Πίσω από το «ελληνικό» Art for Tomorrow

Πίσω από το «ελληνικό» Art for Tomorrow

Πώς το διεθνές συνέδριο ήρθε φέτος στην Ελλάδα

4' 43" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

​​​​Στο κοινό του Art for Tomorrow βρισκόταν ο Αμερικανός Τζεφ Κουνς, ο πιο ακριβοπληρωμένος εν ζωή καλλιτέχνης παγκοσμίως. Ηταν στην Ντόχα λόγω της έκθεσής του, «Lost in America», ή αλλιώς «Χαμένος στην Αμερική». Οταν ο πρόεδρος του συνεδρίου, ο ομογενής Αχιλλέας Τσάλτας, πήρε το μικρόφωνο, το κοινό γέλασε. «Θα έρθετε να βρείτε τον εαυτό σας στην Ελλάδα;» ρώτησε τον κ. Κουνς. «Γιατί όχι;» απάντησε εκείνος, και λίγους μήνες αργότερα μιλούσε στη σκηνή της Στέγης του Ιδρύματος Ωνάση στην Αθήνα, στο πλαίσιο του συνεδρίου Art for Tomorrow, το οποίο, επτά χρόνια μετά την ίδρυσή του από τους New York Times, τον προηγούμενο μήνα έλαβε χώρα για πρώτη φορά στην Ελλάδα, φέρνοντας εδώ συνέδρους όπως η Σεΐχα Αλ-Μαγιάσα Μπιντ Χαμάντ Αλ-Θάνι, αδελφή του σημερινού εμίρη του Κατάρ, και ο διεθνούς φήμης καλλιτέχνης KAWS.

Σημαντικό ρόλο έπαιξε η καταγωγή του κ. Τσάλτα. «Είμαι Ελληνας του εξωτερικού, οπότε υπάρχει μέσα μου από τους γονείς μου, από εκεί που μεγάλωσα στη μακρινή Αυστραλία, το DNA του Ελληνα, οι φλέβες βράζουν όταν ακούμε Ελλάδα και πάντα σκεφτόμουν τι είναι αυτό που μπορώ να φέρω εδώ», δηλώνει στην «Κ» ο ίδιος, ο οποίος μέχρι πρότινος ήταν αντιπρόεδρος των διεθνών συνεδρίων των New York Times.

Η αρχή είχε γίνει με το Athens Democracy Forum, το οποίο γίνεται ετησίως στην Αθήνα από το 2011. Αλλά όταν το 2019, σε συνεννόηση με τους NYT, δημιουργήθηκε το Democracy & Culture Foundation, του οποίου πρόεδρος είναι ο κ. Τσάλτας, εκτός από το Athens Democracy Forum, πήρε υπό την αιγίδα του ιδρύματος και το Art for Tomorrow. Και έτσι γεννήθηκε η ιδέα να το φέρει κι αυτό στην Αθήνα.

Πίσω από το «ελληνικό» Art for Tomorrow-1
«Τα θεμέλια της κουλτούρας της Υδρας βασίζονται στην επιδίωξη της ελευθερίας», λέει ο Τζεφ Κουνς. Φωτ. ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΚΥΡΙΑΚΟΠΟΥΛΟΣ

Πίσω από το «ελληνικό» Art for Tomorrow-2
«Σίγουρα υπάρχει το “Athens Effect”, η κρίση έχει φέρει μια δημιουργικότητα», λέει ο πρόεδρος του Art For Tomorrow, Αχιλλέας Τσάλτας. Φωτ. ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΚΥΡΙΑΚΟΠΟΥΛΟΣ

Ο δεύτερος λόγος αφορούσε την ίδια την πόλη και την καλλιτεχνική ανάπτυξή της των τελευταίων χρόνων. «Η θεματολογία του Art for Tomorrow ταιριάζει με αυτό που γίνεται στην Ελλάδα σήμερα», τονίζει, «γιατί δεν αφορά απλώς στην επένδυση ή συλλογή τέχνης, αλλά στην κοινωνική επίδραση της τέχνης και του πολιτισμού, βλέπουμε την τέχνη ως καταλύτη για την κοινωνικοοικονομική ανάπτυξη». Εδώ και χρόνια γίνεται λόγος για το αν η Αθήνα είναι το νέο Βερολίνο ή το νέο Μπιλμπάο, το οποίο μετατράπηκε σε καλλιτεχνικό προορισμό όταν το 1997 άνοιξε εκεί το Μουσείο Γκουγκενχάιμ, δημιουργώντας το «Bilbao Effect». Υπάρχει τώρα το «Athens Effect»; Ο όρος ήταν στην καρδιά του φετινού Art for Tomorrow – ένα από τα πάνελ στην Εθνική Πινακοθήκη, υπό τον συντονισμό της δημοσιογράφου των NYT Roslyn Sulcas, είχε τον ομώνυμο τίτλο.

«Σίγουρα υπάρχει το “Athens Effect”», δηλώνει ο κ. Τσάλτας. «Οπως λέμε “η σφίξη βγάζει λάδι”, η κρίση έχει φέρει μια δημιουργικότητα και έχει παντρέψει την αρχαία κληρονομιά της Αθήνας με κάτι πολύ σύγχρονο, είτε αυτό είναι street art είτε κάτι όπως τα “Πλάσματα” στο Πεδίον του Αρεως». Το «Athens Effect», αυτό το «πάντρεμα», έχει μετατρέψει την Αθήνα σε μια εναλλακτική πρόταση από το Παρίσι, το Λονδίνο ή τη Νέα Υόρκη. «Ο κόσμος έχει κουραστεί λίγο από το τόσο παραδοσιακό», αναφέρει ο κ. Τσάλτας. «Κυνηγάμε την αυθεντικότητα, κι αν δεν έχει η Αθήνα εκπλήξεις, τότε δεν ξέρω ποιος έχει».

Ενα από τα πράγματα που ήθελαν να εμφυτεύσουν ως πολιτιστική εμπειρία μέσω του συνεδρίου, ακόμα κι αν εκείνο του χρόνου μεταφερθεί αλλού, ήταν ο πολιτιστικός περίπατος. «Το μεγάλο ατού της Αθήνας δεν είναι μόνο το ΕΜΣΤ, η Στέγη ή η Εθνική Πινακοθήκη, που όλα αυτά είναι φανταστικά, ή οι πάρα πολλές ωραίες γκαλερί που έχουν ανοίξει στην Αθήνα», λέει, «είναι και ο περίπατος στο Μοναστηράκι ή στα Εξάρχεια, εν μέσω γκράφιτι, καταλήγοντας στη λαϊκή της Καλλιδρομίου – κι αυτό είναι πολιτισμός».

Για να μετουσιωθεί η «στιγμή» της Αθήνας σε πραγματικότητα με διάρκεια, χρειάζεται, εν πρώτοις, σεβασμός. «Σεβασμός στο παρελθόν, αλλά και ενδιαφέρον για το μέλλον», αναφέρει, για τη δημιουργία μιας νέας κληρονομιάς. «Θέλει δουλειά και πάνω από όλα θέλει συνεργασία», δηλώνει, και ένα ακόμα συστατικό που, όπως λέει στην «Κ», ως Ελληνες δεν έχουμε πολύ. «Χρειάζεται άλμα πίστης, να βοηθήσει ο ένας τον άλλον για να χτιστεί κάτι που θα μείνει».

Ο τρίτος λόγος που το συνέδριο ήρθε στην Ελλάδα είχε να κάνει με τον Τζεφ Κουνς. Τόσο ο κ. Κουνς όσο και ο Δάκης Ιωάννου είχαν ξαναμιλήσει σε προηγούμενα Art for Tomorrow, αλλά φέτος ο κ. Ιωάννου έφερε στο DESTE Foundation Project Space Slaughterhouse τον, εδώ και 36 χρόνια φίλο του, Κουνς. Οταν ο τελευταίος δέχθηκε να μιλήσει και στο φετινό συνέδριο, ο κ. Τσάλτας αποφάσισε το Art for Tomorrow να λάβει χώρα στο χρονικό παράθυρο μετά το τέλος του Art Basel και πριν από το opening της έκθεσης στην Υδρα, με το οποίο έκλεισε το συνέδριο.

Γιατί στην Ύδρα

Δείχνοντας μια φωτογραφία του με τον κ. Ιωάννου, τραβηγμένη στην Υδρα το ’86, ο κ. Κουνς λέει στην «Κ» ότι επέλεξε να στήσει το καινούργιο του πρότζεκτ στο νησί γιατί ήθελε να γιορτάσει την ελευθερία. «Την ελευθερία ως έννοια και την ελευθερία που έχω πια ως καλλιτέχνης να κάνω τη δουλειά που θέλω», δηλώνει στην «Κ», τονίζοντας ότι «τα θεμέλια της κουλτούρας της Υδρας βασίζονται στην επιδίωξη της ελευθερίας».

Για τον κ. Τσάλτα, μια παρεμφερής έννοια συνδέει άρρηκτα τα δύο συνέδρια του Democracy & Culture Foundation – η δημοκρατία. «Ο πολιτισμός μπορεί να υπάρχει χωρίς δημοκρατία, αλλά η δημοκρατία δεν μπορεί να υπάρξει χωρίς πολιτισμό», λέει στην «Κ». Πιστεύει ότι η Ελλάδα έχει ακόμα να προσφέρει και στους δύο τομείς. «Είναι ο τόπος που κάτι έχει», δηλώνει. «Τα περισσότερα πράγματα στη ζωή είναι αυτά που νιώθουμε, το να είμαστε αυθεντικοί, να γυρνάμε στα βασικά – διαισθητικά, όλοι το νιώθουν αυτό στην Ελλάδα», λέει. «Αυτό είναι το “Athens Effect”».

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή