Την άνοιξη του 2020, όταν ολόκληρη η Ευρώπη –και όχι μόνο– βρισκόταν κλεισμένη σπίτι, μια ομάδα κινηματογραφιστών ξεκίνησε να οργώνει τη Μεσόγειο, ακολουθώντας τα δρομολόγια θηλαστικών, ψαριών και πουλιών. Οσο ετοίμαζαν τα γυρίσματα, εκείνοι πίστευαν πως θα χρειαζόταν να «ντριπλάρουν» ανάμεσα σε τάνκερ, αλιευτικά και κρουαζιερόπλοια – η λεκάνη της Μεσογείου αποτελεί, άλλωστε, την πιο πολυσύχναστη υδάτινη οδό του πλανήτη.
Τελικά, βρήκαν μπροστά τους την πιο ήσυχη θάλασσα από την εποχή της… αρχαιότητας. «Δεν υπήρχαν ούτε τουρίστες ούτε πολλά πλοία, ελάχιστη από τη συνηθισμένη κίνηση. Για εμάς ήταν μια ιδανική συγκυρία, που μας επέτρεψε να καταγράψουμε μοναδικό υλικό», μας λέει ο Φρεντ Φουγκέ, διακεκριμένος Γάλλος ντοκιμαντερίστας, ο οποίος υπογράφει το «Μεσόγειος: Πολιορκημένη θάλασσα». Το φιλμ, που προβάλλεται σήμερα και αύριο στον Δαναό (4 μ.μ.) από το CineDoc, αφηγείται με εντυπωσιακό τρόπο τις ιστορίες των πλασμάτων της Μεσογείου: «Προηγήθηκε επιστημονική έρευνα ενός έτους πάνω στη βιοποικιλότητα της Μεσογείου και με βάση αυτή γράψαμε τις ιστορίες αυτών των πλασμάτων».
Ενας πελαργός διασχίζει τα στενά του Γιβραλτάρ αναζητώντας το ταίρι του. Μια χελώνα καρέτα-καρέτα διανύει 3.000 μίλια για να γεννήσει τα αυγά της στις ακτές της Κυπαρισσίας. Μια φάλαινα διδάσκει στο μικρό της πώς να ψαρεύει ανοικτά των ιταλικών ακτών. Η ανθρώπινη δραστηριότητα, ωστόσο, πανταχού παρούσα, θέτει σε δοκιμασία αυτές τις πανάρχαιες σταθερές. Η κατάσταση είναι σε αρκετές περιπτώσεις κρίσιμη, ωστόσο ο Φουγκέ κλείνει κάθε βινιέτα του ντοκιμαντέρ με μια αισιόδοξη νότα.
«Η Ελλάδα είναι απλώς φανταστική, είναι το hot spot της βιοποικιλότητας στη Μεσόγειο», λέει ο δημιουργός Φρεντ Φουγκέ.
«Πιστεύω πως υπάρχουν λόγοι για να ελπίζουμε. Τα τελευταία χρόνια γίνονται πράγματα προς τη σωστή κατεύθυνση και η φύση αποδεικνύεται απίστευτα ανθεκτική. Αρκούν πέντε χρόνια να προστατευθεί μια περιοχή και η ζωή θα επανέλθει, με τρόπο μάλιστα θαυμαστό. Στο ντοκιμαντέρ δεν θέλαμε να δείξουμε μόνο μια εικόνα σκοταδιού και καταστροφής. Οταν απευθύνεσαι στο ευρύ κοινό, πρέπει να δείξεις και την ελπίδα, ώστε να το παρακινήσεις να αναλάβει δράση».
Η αλήθεια είναι, πάντως, ότι κάποιες από τις (μαγευτικές κατά τα άλλα) εικόνες, σου σφίγγουν το στομάχι. Ενα πελώριο κοπάδι τόνων οδηγείται με στρατηγικό τρόπο στην αγκαλιά των διχτυών, ενώ στην επιφάνεια πέντε – έξι αλιευτικά δημιουργούν αδιαπέραστο κλοιό. Η θάλασσα βάφεται κόκκινη. Οσο το «παιχνίδι» παίζεται ακόμη στο νερό, η κάμερα κινηματογραφεί τα πάντα και από κοντά. «Τέτοια γυρίσματα χρειάζονται καλή προετοιμασία. Πρέπει να προσεγγίσεις τους αλιείς, να τους δείξεις το σενάριο και να εξηγήσεις τι θέλεις να κάνεις. Μόλις κτίσεις εμπιστοσύνη, προχωράς», εξηγεί ο Φουγκέ.
Αλλες, πάλι, φορές η φύση προσφέρει από μόνη της τις μεγαλύτερες συγκινήσεις. Ενα κοπάδι δελφινιών οδηγείται από την αρχηγό – μητριάρχη. Με δέρμα χιλιοχαραγμένο από τα χρόνια και τις μάχες, η τελευταία χάνει όλο και πιο συχνά τον προσανατολισμό της. Μοιάζει να έχει ξεχάσει θαλάσσιους δρόμους, άλλοτε ξεκάθαρους στο μυαλό της. Τα παιδιά της, ωστόσο, είναι εκεί, τη βοηθούν. «Οι νεότερες έρευνες μας δείχνουν πως τα δελφίνια μπορούν να πάθουν μια μορφή άνοιας, όπως και οι άνθρωποι. Προσπαθήσαμε να βρούμε μια τέτοια περίπτωση και τα καταφέραμε. Η σχέση ανάμεσα στη μητριάρχη και την υπόλοιπη ομάδα ήταν επίσης σχεδόν ανθρώπινη».
Μεγάλο μέρος των γυρισμάτων της «Μεσογείου» πραγματοποιήθηκε στη χώρα μας, η οποία άφησε τις καλύτερες εντυπώσεις στους δημιουργούς. «Η Ελλάδα είναι απλώς φανταστική, είναι το hot spot της βιοποικιλότητας στη Μεσόγειο. Γυρίσαμε σε περίπου 20 τοποθεσίες, στις Κυκλάδες, στις Σποράδες, στην Πελοπόννησο. Μιλάμε για έναν παράδεισο, τόσο για τη φύση όσο και για τον κινηματογραφιστή».