Ενα χρόνο πριν έκανε πρεμιέρα στο Netflix η σειρά «Maid», βασισμένη στο ομότιτλο αυτοβιογραφικό βιβλίο της Στέφανι Λαντ, που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Κλειδάριθμος με τον τίτλο «Οικιακή βοηθός» (μτφρ. Βάσια Τζανακάρη). Ηδη τον πρώτο μήνα προβολής της την παρακολούθησαν 67 εκατ. άνθρωποι σε όλο τον κόσμο. Μια σκληρή ιστορία ενδοοικογενειακής βίας, φτώχειας και επίπονου αγώνα για επιβίωση. «Στις ΗΠΑ, εκείνο τον πρώτο μήνα, η εθνική γραμμή για την ενδοοικογενειακή βία κατέγραψε ρεκόρ τηλεφωνημάτων», μου λέει η Στέφανι Λαντ από την άλλη άκρη της τηλεφωνικής γραμμής. Βρίσκεται στο σπίτι της, στη Μιζούλα της Μοντάνας. Οποιος διάβασε το βιβλίο ή έχει ήδη παρακολουθήσει τη σειρά γνωρίζει ότι εκεί η Λαντ άνοιξε μια νέα σελίδα στο βιβλίο της ζωής της. Πριν από δύο χρόνια αγόρασε το πρώτο της σπίτι, ζει με τον σύντροφό της, τα δυο δικά της και τα δυο δικά του παιδιά και τα σκυλιά τους.
Το 2008, στα 30 της χρόνια, η Λαντ εγκατέλειψε τον κακοποιητικό σύντροφό της και πατέρα της εννέα μηνών κόρης της και βρήκε καταφύγιο σε ένα κέντρο αστέγων. «Η κόρη μου έκανε τα πρώτα της βήματα στο καταφύγιο αστέγων όπου ζούσαμε», γράφει στην αρχή του βιβλίου της, το οποίο βρέθηκε στην τρίτη θέση της λίστας των μπεστ σέλερ των New York Times και ο Μπαράκ Ομπάμα ενέταξε στην επιδραστική του «λίστα θερινών αναγνωσμάτων». Ηταν η εποχή που η Λαντ προσπαθούσε να βρει δουλειά, κάνοντας περιστασιακά μεροκάματα και πήγαινε σε απανωτά ραντεβού στις κοινωνικές υπηρεσίες προσπαθώντας να εξασφαλίσει κρατική βοήθεια και προνοιακά επιδόματα απαραίτητα για την επιβίωση της ίδιας και του μωρού της.
Μαραθώνιος μετ’ εμποδίων
Τους μήνες που ακολούθησαν, η Λαντ κατόρθωσε να βρει δουλειά σε συνεργείο καθαρισμού, έγινε οικιακή βοηθός. Με τα πενιχρά μεροκάματα που κέρδιζε από τη δουλειά, τα κουπόνια φαγητού και καυσίμων, τα επιδόματα στέγης και φύλαξης για το παιδί, πάλεψε για σχεδόν δύο χρόνια να ζήσει την ίδια και τη Μία. Υπήρχαν μέρες που πήγαινε για ύπνο νηστική, που άφηνε το μωρό άρρωστο στον παιδικό σταθμό γιατί δεν μπορούσε να χάσει μεροκάματα, άυπνες νύχτες που υπολόγιζε για πόσο καιρό ακόμη επαρκούσαν τα λιγοστά της χρήματα, αν θα μπορούσε να αγοράσει φαγητό για το παιδί, να βάλει βενζίνη στο αμάξι της.
«Αυτό που ελπίζω να κάνει το βιβλίο είναι να δημιουργήσει συμπάθεια και συμπόνια», τονίζει. «Νομίζω ότι οι άνθρωποι κάνουν άδικες υποθέσεις και κριτική για όσους είναι φτωχοί ή δεν έχουν αρκετά χρήματα για να ζήσουν τις οικογένειές τους. Δεν ξέρω τι συμβαίνει στην Ελλάδα, αλλά η μεγαλύτερη παρανόηση είναι ότι οι άνθρωποι εκμεταλλεύονται τα επιδόματα της κυβέρνησης αντί να εργάζονται, ότι αρνούνται να δουλέψουν και προτιμούν να ζουν με επιδόματα. Δεν είναι αλήθεια αυτό. Μεγάλο ποσοστό αυτών των ανθρώπων εργάζονται σκληρά, αλλά δεν πληρώνονται αρκετά. Εγώ πάντα ήλπιζα ότι οι άνθρωποι θα σκέφτονταν διαφορετικά για όσους είναι άστεγοι ή υφίστανται ενδοοικογενειακή βία ή για τις μόνες μητέρες».
«Ελπίζω ότι το βιβλίο θα δημιουργήσει συμπάθεια και συμπόνια. Οι άνθρωποι κάνουν άδικες υποθέσεις και κριτική για όσους είναι φτωχοί…».
Σε ένα βαθμό τα κατάφερε. «Αυτά τα χρόνια άκουσα από πολλούς ανθρώπους ότι έδιναν περισσότερα χρήματα ή φιλοδωρήματα στις οικιακές βοηθούς, άνθρωποι μου στέλνουν φωτογραφίες από τα φιλοδωρήματα που αφήνουν για τις οικιακές τους βοηθούς ή τις καμαριέρες στα ξενοδοχεία, πολλοί μου είπαν ότι έκαναν δωρεές στο τοπικό καταφύγιο για αστέγους ή για θύματα ενδοοικογενειακής βίας χάρη στο βιβλίο και, κυρίως, χάρη στη σειρά».
Πρόσφατα, ομολογεί, θυμήθηκε ένα «κόλπο» που τη βοηθούσε να επιβιώσει τις δύσκολες ημέρες. «Φαντασιωνόμουν τον μεγαλύτερο και πιο σοφό εαυτό μου, δέκα χρόνια μετά. Καθώς επιμελούμουν το βιβλίο λίγο πριν εκδοθεί, συνειδητοποίησα ότι ήμουν σε μια τελείως διαφορετική κατάσταση, είχα χρήματα, είχα ένα σπίτι, και κατάλαβα πόσα πέρασα και πόσο δύσκολο ήταν να τα καταφέρω. Ενιωσα μεγάλη συμπόνια για τον παλιότερο εαυτό μου και ξαφνικά συνειδητοποίησα ότι είχα γίνει εκείνος ο μεγαλύτερος και σοφότερος εαυτός μου. Σκεπτόμενη τις παλιότερες εμπειρίες μου ένιωσα μεγάλη συμπόνια για τον παλιό μου εαυτό, αντί να νιώσω ότι ήταν μέρες σκοτεινές, αποτυχίας. Και τώρα προσπαθώ να το κάνω πάλι αυτό, να φανταστώ τον μεγαλύτερο και σοφότερο εαυτό μου σε μερικά χρόνια, γιατί το να είμαι συγγραφέας δεν είναι κάτι σταθερό».
Ομολογεί ότι ακόμη τής είναι δύσκολο να αισθανθεί ασφάλεια. «Εκείνη την εποχή, αν δεν είχα δουλειά, με έπιανε πανικός. Αυτό δεν νομίζω ότι θα το ξεπεράσω ποτέ».
Η σειρά έφερε πίσω όλες αυτές τις μνήμες, ωστόσο το γεγονός ότι οι δημιουργοί του «Maid» άλλαξαν τα ονόματα αλλά και αρκετούς χαρακτήρες, τη βοήθησε. «Παρακολουθούσα ό,τι χειρότερο συνέβη στη ζωή μου, αλλά ο χαρακτήρας δεν ήμουν ακριβώς εγώ και ήμουν ευγνώμων γι’ αυτό».
Παρακολούθησε τα πρώτα επεισόδια της σειράς με την κόρη της. «Δεν ήμουν σίγουρη αν θα μπορούσα να το παρακολουθήσω με κάποιον άλλο. Μου θύμισε γεγονότα και συναισθήματα που δεν είχα σκεφτεί πολύ καιρό. Ηταν δύσκολο να παρακολουθώ τις σκηνές που ο ηθοποιός που υποδυόταν τον σύντροφό μου φώναζε στην Αλεξ. Η κόρη μου με ρώτησε αν έμοιαζε με τον πατέρα της και παραδέχτηκα πως “ναι”».
Η Λαντ κατόρθωσε να λάβει την οικονομική ενίσχυση που χρειαζόταν, να μετακομίσει στη Μιζούλα και να αποκτήσει πτυχίο στη δημιουργική γραφή από το Πανεπιστήμιο της Μοντάνας. Πλέον εργάζεται αποκλειστικά ως συγγραφέας και ομιλήτρια και ετοιμάζει το επόμενο βιβλίο της, που αναμένεται να κυκλοφορήσει έως το τέλος του 2022. Δεν πιστεύει ότι η δική της είναι μια ιστορία επιτυχίας. «Δεν με βοήθησε η δουλειά να ξεφύγω από τη φτώχεια, στάθηκα τυχερή. Και αυτό, δυστυχώς, δεν συμβαίνει στους περισσότερους ανθρώπους».