«Ηρθε η ώρα να ζήσουμε», μου λέει σε μια αποστροφή της κουβέντας μας για τη σταδιακή ανάκαμψη των παρουσιάσεων βιβλίων ο εκδότης της Διόπτρας, Κωνσταντίνος Παπαδόπουλος. Στις 18 Μαρτίου του 2020, στις αρχές του πρώτου (και πιο σκληρού) lockdown, είχε δημοσιεύσει ένα προσωπικό κείμενο στο μπλογκ του εκδοτικού οίκου του. Εγραφε ανάμεσα σε άλλα: «Είχαμε προγραμματίσει δεκάδες εκδηλώσεις, συναρπαστικά ταξίδια σε εκθέσεις του εξωτερικού, συναντήσεις με σπουδαίους συγγραφείς, όμως όλα αυτά αναγκαστικά μένουν στην άκρη γιατί υπάρχει κάτι σημαντικότερο: να μείνουμε σπίτι».
Δυόμισι χρόνια μετά, το «ήρθε η ώρα να ζήσουμε» ενσαρκώνεται στον εκδοτικό κόσμο με την ολική επαναφορά των παρουσιάσεων βιβλίων σε όλα τα παραδοσιακά στέκια. Η τάση, ισχνή τον προηγούμενο χειμώνα, με λιγοστές εκδηλώσεις και υποχρεωτικές ακόμη τις μάσκες, πιο ευδιάκριτη την άνοιξη και ακόμη πιο ζωηρή το καλοκαίρι (καθώς επιστρατεύτηκαν αυλές και ταράτσες για να ανακτηθεί λίγο από το χαμένο έδαφος του 2020 και του 2021), αντανακλά την επιθυμία κυρίως των εκδοτικών οίκων να επιστρέψουν άμεσα στη ζωντανή επαφή με τους αναγνώστες τους.
Ο προγραμματισμός σε κλειστούς χώρους για τους επόμενους μήνες μπορεί να μην κινείται ακόμη στα επίπεδα του 2019, αλλά αν δεν υπάρξει κάποιο πισωγύρισμα στο μέτωπο της πανδημίας οδεύουμε ταχύτατα προς εκείνο ακριβώς το σημείο. Το δεύτερο μέρος της εξίσωσης, τα βιβλιοπωλεία, εμφανίζονται πρόθυμα να καβαλήσουν το… κύμα, τουλάχιστον τα μεγαλύτερα από αυτά. Public και Ιανός φιλοξενούν ήδη τακτικά παρουσιάσεις βιβλίων, ενώ οι μικρότεροι «παίκτες» εμφανίζονται πιο «μοιρασμένοι». Για παράδειγμα, το σχετικά νέο book cafe της Καλλιθέας, Zatopek, έχει μπει πολύ δυναμικά στον χώρο των παρουσιάσεων με δύο ή και τρεις εκδηλώσεις ανά εβδομάδα.
Αντιθέτως, στις Πλειάδες του Παγκρατίου, έναν από τους πιο δημοφιλείς χώρους βιβλιοφιλικών εκδηλώσεων προ κορωνοϊού, δεν θα φιλοξενηθεί καμία παρουσίαση βιβλίου μέχρι το τέλος του χρόνου. «Τολμηρή απόφαση», επισημαίνω στον Αλκη Τεμπονέρα και στην Αλεξάνδρα Μπίζη που «τρέχουν» το βιβλιοπωλείο της οδού Σπύρου Μερκούρη. «Οι συστάσεις του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας είναι για χρήση μάσκας στους εσωτερικούς χώρους, αλλά η εμπειρία δείχνει ότι στην Ελλάδα μόνο μια μικρή μειοψηφία τη φοράει», μου εξηγούν. Η Αρετή Γεωργιλή, από την πλευρά της, η «ψυχή» του Free Thinking Zone στην οδό Σκουφά, μας λέει ότι «εμείς κάνουμε κανονικά παρουσιάσεις, αλλά θα έχουμε πάντα ελεγχόμενο αριθμό ατόμων, όχι όπως παλιότερα που ήταν όλα απόλυτα ελεύθερα. Επίσης, συνιστούμε σε όλους να φορούν μάσκα, χωρίς να τους υποχρεώνουμε. Εγώ προσωπικά δεν την έχω βγάλει καθόλου τη μάσκα όσο βρίσκομαι στο μαγαζί και εξυπηρετώ».
Οι εκδοτικοί οίκοι είναι οι πιο αποφασισμένοι απ’ όλους. «Ξεδιπλώνουμε το εκδοτικό μας πρόγραμμα σαν να μην υπάρχει κορωνοϊός», μου λέει ο Κωνσταντίνος Παπαδόπουλος από τη Διόπτρα. Και προσθέτει ότι έχει την αίσθηση ότι τα διαδοχικά lockdowns «γέννησαν» νέους αναγνώστες. «Μεγάλη ανταπόκριση από το κοινό», διαβλέπει στην επανεκκίνηση των παρουσιάσεων βιβλίων που διοργανώνει εκ νέου το Μεταίχμιο η υπεύθυνη επικοινωνίας του εκδοτικού οίκου, Ντόρα Τσακνάκη. Οσο για τους ίδιους τους συγγραφείς, ο βαθμός προθυμίας συμμετοχής στις εκδηλώσεις ποικίλλει. «Αν ένας συγγραφέας δεν επιθυμεί να κάνει παρουσίαση σε κλειστό χώρο, είναι κάτι που προφανώς και σεβόμαστε», τονίζει η Ντόρα Τσακνάκη. Στην ίδια συχνότητα και η Ισμήνη Κουρούπη από τις εκδόσεις Καστανιώτη: «Ναι, οι εκδηλώσεις έχουν επανέλθει στους προ COVID ρυθμούς. Αν δεν ανακοινωθούν νέα μέτρα για τον χειμώνα, νομίζω ότι θα προγραμματίζονται κανονικά. Υπάρχει μεγάλο ενδιαφέρον και από τους συγγραφείς αλλά και από το κοινό».
Ακολουθήστε το kathimerini.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις
Δείτε όλες τις τελευταίες Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, στο kathimerini.gr