Το 1908 ο Ρώσος Αλέξανδρος Σκριάμπιν (1872-1915) συνθέτει το συμφωνικό έργο «Ποίημα της έκστασης». Το έργο ηχεί έως σήμερα ως ένας διονυσιακός ύμνος σε δύο φαινομενικά αντίθετα πράγματα: τη σάρκα και την υπερβατική εμπειρία του ανθρώπου που «κλείνει τα μάτια» (θεμελιώδης περιγραφή της πράξης του μυστικιστή).
Ο κύριος Γκρι έχει αναφερθεί ξανά, στιγμιαία έστω, στους «οργασμικούς, συμπαντικούς ήχους του θαυμαστού, άπειρου αυτού κόσμου», δηλώνοντας, με αφορμή το άκουσμα του συμφωνικού ποιήματος, ότι «είτε μέσα μας είτε έξω μας, με ή χωρίς γλώσσα, ο ουρανός δεν είναι το μοναδικό μας όριο;».
Ο ατίθασος Σκριάμπιν άρχισε να ωριμάζει μουσικά στις αρχές του εικοστού αιώνα, όταν συγκρούονταν δύο αντίθετα μουσικά ρεύματα, ο βαγκνερισμός, με τις λογοτεχνικές, εικαστικές και ιδεολογικές του προεκτάσεις, και οι νεότεροι ριζοσπάστες, όπως ο συμπατριώτης του Ιγκόρ Στραβίνσκι, οι οποίοι ευαγγελίζονταν την απόλυτη αυτονομία της μουσικής από τις άλλες τέχνες, καθώς και από λογοτεχνικές ή φιλοσοφικές επιρροές. Φαίνεται πως ο Σκριάμπιν έκλινε προς το πρώτο ρεύμα, αν και με τον δικό του τρόπο. Ωστόσο, στο ξεκίνημά του πέρασε από διάφορα «κύματα»: αγάπησε τον Σοπέν και τον Λιστ, αργότερα τον Βάγκνερ, όμως μαγεύτηκε και από δύο άκρως αισθαντικούς, ατμοσφαιρικούς Γάλλους στυλίστες, τον Κλοντ Ντεμπισί και τον Μορίς Ραβέλ.
Η σύνθεση είναι εντέλει ύμνος στην ερωτική επιθυμία. Ο αρχικός τίτλος μάλιστα ήταν «Οργιαστικό ποίημα».
Στο βάθος, όμως, ο ιδιότροπος Σκριάμπιν χανόταν στη ρωσική ποίηση αλλά κυρίως στο ρεύμα της θεοσοφίας, πολύ της μόδας στην εποχή του, και στις ανατολικές φιλοσοφίες.
Κάπως έτσι, αποπειράθηκε να εκφράσει μουσικά τη μυστικιστική εμπειρία της πνευματικής και σωματικής έκστασης, ως τη μόνη οδό προς την αποκάλυψη της απόκρυφης ομορφιάς του σύμπαντος.
Στο «Ποίημα της έκστασης», πέρα από τις συμφωνίες του και τα έργα του για πιάνο, ήταν που ο Σκριάμπιν πλησίασε περισσότερο από ποτέ το όραμά του. Το «Ποίημα» είναι το τέταρτο μιας σειράς συμφωνικών έργων που εμπνέονταν από τον νιτσεϊκό φιλοσοφικό λόγο, αλλά και με μια δική του ανατροπή: το έργο είναι εντέλει ύμνος στην ερωτική επιθυμία (ο αρχικός τίτλος ήταν «Οργιαστικό ποίημα»), μέσα από το οποίο ο Σκριάμπιν εξέφρασε την ταύτιση σεξουαλικότητας και καλλιτεχνικής δημιουργίας.
Oταν ο Κλαούντιο Αμπαντο οδηγεί τη Φιλαρμονική της Βιέννης στο οργασμικό φορτίσιμο του «Ποιήματος της έκστασης», σε μια κλασική ηχογράφηση της Deutsche Grammophon, ο κύριος Γκρι θυμάται τον Χένρι Μίλερ να προστάζει: «Oταν ακούτε αυτό το έργο, να το ακούτε στο διαπασών».