Ηταν η πρώτη όπερα που η Εθνική Λυρική Σκηνή παρουσίασε στο Ηρώδειο έπειτα από τρία χρόνια. Ηταν όμως και η παράσταση που αφού αναβλήθηκε δύο φορές, επίσης λόγω πανδημίας, άνοιξε τις εκδηλώσεις του φετινού Φεστιβάλ Αθηνών – Επιδαύρου στο αρχαίο ρωμαϊκό θέατρο, έχοντας με έναν τρόπο ανοίξει τις ορέξεις μερίδας του κοινού λίγο νωρίτερα. Γιατί ο «Ριγολέττος» του Βέρντι, που έκανε την πρεμιέρα του χθες το βράδυ, για αρκετούς ήταν εκτός των άλλων και η τρίτη και πολυαναμενόμενη σκηνοθεσία όπερας της καλλιτεχνικής διευθύντριας του Φεστιβάλ: της Κατερίνας Ευαγγελάτου.
Το κοινό που χθες το βράδυ ανηφόριζε τη Διονυσίου Αρεοπαγίτου, μπορεί να είχε καθυστερήσει ελαφρώς λόγω κίνησης, ήταν όμως πολυπληθές και, είτε εγχώριο είτε ξενόγλωσσο, ήταν και ορεξάτο, ζωηρό, όπως στην προ πανδημίας εποχή. Με την έναρξη της παράστασης επίσης, μεταφέρθηκε νοερά ακόμα πιο παλιά, στην ιταλική δεκαετία του ’80, όπου είχε τοποθετήσει την ιστορία η σκηνοθέτις, θέλοντας να φωτίσει έτσι τον κύκλο βίας που ο Βέρντι περιέγραψε στο έργο του. Ο Ιταλός συνθέτης έγραψε μια όπερα για τον έρωτα της Τζίλντας, της κόρης του αυλικού γελωτοποιού Ριγολέττου, προς τον ερωτιάρη Δούκα της Μάντοβας, τον οποίο ο Ριγολέττος αποφασίζει να δολοφονήσει, αλλά τελικά θυσιάζει το δικό του παιδί. Και η Κατερίνα Ευαγγελάτου μετέφερε την ιστορία στον φαντασμαγορικό μικρόκοσμο της ιταλικής επαρχίας του ’80, όπου, σύμφωνα με το σκηνοθετικό σημείωμά της, το οργανωμένο έγκλημα κυριαρχεί και «η διαφθορά, τα εγκλήματα και οι βιασμοί είναι το πραγματικό πρόσωπο μιας κοινωνίας θρησκόληπτης, συντηρητικής και προληπτικής».
Η σκηνοθέτις μετέφερε την ιστορία στον μικρόκοσμο της ιταλικής επαρχίας του ’80, όπου το οργανωμένο έγκλημα κυριαρχεί.
Αν στα παραπάνω διαφαίνεται και ένα σχόλιο για το πώς αντιμετωπίζονταν οι γυναίκες σε μια τέτοια συνθήκη, τότε αυτό υπογραμμιζόταν και από τις ηδυπαθείς κινήσεις των χορευτριών που επιμελήθηκε η Πατρίσια Απέργη, το σκηνικό της Εύας Μανιδάκη («ένα φθαρμένο από τον χρόνο αρχοντικό της ιταλικής επαρχίας που κρύβει μέσα του τη σκοτεινιά και την ωμότητα των ηρώων», σύμφωνα με την Ευαγγελάτου), από τα ευφάνταστα και ζωηρόχρωμα κοστούμια του Αλαν Χράνιτελ που συμπλήρωναν (ή ενίοτε… ξεγύμνωναν) την εικόνα «μιας κοινωνίας σε παρακμή», παραπέμποντας κάποια στιγμή και στον «Νονό», αλλά και από τους φωτισμούς της Ελευθερίας Ντεκώ, που τίποτε από τα παραπάνω δεν άφησαν στην αφάνεια.
Από τη στιγμή δε που ο Δούκας της Μάντοβας άρχισε να διηγείται τα ερωτικά κατορθώματά του, από τη στιγμή που ο Ριγολέττος άρχισε να τον παροτρύνει σαν κατά βάθος φοβισμένος κλόουν, από τη στιγμή που η Τζίλντα εξέφρασε στον πατέρα της την αγάπη της, δεν χρειάστηκε πολλή ώρα (ή πολλές διάσημες άριες όπως το ξακουστό «La Donna e mobile») μέχρι να επιβεβαιωθεί ότι ο Φραντσέσκο Ντεμούρο, ο Δημήτρης Τηλιακός και η Χριστίνα Πουλίτση, αντίστοιχα, είχαν εμπειρία στους συγκεκριμένους ρόλους. Εξαιρετικοί και ο βλοσυρός Μοντερόνε του Δημήτρη Κασιούμη, ο μικροκακοποιός Σπαραφουτσίλε του Πέτρου Μαγουλά και όχι μόνο.
Η ορχήστρα υπό τον Λουκά Καρυτινό ανταποκρίθηκε στις λυρικές και δραματικές μεταπτώσεις της μουσικής. Και αν σε ένα άλλο επίπεδο, πιο κατάλληλο για νεωτερισμούς, υπήρχε και λίγο γυμνό ή μια χορογραφία πιο προκλητική, τότε ίσως επρόκειτο για επιλογές που υποστήριζαν τα στοιχεία της σκοτεινιάς και του έκλυτου, άδικου βίου, που μάλλον υπήρχαν εξαρχής στο σκηνοθετικό σχέδιο. Στο τέλος (και προτού αυτός ο «Ριγολέττος» επαναληφθεί στο Ηρώδειο στις 5, 8 και 11 Ιουνίου), ακόμα και οι όποιες λίγες αποδοκιμασίες ή σκέψεις για τα όρια των πειραματισμών, είχαν σκεπαστεί από το χειροκρότημα.