Στο «άβατο» του Γιάννη Μόραλη

Στο «άβατο» του Γιάννη Μόραλη

Εκθεση με άγνωστα έργα της πρώιμης περιόδου και το ατελιέ του ζωγράφου

2' 56" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

«Κάθε έκθεση για τον Μόραλη είναι μια ωραία έκθεση», σχολίασε ο επιστημονικός διευθυντής του Μουσείου Μπενάκη Γιώργης Μαγγίνης προλογίζοντας το άνοιγμα της έκθεσης «Χώρος ιδιωτικός». Μιλούσε για «την αρμονία, την ισορροπημένη αντίστιξη και το κάλλος» που χαρακτηρίζει το έργο του Μόραλη, ενός από τους κορυφαίους Ελληνες εικαστικούς του προηγούμενου αιώνα, και από τους πλέον δημοφιλείς.

Και αυτή στ’ αλήθεια είναι μια ωραία έκθεση, τηρώντας με σεβασμό τις αρχές αυτού του πολύπλευρου καλλιτέχνη –ήταν ζωγράφος, γλύπτης, χαράκτης, σκηνογράφος– που επηρέασε καθοριστικά το τοπίο της μεταπολεμικής τέχνης στην Ελλάδα. Διαθέτει όμως ένα ακόμη πλεονέκτημα: αναδεικνύει την προσωπικότητα του δημιουργού στρέφοντας τον φακό στην ιδιωτική πλευρά της ζωής του.

Το ατελιέ της Δεινοκράτους

Στην καρδιά του μουσείου έχει μπει, μεταφορικά και κυριολεκτικά, το εργαστήριο του Μόραλη, ένα μικρό «δωμάτιο» εμπνευσμένο από το ατελιέ της οδού Δεινοκράτους. Αυτό το στοιχείο, που με ευαισθησία ο σχεδιαστής της έκθεσης Σπύρος Νάσαινας εγκατέστησε στο κέντρο της διαδρομής του επισκέπτη, έχει διπλό ρόλο. Αφενός ενώνει κάπως ονειρικά την πρώτη εκθεσιακή ενότητα που αναφέρεται στην οικογένεια, την παιδική ηλικία και τα νεανικά χρόνια του ζωγράφου με την τρίτη, εκείνη που επικεντρώνεται στη «μετάβαση στην ωριμότητα» και τις σχέσεις του Μόραλη με τους φίλους και συνεργάτες του. Αφετέρου μεταφέρει στον θεατή μια εικόνα αυθεντική και αντιπροσωπευτική ενός αγαπημένου χώρου εργασίας συνδέοντας έτσι το έργο με την καθημερινότητα του ανθρώπου που το υλοποίησε.

Ο Γιάννης Μόραλης, εργασιομανής και απολύτως αφοσιωμένος στα ευρύτατα καλλιτεχνικά του ενδιαφέροντα, είχε διαμορφώσει το ατελιέ του απολύτως στα μέτρα του, και δεχόταν εκεί μόνον λίγους φίλους και συνεργάτες. Τώρα ο επισκέπτης μπορεί να ρίξει μια ευγενική ματιά στο άβατο. Η μπεζ καμπαρντίνα του ριγμένη στην πλάτη της καρέκλας, η τραγιάσκα του, τα σύνεργα της ζωγραφικής, τα χρωματικά του δοκίμια και τα προσωπικά του αντικείμενα, ο πάγκος που μαστόρευε τα τελάρα του, τα καβαλέτα του, οι καμβάδες έτοιμοι για μελλοντικά έργα, όλα βρίσκονται εδώ προσθέτοντας στην απόλαυση της ζωγραφικής το βίωμα.

Η μπεζ καμπαρντίνα του, τα σύνεργα της ζωγραφικής, ο πάγκος όπου μαστόρευε τα τελάρα του, όλα βρίσκονται εδώ προσθέτοντας στην απόλαυση της ζωγραφικής το βίωμα.

Στην έκθεση, η οποία πέραν του ατελιέ ακολουθεί έναν απλό χωρικό σχεδιασμό και τηρεί τη χρονολογική σειρά κατά την αφήγηση, παρουσιάζονται περισσότερα από εκατό ζωγραφικά έργα, σχέδια και χαρακτικά, καθώς και μελέτες, μακέτες, γλυπτά, κεραμικά, εικονογραφήσεις βιβλίων και εξώφυλλα δίσκων. Τα έργα και το αρχειακό υλικό της έκθεσης ανήκουν στην οικογένεια Μόραλη. Ψηφιακές εφαρμογές και φωτογραφίες από το οικογενειακό αρχείο του ζωγράφου πλαισιώνουν τα έργα τέχνης, ενισχύοντας την εκπαιδευτική διάσταση της εμπειρίας του επισκέπτη.

Μαζί με τα ενθυμήματα της παιδικής ηλικίας και της οικογένειας, ο σπουδαίος καλλιτέχνης είχε φυλάξει με προσοχή στο ατελιέ του τις πρώτες του ζωγραφιές με κραγιόνια και λάδια, μαζί με σημειώσεις και σχεδιάσματα. Αρκετά από τα έργα που εκτίθενται –ιδιαίτερα εκείνα της πρώιμης δημιουργικής περιόδου του καλλιτέχνη– καθώς και σχέδια, μελέτες και φωτογραφίες παρουσιάζονται στο κοινό για πρώτη φορά, συνιστώντας ένα πρωτότυπο υλικό που μπορεί να αποτελέσει τη βάση περαιτέρω ερευνητικών προσεγγίσεων.

«Από τη ζωγραφική του καβαλέτου και την αφηγηματική παραστατικότητα των ανθρωποκεντρικών συνθέσεων η τέχνη του Μόραλη σταδιακά κατασταλάζει στο απέριττο σχήμα ή σύμβολο αποκτώντας συχνά μνημειακό χαρακτήρα μέσα στις ποικίλες εφαρμογές στον δημόσιο χώρο», σχολιάζει ο κριτικός τέχνης και επιμελητής Τάσος Κουτσουρής στο κείμενο που προλογίζει τον κατάλογο, κι εμείς παρακολουθούμε αυτή την πορεία.

Η έκθεση συνδιοργανώνεται από το Μουσείο Μπενάκη και την Εταιρεία Μελέτης, Ερευνας και Προβολής της Νεοελληνικής Τέχνης – Εργαστήριο Γιάννης Μόραλης. Διάρκεια έως τις 8 Ιανουαρίου.

Ειδήσεις σήμερα

Ακολουθήστε το kathimerini.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις

Δείτε όλες τις τελευταίες Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, στο kathimerini.gr 

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή