Αυτή η ιδέα της ταλάντωσης, του μετεωρισμού και της ρευστότητας, που αγκαλιάζει τους ακροβάτες, τους κολυμβητές και τους ανέμελους παραθεριστές στις ακουαρέλες της Βιργινίας Φιλιππούση, μοιάζει εν τέλει να συνοψίζει μια διάθεση, ένα πνεύμα εποχής. «Είναι έργα που γεννήθηκαν στην πανδημία», λέει η ίδια. «Θέλησα να συμβολίσω αυτή την ιδέα της μετέωρης αβεβαιότητας και να δώσω μια διέξοδο με συμβολικές εικόνες ψυχικής ευφορίας».
Η έκθεση της Βιργινίας Φιλιππούση παρουσιάζεται έως τις 30 Ιουλίου στην Αντίπαρο, στην αίθουσα τέχνης «Αντί», την οποία διευθύνει η Μαίρη Χατζάκη, που έχει και την επιμέλεια του εκθεσιακού προγράμματος και των παράλληλων εκδηλώσεων. Η πρότασή της προς τη Βιργινία Φιλιππούση ήταν να εκθέσει αυτή τη νέα ενότητα υδατογραφιών, τόσο συνεκτικά συμβολική για μια ιδιαιτέρως αναγκαία συνθήκη του «ανήκειν». Η γκαλερί «Αντί» είναι η έδρα και ο εκθεσιακός χώρος του διεθνούς σωματείου Φωτογραφίας και Τέχνης Αντιπάρου.
Η Βιργινία Φιλιππούση, εικαστικός που έχει και επίδοση στη φωτογραφία (όπως και η Μαίρη Χατζάκη), είναι επιπλέον ερευνήτρια της ιστορικής φωτογραφίας αλλά και μία δημιουργός με πολλά ενδιαφέροντα. Σε αυτή τη φαινομενικά ανέφελη καλοκαιρινή ενότητα που παρουσιάζει, κρύβει από κάτω όλη τη δική της ενασχόληση με τον χρόνο, την απώλεια, τους κύκλους των γενεών, την οικογενειακή φωτογραφία και τη συνεκτική επίδρασή της.
Η ακουαρέλα, είδος που απαιτεί ιδιαίτερη δεξιοτεχνία, εξοικείωση και ταχύτητα, βρίσκει στην περίπτωση της Βιργινίας Φιλιππούση ένα χέρι έμπειρο και ένα βλέμμα εξασκημένο. Συγκινεί ο τρόπος με τον οποίον μπλέκει τη φαντασία και τη δεξαμενή των πολλών εικόνων και αναφορών από την ιστορική φωτογραφία και την ιστορία της τέχνης με όλο εκείνο το υπόστρωμα μνήμης και οικογενειακών διαδρομών. Πρόσωπα οικεία συμπλέουν με πρόσωπα που κατέλιπε ο ιστορικός χρόνος, σε ένα αμάλγαμα συνειδησιακής εγρήγορσης. Αν και υπάρχει υλικό από οικογενειακές παρακαταθήκες, η Βιργινία Φιλιππούση τονίζει πως στην έκθεση δεν μιλάει για προσωπικά βιώματα, αλλά επιχειρεί να εκφράσει μια ευρύτερη και σύνθετη κοινωνική συνθήκη.
Η έκθεση της Βιργινίας Φιλιππούση στην αίθουσα τέχνης «Αντί», στην Αντίπαρο, ιχνογραφεί το αέναο καλοκαίρι.
Η ανέφελη ευτυχία του θέρους… «Αυτή τη μόνιμη ανάγκη διαφυγής συνοδεύει συχνά μια αίσθηση γλυκιάς νοσταλγίας», γράφει στο κείμενο του καταλόγου η ιστορικός τέχνης Χριστίνα Σωτηροπούλου, «μια ενόρμηση διαρκούς αναζήτησης, όχι αυτού που πράγματι υπήρξε, αλλά εκείνου που δεν κατακτήθηκε ποτέ. Αυτό συμβολίζει το καλοκαίρι, λειτουργώντας στο θυμικό ως μια μεταχρονολογημένη επιταγή ευτυχίας που, παραδόξως, παραμένει πάντα ανοικτή προς εξαργύρωση».
Η έκθεση τιτλοφορείται «Summertime», εμπνεόμενη από το αθάνατο τραγούδι του Γκέρσουιν, με τις ατέλειωτες διασκευές και τη θαυμαστή αντοχή στον χρόνο. «Θέλησα να συνδέσω αυτό το τραγούδι και όσα συμβολίζει με το τώρα», λέει η Βιργινία Φιλιππούση, «να φέρω μπροστά τη διαχρονική ανάγκη για στιγμές ευτυχίας, ακόμη και αν όλα γύρω μπορεί να είναι σκοτεινά».
Οι υδατογραφίες της είναι ένα απόσταγμα ερμηνειών ευτυχίας, τόλμης και ευωχίας σε συνθέσεις υψηλής αισθητικής και βαθιάς ευγένειας. Είναι εικόνες παρήγορες, ευφρόσυνες, εμψυχωτικές. Παράλληλα απελευθερώνουν, όχι σκόπιμα, μια αύρα νοσταλγίας, ένα δίχτυ μελαγχολίας, αναπόφευκτο για όποιον αγναντεύει την ευτυχία. Οπως λέει η Χριστίνα Σωτηροπούλου, «αισθάνεται κανείς πως κάτι πιο σκοτεινό ελλοχεύει. Πρόκειται για μια αδιόρατη μελαγχολία που οφείλεται στην υποψία πως η εικονιζόμενη ανεμελιά, η εντύπωση της απόλυτης ευτυχίας και ξενοιασιάς που δονεί τη ζωγραφική επιφάνεια, είναι τόσο πλαστή όσο και η αντίληψή μας για το καλοκαίρι. Δεν υπήρξε ποτέ πραγματικά, παρά μόνο στη φαντασία μας».
Το «Summertime» της Βιργινίας Φιλιππούση είναι ένα τραγούδι για τα καλοκαίρια της ζωής, είναι το άλμπουμ των κοινών μας αναμνήσεων, αλλά ίσως πιο πολύ ακόμη, μια προβολή των επιθυμιών μας. Η έκθεση δίνει έναν ακόμη λόγο να πάει κανείς στην Αντίπαρο.
Ακολουθήστε το kathimerini.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις
Δείτε όλες τις τελευταίες Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, στο kathimerini.gr