Μία από τις ειδήσεις των τελευταίων ημερών ήταν η κίνηση που έκανε το μουσείο Σμιθσόνιαν στην Ουάσιγκτον. Ανακοίνωσε την επιστροφή 29 αντικειμένων από τους «θησαυρούς του Μπενίν» στη Νιγηρία. Η κυριότητα των αντικειμένων μεταφέρθηκε στην Εθνική Επιτροπή Μουσείων της Νιγηρίας και έτσι τα στελέχη του Σμιθσόνιαν μπορούν να υπερηφανεύονται ότι έκαναν το ηθικά σωστό. Το ίδιο μπορούν να λένε ότι έπραξαν τα Πανεπιστήμια της Οξφόρδης και του Κέμπριτζ, η Γερμανία και η Γαλλία. Δυστυχώς, όμως, δεν ισχύει το ίδιο για πολλά βρετανικά μουσεία.
«Η συζήτηση έχει προχωρήσει, οι καιροί έχουν αλλάξει», δήλωσε χθες, μεταξύ άλλων, ο Βρετανός βουλευτής και πρώην υπουργός Πολιτισμού Εντ Βέιζι σε μια συζήτηση στη Βουλή των Λόρδων. Το θέμα του ντιμπέιτ, που έγινε με εξαιρετικά πολιτισμένους όρους –ακόμη και με χιούμορ– ήταν η πρόταση αναθεώρησης ενός νόμου της Βρετανίας που, για να το πούμε με απλά λόγια, εμποδίζει τα βρετανικά μουσεία από το να επιστρέφουν αρχαιότητες στη χώρα καταγωγής τους, είτε αυτή λέγεται Νιγηρία είτε Ελλάδα. Σας θυμίζει κάτι;
Ναι, δικαίως, το μυαλό των περισσότερων θα πάει κατευθείαν στο Βρετανικό Μουσείο και στην επανένωση των Γλυπτών του Παρθενώνα, και ο συγκεκριμένος βουλευτής θέλει να διαδραματίσει ενεργό ρόλο σε αυτό. Τα πράγματα, βέβαια, όπως ειπώθηκε και χθες το απόγευμα, είναι αρκετά σύνθετα.
Η βρετανική κυβέρνηση δεν φαίνεται διατεθειμένη να συζητήσει οποιαδήποτε αλλαγή αυτής της νομοθεσίας, η οποία το 2023 γίνεται 40 ετών. Ας μην ξεχνάμε, επίσης, πως το Βρετανικό Μουσείο «οχυρώνεται» πίσω από έναν άλλο παλαιότερο νόμο του 1963, που απαγορεύει την αφαίρεση μερών της συλλογής του. Αν και η βρετανική κοινή γνώμη εμφανίζεται να υποστηρίζει την επιστροφή αρχαιοτήτων για ηθικούς λόγους, δεν φαίνεται να ιδρώνει το αυτί της κυβέρνησης. Η νέα πρωθυπουργός Λιζ Τρας δεν φαίνεται διατεθειμένη να ανοίξει το θέμα για τα Γλυπτά του Παρθενώνα. Τουλάχιστον ακόμη.
Οι «ηθικοί λόγοι», όσο και αν μπορεί να ηχούν κάπως αόριστα, δεν είναι μικρό πράγμα. Μάλιστα, υπάρχει στα σκαριά ένα νέο νομοθετικό πλαίσιο (Charities Act 2022) που θα τεθεί σε εφαρμογή τον φετινό χειμώνα και θα επιτρέπει σε όλα τα βρετανικά μουσεία να προχωρούν, υπό προϋποθέσεις, σε επιστροφή αρχαιοτήτων για ηθικούς λόγους. Ας ελπίσουμε ότι αυτή η δυνατότητα θα παραμείνει εν ισχύι όταν ο νόμος τεθεί σε εφαρμογή. Το θετικό για την ελληνική περίπτωση είναι ότι το θέμα των Γλυπτών παραμένει στη διεθνή επικαιρότητα και το αίτημα για την επιστροφή τους στη βάση της ηθικής κερδίζει έδαφος. Ο Εντ Βέιζι είναι από χθες και πρόεδρος της πρωτοβουλίας «Parthenon Project», που αποκτά διοικητικό συμβούλιο με πρόσωπα όπως ο ηθοποιός Στίβεν Φράι, η δημοσιογράφος Σάρα Μπάξτερ κ.ά.
Στόχος είναι να καθίσει η βρετανική κυβέρνηση στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων – όπως έχει ζητήσει και η UNESCO. Σε αυτό το τραπέζι ξέρουμε τι θέλουμε να πάρουμε, αλλά δεν έχει γίνει γνωστό τι σκοπεύουμε να δώσουμε.
Ακολουθήστε το kathimerini.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις
Δείτε όλες τις τελευταίες Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, στο kathimerini.gr