Συνεχίζεται το δράμα των «Δεσμωτών του Φαλήρου» μετά τη χθεσινή ανάκληση της δωρεάς των 4 εκατομμυρίων ευρώ του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος, «ύστερα από πέντε χρόνια συνεχών καθυστερήσεων και αδράνειας» από το υπουργείο Πολιτισμού. Η δωρεά είχε σκοπό να χρηματοδοτήσει την απόσπαση των ευρημάτων που αποκαλύφθηκαν το 2016 και την κατασκευή ενός μουσείου.
Οπως αναφέρεται στην ανακοίνωση του ιδρύματος, η γνωστοποίηση της δωρεάς έγινε το 2017, μέσω επιστολής του ΙΣΝ στο ΥΠΠΟΑ, και από τότε μέχρι σήμερα το έργο «χαρακτηρίστηκε από διαρκείς και συστηματικές καθυστερήσεις». «Το τελευταίο διάστημα δε, και παρά την τακτική επικοινωνία του ΙΣΝ προς το ΥΠΠΟΑ, δεν έχουμε λάβει καμία ουσιαστική ενημέρωση αναφορικά με τον τρόπο και το χρονοδιάγραμμα υλοποίησης της δωρεάς», σημειώνεται στην ανακοίνωση. Σύμφωνα με πληροφορίες της «Κ», η τελευταία επικοινωνία μεταξύ του ΙΣΝ και του ΥΠΠΟΑ έγινε την τρέχουσα εβδομάδα.
Το Ιδρυμα Σταύρος Νιάρχος ανακάλεσε τη δωρεά του, ύψους 4 εκατομμυρίων ευρώ.
Εντύπωση, ωστόσο, προκαλεί ο χρόνος της ανακοίνωσης του ΙΣΝ, καθώς την περασμένη Τρίτη το ΚΑΣ ενέκρινε την τροποποίηση της μελέτης απόσπασης των ευρημάτων. Ο μελετητής είχε προχωρήσει σε μια πειραματική απόσπαση –μετά δύο παρατάσεις που ζήτησε και πήρε–, που παρακολούθησαν οι υπηρεσίες του ΥΠΠΟΑ, και είχαν καταλήξει ότι ο ασφαλέστερος τρόπος δεν θα ήταν να «σηκωθούν» τα ευρήματα αλλά να μετατοπιστούν σε τροχιές. Η διαδικασία θα ξεκινούσε τον Ιούνιο και θα διαρκούσε τέσσερις μήνες.
Τα αρχαιολογικά ευρήματα αφορούν τρεις ομαδικούς τάφους στους οποίους βρέθηκαν πάνω από 70 σκελετοί ανδρών που χρονολογούνται στον 7ο αι. π.Χ., ορισμένοι από τους οποίους φέρουν κρίκους στα οστά των χεριών, ενώ άλλοι βρέθηκαν θαμμένοι με τα χέρια σηκωμένα στο κεφάλι. Τα ευρήματα προκάλεσαν το διεθνές ενδιαφέρον και πυροδότησαν διάφορα σενάρια για τις συνθήκες ταφής και εκτέλεσής τους. Το πρόβλημα με τα ευρήματα, όμως, ήταν από την αρχή η διαχείρισή τους. Η πρώτη σχετική απόφαση του ΚΑΣ όριζε την κατά χώρα διατήρησή τους, αλλά αργότερα αποδείχθηκε ότι ο ρυθμός φθοράς των οστών ήταν μεγάλος λόγω της υψηλής υγρασίας της περιοχής.
Το 2020 αποφασίστηκε η απόσπαση των ευρημάτων σε μεγάλα μπλοκ και η επανατοποθέτησή τους μετά την εξυγίανση του υπεδάφους. Τον Μάιο του 2021 ανακοινώθηκε η δωρεά των 4 εκατομμυρίων ευρώ από το ΙΣΝ και εγκρίθηκε η κατασκευή δύο κτιρίων από τον αρχιτέκτονα Ρέντσο Πιάνο.