρχαίος ελληνικός πολιτισμός αποκτά μια ουτοπική φουτουριστική διάσταση και η Ευρωπαία Αθήνα αποκαλύπτει την «τσαλακωμένη» όψη της στη συνοικία των Ρομά Νέα Ζωή αποτελεί τη συμμετοχή της χώρας μας στην 59η Μπιενάλε της Βενετίας. Ο τίτλος του είναι «Αναζητώντας τον Κολωνό» και το υπογράφει η εικαστικός και σκηνοθέτις Λουκία Αλαβάνου.
Στη χθεσινή συνέντευξη Τύπου για την παρουσίαση του έργου, την οποία προλόγισαν ο υφυπουργός Πολιτισμού και Αθλητισμού Νικόλας Γιατρομανωλάκης, η διευθύντρια της Εθνικής Πινακοθήκης Μαρίνα Λαμπράκη-Πλάκα και η Αφροδίτη Παναγιωτάκου, διευθύντρια Πολιτισμού του Ιδρύματος Ωνάση (συμπαραγωγός του πρωτότυπου έργου), η κ. Αλαβάνου μάς μίλησε μέσω ψηφιακής σύνδεσης. Τόσο η ίδια όσο και ο επιμελητής Χάινς Πέτερ Σέρφελ βρίσκονταν στη Βενετία «Αναζητώντας τον Κολωνό».
Ηχομονωμένοι θόλοι
Οταν η καλλιτεχνική εγκατάσταση ολοκληρωθεί, ο εσωτερικός χώρος θα διαφοροποιηθεί απολύτως. Στη νέα του μορφή, τέσσερις ημισφαιρικοί ηχομονωμένοι θόλοι θα κυριαρχούν στον χώρο. Εδώ η καλλιτέχνις θα δημιουργήσει μια φαντασιακή κατασκευή χάρη στην οποία το αρχαίο δράμα του Σοφοκλή «Οιδίπους επί Κολωνώ» θα συνδεθεί με τα οράματα του αρχιτέκτονα Τάκη Ζενέτου, τις δικές του «Αποικίες στα σύννεφα».
Οι επισκέπτες του εθνικού μας περιπτέρου, που θα εισέρχονται στον χώρο σε μικρές ομάδες, θα μπορούν να παρακολουθούν το έργο –στην πραγματικότητα να συμμετέχουν εικονικά χάρη στην υψηλή τεχνολογία επαυξημένης πραγματικότητας– καθισμένοι στα 15 ειδικά σχεδιασμένα καθίσματα, που αντλούν έμπνευση επίσης από τις ιδέες του Ζενέτου. Σκοπός αυτών των θέσεων είναι να διευκολύνουν την ελευθερία κινήσεων των θεατών ώστε να επωφεληθούν όσο το δυνατόν περισσότερο από το 360 μοιρών φάσμα της ταινίας VR. Εξίσου φροντισμένος είναι και ο ηχητικός σχεδιασμός του περιπτέρου, χάρη σε ένα αρχείο ήχων από την παραγκούπολη της Νέας Ζωής, που αποτελεί το ηχοτοπίο των θόλων.
Το δράμα «Οιδίπους επί Κολωνώ» θα συνδεθεί με τα οράματα του αρχιτέκτονα Τάκη Ζενέτου και τις δικές του «Αποικίες στα σύννεφα».
«Είχα πάει σε μια αχαρτογράφητη περιοχή της Δυτικής Αθήνας και κάποια στιγμή χάθηκα και βρέθηκα στο γκέτο των Ρομά, το οποίο είναι ένα από τα πιο σκληρά μέρη στην Ελλάδα. Η συγκεκριμένη κοινότητα Ρομά είχε μετεγκατασταθεί εκεί στη δεκαετία του 1980 από τη Θήβα – όπως και ο Οιδίποδας, που ξεκίνησε κι εκείνος από τη Θήβα. Μάλιστα εικάζεται ότι η διαδρομή που ακολούθησε ο Οιδίποδας από τη Θήβα έως τον Κολωνό περνούσε μέσα από αυτήν ακριβώς την τοποθεσία, τη Νέα Ζωή», έχει πει η κ. Αλαβάνου εξηγώντας τον τρόπο με τον οποίο ανακάλυψε τον τόπο όπου τοποθέτησε τη δική της εκδοχή της σοφόκλειας τραγωδίας. Ολοι οι ρόλοι του έργου ενσαρκώνονται από Ρομά, σε μια «ερμηνεία» που διαθέτει ηθελημένα το πάθος του ταλαιπωρημένου ανθρώπου, που εκφράζει μέσω του θεατρικού λόγου τα προσωπικά του βιώματα και τις αγωνίες της κοινότητάς του.
Εξουσία και χρόνος
Το «Αναζητώντας τον Κολωνό», όπως άλλωστε δείχνει και ο τίτλος, δεν αναζητάει τον σπουδαίο βασιλιά Οιδίποδα του Σοφοκλή στην αγωνιώδη υπαρξιακή διαδρομή του προς την ταπεινότητα. Η συγκεκριμένη τραγωδία και ο προβληματισμός περί εξουσίας και χρόνου έχει απασχολήσει έως τώρα όχι μόνον πολλούς σκηνοθέτες, αλλά επίσης εξαιρετικούς σύγχρονους εικαστικούς, όπως η Βρετανή Τάσιτα Ντιν. Ωστόσο, χάρη στη δημιουργική κινηματογράφηση του τόπου, της Νέας Ζωής –πλάνα καλοδιαλεγμένα και τοποθετημένα σε εξαιρετική ακολουθία–, αυτή η 17 λεπτών βιντεοσύνθεση καταφέρνει να δώσει πολιτική διάσταση στον μύθο υπό το πρίσμα σύγχρονων προβληματισμών, όπως η εσωτερική μετανάστευση και ο εκτοπισμός.
Διάρκεια έκθεσης 23/4-27/11.