«Είναι τρελοί αυτοί οι Ελληνες!». Η φράση παραπέμπει στους παράτολμους κατοίκους του μικρού γαλατικού χωριού από το «Αστερίξ». Με αυτήν ξεκινάει ένα απρόσμενο δημοσίευμα του βραβευμένου κριτικού λογοτεχνίας Τομπίας Λέμκουλ που φιλοξενήθηκε στις 28 Ιουλίου 2022 σε μιαν από τις μεγαλύτερες ευρωπαϊκές εφημερίδες, τη γερμανική Frankfurter Allgemeine Zeitung, στις διάσημες λογοτεχνικές σελίδες της. Hδη κυκλοφορεί στα ελληνικά από τις ψηφιακές σελίδες του περιοδικού «Ο Αναγνώστης», στο πλαίσιο της εκεί συζήτησης για το γιατί δεν μας διαβάζουν έξω. Ο Λέμκουλ διατυπώνει θερμό έπαινο. Το ξάφνιασμα για το ίδιο το γεγονός της εκφοράς του εκφράζεται ήδη στον τίτλο: «Τρύπες στο μπετόν».
Ο γράφων εκπλήσσεται πρώτα για το τολμηρό εγχείρημα, μέσα από το οποίο απέκτησε και ο ίδιος πρόσβαση στα επαινούμενα βιβλία, δηλαδή τις ήδη συζητημένες και από την «Κ» εκδόσεις Ρωμιοσύνη (edition Romiosini), τον μικρό εκδοτικό οίκο του ’80 από την Κολωνία, που πέρασε πλέον στη διαχείριση των νεοελληνιστών του Βερολίνου, στη Freie Universität. Παλαιές εκδόσεις επανεκδίδονται γερά επιμελημένες, ενώ κάθε τόσο εμφανίζονται καινούργια βιβλία σύγχρονης ελληνικής λογοτεχνίας (πεζογραφίας και ποίησης), ανθρωπιστικών επιστημών (πολιτικής επιστήμης, ιστορίας κ.ά.) και διδακτορικά και πρακτικά συνεδρίων γύρω από επιστημονικά γραμματολογικά θέματα. Η πρόσβαση στην ψηφιακή εκδοχή των βιβλίων είναι ελεύθερη, ενώ μπορεί κανείς να τα παραγγείλει έντυπα με χαμηλό κόστος. Το επιτυχημένο παράδειγμα της πολυσυζητημένης θεσμικής υποστήριξης της μετάφρασης είναι λοιπόν χειροπιαστό στο Βερολίνο, πλησιάζοντας αισίως τους 100 τίτλους. Να μια μεγάλη τρύπα στο μπετόν (το λέει κι ο Γερμανός!).
Ακολουθεί επαινετική ομοβροντία: για το «πόσο νωρίς καθιερώθηκε η νεωτερική γραφή στην Ελλάδα»· για την «Κάθοδο των Εννιά» (μτφ. Ulf-Dieter Klemm) και τον πρώτο «Κορδοπάτη» του Βαλτινού (μτφ. Hans Eideneier), που «ανήκουν στα σημαντικότερα δείγματα της ευρωπαϊκής αφηγηματικής τέχνης του εικοστού αιώνα». Η τριλογία του Τσίρκα (μτφρ. Blümlein, επιμέλεια Püllmann/Schellinger/Klemm) διαθέτει «ασυνήθιστες οπτικές γωνίες» για την ιστορία του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου που μόλις πρόσφατα απασχόλησαν την ιστοριογραφία. Τέλος, μεγάλο μέρος του δημοσιεύματος αφιερώνεται στον «Ιαγουάρο» του Αλέξανδρου Κοτζιά (μτφρ. H. Eideneier, επιμέλεια B. Hildebrandt), ένα «μονόπρακτο όπου οι αστραπές δεν πέφτουν μόνο συμβολικά».
Το βιβλίο εμφανώς χορταίνει την εύλογη περιέργεια που ξύπνησε στους Γερμανούς η πρόσφατη ελληνική κρίση χρέους. Iσως εδώ να βρίσκεται άλλη μια απάντηση σε ερωτήματα που τίθενται και στη συζήτηση του «Αναγνώστη»: οι «έξω» λαχταρούν κάτι να μάθουν για το «μέσα». Κάποιοι, σε άλλες γλώσσες, δοκίμασαν με αυτήν την αφορμή να πουλήσουν επαναστατικό φολκλόρ. Το πράγμα ξεθύμανε γρήγορα. Οπως όμως δείχνει ο Λέμκουλ, ναυαρχίδες (Βαλτινός, Τσίρκας, Κοτζιάς) υπάρχουν. Αναδύονται. Επιβάλλονται. Μην ξεχνάμε πως στο ίδιο γερμανόφωνο στερέωμα σταθερά μεσουρανούν ο Καβάφης και ο Μάρκαρης – χωρίς υποστήριξη αυτοί. Ας αναρωτηθούμε το γιατί.
Ακολουθήστε το kathimerini.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις
Δείτε όλες τις τελευταίες Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, στο kathimerini.gr