Ενα ατελιέ με θέα τον κόσμο

Ανοικτό ξανά σε επισκέπτες το εργαστήριο του ζωγράφου Νίκου Νικολάου στην Αίγινα

3' 59" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Κάθε απόγευμα, η παρέα της Αίγινας, Νίκος Νικολάου, Γιάννης Μόραλης, Χρήστος Καπράλος, Οδυσσέας Ελύτης, έδιναν ραντεβού στο σπίτι του πρώτου, στην περιοχή Πλακάκια, κάθονταν στο πέτρινο πεζούλι του κήπου και απολάμβαναν το ηλιοβασίλεμα. «Ετρωγαν, έπιναν, συζητούσαν έντονα, πείραζαν ο ένας τον άλλον. Συχνά, τους έβρισκε έτσι το ξημέρωμα», θυμάται ο ανιψιός του ζωγράφου Νίκου Νικολάου, αρχιτέκτονας Θοδωρής Ζουμπουλάκης.

Το 2019 αποφάσισε να ανακαινίσει κάποια από τα πέτρινα σπιτάκια της παραθαλάσσιας έκτασης και να τα μετατρέψει σε ξενώνες. Μετά τον θάνατο της Αγγέλας Ζουμπουλάκη, συζύγου του καλλιτέχνη, το κτήμα παρέμεινε κλειστό. «Ηταν μια εικόνα ξένη για αυτό το σπίτι, σκέφτηκα να ανακαινίσω τα μικρά κτίσματα για να τους ξαναδώσω ζωή, αλλά και να προσφέρω στους επισκέπτες τη δυνατότητα να γνωρίσουν μια ιδιοκτησία με ενδιαφέρουσα ιστορία και μοναδική ατμόσφαιρα».

Τα πέτρινα αυτά οικήματα, τα οποία βρίσκονταν πλευρικά της κύριας κατοικίας, είχαν διάφορες χρήσεις – το ένα ήταν αποθήκη, το άλλο ήταν το ατελιέ στο οποίο ο σημαντικός πρεσβευτής της γενιάς του ’30 έκανε τις νωπογραφίες του, άλλα λειτουργούσαν ως χώροι φιλοξενίας. «Στον σχεδιασμό φρόντισα να υπάρχει μια μείξη ανάμεσα στο παλιό και στο σύγχρονο και νομίζω πως κινήθηκα στο πνεύμα των επιλογών που θα έκανε και ο θείος μου», εξηγούσε ο Θοδωρής Ζουμπουλάκης όταν τον είχα συναντήσει με αφορμή την ολοκλήρωση εκείνου του project.

Ενα ατελιέ με θέα τον κόσμο-1
Αποψη από το ανακαινισμένο εργαστήριο του Νίκου Νικολάου. Φωτ. OSCAR CERNUDA

Νικολάου, Μόραλης, Καπράλος, Ελύτης, έδιναν ραντεβού στο σπίτι του πρώτου, στην περιοχή Πλακάκια.

Κλείνοντας την κουβέντα μας, είχε ευχηθεί να μπορέσει να ολοκληρώσει το εγχείρημα, ανακαινίζοντας και τους υπόλοιπους όγκους της πνιγμένης στα δέντρα έκτασης και κυρίως το εργαστήριο του θείου του που βρισκόταν στον χώρο της κύριας κατοικίας. «Θα θέλαμε να είναι ανοικτό, να λειτουργεί σαν ένα μικρό μουσείο για την τέχνη του Νικολάου».

Τρία χρόνια αργότερα, το όνειρο του Θοδωρή, της Χριστίνας, της Δάφνης και του Φίλιππου Ζουμπουλάκη γίνεται πραγματικότητα και το ατελιέ του σπουδαίου ζωγράφου είναι έτοιμο και πάλι να υποδεχθεί κόσμο. «Το εργαστήριό του ήταν πάντα ασφυκτικά γεμάτο με έργα και κάθε λογής αντικείμενα. Τουλάχιστον εγώ έτσι το θυμάμαι», αναφέρει ο Θοδωρής Ζουμπουλάκης.

«Προσπαθήσαμε να ανασυστήσουμε την ατμόσφαιρα και να τοποθετήσουμε τα έργα και τα αντικείμενά του όπως τα είχε εκείνος, ανασύροντας προσωπικές μας μνήμες, κοιτάζοντας παλιές φωτογραφίες που βρήκαμε μέσα στην κατοικία, αλλά και φωτογραφίες που είχαν δημοσιευθεί στο λεύκωμα των εκδόσεων Αδάμ για τον Νικολάου».

Ενα ατελιέ με θέα τον κόσμο-2
Η βεράντα γινόταν σημείο συνάντησης της καλλιτεχνικής και πνευματικής ελίτ. Φωτ. LAURENT FABRE

O Υδραίος που μαγεύτηκε από την Αίγινα… και τις πέτρες

Ο Νίκος Νικολάου ήταν Υδραίος στην καταγωγή, όμως γοητεύθηκε μεμιάς από το εκτυφλωτικό φως της Αίγινας. Στις αρχές της δεκαετίας του ’60 ακολουθεί το παράδειγμα του συμφοιτητή του στη Σχολή Καλών Τεχνών και φίλου του Χρήστου Καπράλου και αγοράζει μια έκταση 2,5 στρεμμάτων, με μοναδική θέα προς τη δύση, τα γύρω νησιά και την Επίδαυρο. Ξεκινάει να κτίζει σιγά σιγά το σπίτι του και το 1964 εγκαθίσταται μόνιμα στο νησί, μεταφέροντας εκεί το εργαστήριό του. 

Ενα ατελιέ με θέα τον κόσμο-3

Λίγα χρόνια μετά θα πείσει και τον αδελφικό του φίλο Γιάννη Μόραλη να πράξει το ίδιο. (Το γλυπτό του Γιάννη Μόραλη, δωρεά της Πέγκυς Ζουμπουλάκη στον Δήμο Αίγινας, έχει τοποθετηθεί απέναντι από το παλαιό κτήμα, ακριβώς για να υπομνηματίσει τη φιλία των δύο ανδρών.) «Το σπίτι δεν έχει λογική ροή και αυτό οφείλεται στο ότι χτιζόταν προοδευτικά», διευκρινίζει ο αρχιτέκτονας. «Αρχικά, ολοκληρώθηκε το μπροστινό τμήμα του κύριου όγκου και όσο αυξάνονταν οι ανάγκες του καλλιτέχνη, γίνονταν και οι απαραίτητες προσθήκες προς την πίσω πλευρά του κτήματος». 

Τον ρωτώ αν έχει κάποια γωνιά στον χώρο που αγαπάει ιδιαίτερα. «Μου αρέσει πολύ το σημείο που είναι τοποθετημένα τα πινέλα του και επίσης το έργο αυτό με τη γυναίκα που μοιάζει να ξεριζώνει το κεφάλι της», σημειώνει ο Θοδωρής Ζουμπουλάκης. Ιδιαίτερη αξία έχουν, βέβαια, για εκείνον και για όλα τα ανίψια, και τα αιγινήτικα κανάτια και τα πιάτα που ζωγράφιζε ο θείος του, οι κολοκύθες με τα ανθρώπινα χαρακτηριστικά και, φυσικά, οι πέτρες. 

«Είναι γνωστή η σχέση του Νικολάου με τις πέτρες», θα μου θυμίσει ο αρχιτέκτονας. Οταν ήταν μικρά, οι θείοι τούς έπαιρναν μαζί απέναντι, στην Επίδαυρο. Ο Νικολάου στεκόταν στον ήλιο και κοιτούσε τις πέτρες. Τις σήκωνε στο χέρι του, τις εξέταζε, τις ακουμπούσε πάλι κάτω προσεκτικά. Αυτή η διαδικασία μπορεί να κρατούσε ώρες. Τελικά, γυρνούσαν πίσω εξαντλημένοι, με τον ζωγράφο να έχει ξεχωρίσει δέκα πέτρες από τις εκατοντάδες που είχε παρατηρήσει. Επέστρεφε και τις ζωγράφιζε. 

Ενα ατελιέ με θέα τον κόσμο-4

Αυτή η κατοικία αντανακλά τη ζωή του, όσα αγαπούσε και πρέσβευε. Τις ελιές, τις φιστικιές, τις πέτρες και τις γάτες που δεν εγκατέλειψαν ποτέ την έκταση. «Πρέπει να αγαπήσουμε όλα όσα είναι δικά μας. Τους ανθρώπους, τα σπίτια, το τοπίο, τα δέντρα μας, ακόμα και τα πιάτα και τα κανάτια μας! Ολα αυτά να τα δούμε προσεκτικά. Ετσι θα ανακαλύψουμε ό,τι ελληνικό υπάρχει σε αυτά», δήλωνε ο ίδιος. 

 Η επίσκεψη της συλλογής θα μπορεί να πραγματοποιείται κατόπιν ραντεβού (email: [email protected]).

 

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή