«Οι περισσότερες από αυτές τις εικόνες είναι τοπία που φέρουν ίχνη ανθρώπινης ζωής ή κτίρια και το εσωτερικό τους, που σιγά σιγά “διεκδικούνται” από τη φύση», λέει η Μαριάνε Βίε στην «Κ» για το θέμα της φωτογραφικής της έκθεσης «Το ποτάμι του χρόνου» στο Αρχαιολογικό Μουσείο Νισύρου.
Η διεθνούς φήμης φωτογράφος και γλύπτρια, που η δουλειά της παρουσιάζεται συχνά σε σκανδιναβικά και αγγλικά μέσα ενημέρωσης (BBC, The Guardian, The Independent), αποφάσισε την υλοποίηση της έκθεσης, γοητευμένη από τα τοπία, τα ίχνη των ανθρώπων εκεί καθώς και από παλιά κτίρια που φαίνεται να καταρρέουν. «Για παράδειγμα, υπάρχει ένα μπρουταλιστικό ξενοδοχείο που πιθανώς εγκαταλείφθηκε πριν από 10 χρόνια, με τη φύση να το “ανακτά” και τα ίχνη ζωής που βρίσκονταν εκεί να έχουν τώρα χαθεί», εξηγεί.
«Ηθελα να φωτογραφίσω ξανά με την παλιά μου φωτογραφική μηχανή Hasselblad, που δεν έχω χρησιμοποιήσει εδώ και πολλά χρόνια και είχα από παλιά στο ψυγείο μου, για περίπου 20 χρόνια, ένα φιλμ. Αρχισα να τριγυρνάω στο νησί. Μου αρέσει να περπατάω πολύ και έτσι περπατούσα κουβαλώντας το τρίποδο και την κάμερα». Οι φωτογραφίσεις έγιναν στη Νίσυρο τον χειμώνα και στις αρχές της άνοιξης του 2018.
Μερικά από τα ερωτήματα που απευθύνει η Βίε στο κοινό μέσα από τις φωτογραφίες της αφορούν τις ζωές και τα όνειρά τους, την κατάληξη των αναμνήσεων και της ιστορίας τους όταν φεύγουν ή όταν πεθαίνουν, και το αν αυτές αποθηκεύονται κάπου.
Οπως σημειώνει η φωτογράφος, η έκθεση επρόκειτο να πραγματοποιηθεί λίγο νωρίτερα, αλλά προέκυψε η πανδημία του κορωνοϊού. «Η διαδικασία όμως της επανατοποθέτησης του υλικού υπήρξε ενδιαφέρουσα. Οι άνθρωποι της Νισύρου είναι ενθουσιασμένοι για την έκθεση, μιας και είναι ο τόπος τους».
Με μια πρώτη ματιά στις εικόνες, αντιλαμβάνεται κάποιος τη στοιχειωμένη, μελαγχολική αίσθηση που αυτές αποπνέουν. «Αισθάνομαι μελαγχολία. Κι επειδή το φωτογραφικό φιλμ είναι παλιό, μερικές φορές τα χρώματα αλλοιώνονται, δημιουργώντας μια ιδιαίτερη ατμόσφαιρα. Το μέρος, όταν το περπατάς, φαντάζει άδειο, στοιχειωμένο, λίγο τρομακτικό», επισημαίνει.
Η ζωή στο νησί
Η καλλιτέχνις περνάει πολύ χρόνο στη Νίσυρο, όπου εγκαταστάθηκε σχεδόν απρόσμενα. «Το σχέδιό μου ήταν να αγοράσω ένα σπίτι στα νορβηγικά βουνά, αλλά δεν είχα αρκετά χρήματα. Η παρέα μου μετακόμισε στη Νίσυρο και άρχισα να την επισκέπτομαι, βρήκαμε ένα μικρό σπίτι που στη συνέχεια έγινε δικό μου», το οποίο χρησιμοποιεί ως στούντιο. «Ερχομαι εδώ τον χειμώνα και εργάζομαι για μερικές εβδομάδες. Είναι πολύ ήσυχα στο νησί, στην αρχή νιώθω λίγη μοναξιά και βαριέμαι, αλλά έπειτα η διάθεσή μου γίνεται δημιουργική».
Η ίδια θεωρεί το νησί πηγή έμπνευσης για τη δουλειά της, «γιατί σου προσφέρει την απαραίτητη ηρεμία. Μένω μόνιμα στο χαοτικό Λονδίνο, οπότε εδώ είναι κάτι διαφορετικό. Πρόκειται για ένα αρχαίο μέρος με πολλά ίχνη χρόνου και Ιστορίας».
«Το ποτάμι του χρόνου», 1-19 Αυγούστου 2022, Αρχαιολογικό Μουσείο Νισύρου, Μανδράκι.