«Αφιερώνεται στις κινούμενες σκιές και τα αμίλητα πνεύματα των κατά καιρούς δωματίων μου. Εύχομαι να τελούν εν γαλήνη και να πορεύονται προς το φως». Οι κινούμενες σκιές και τα αμίλητα πνεύματα που συντροφεύουν τον Ανδρέα Νικολακόπουλο θα ‘πρεπε να στέκονται με ευγνωμοσύνη για αυτή του την αφιέρωση στο καινούργιο βιβλίο του «Σάλτος» (εκδ. Ικαρος, σελ. 172). Είναι φανερό ότι αναγνωρίζει πως του γεννούν τις 13 ιστορίες, σκοτεινές, βίαιες, γεμάτες φαντασία και τρόμο, υπαινιγμούς και ανείπωτα, με ήρωες που παλεύουν άνισα με την τραγική τους μοίρα.
Ο Σάλτος είναι ένα πραγματικό μέρος, ο βράχος του χαμού, που οι χωριανοί στο χωριό που μεγάλωσε τραβούσαν τα γέρικα και κουτσά άλογα, τα νεογέννητα κουτάβια και γατιά που δεν ήθελαν, και τα γκρέμιζαν, ο βράχος που σήμαινε μόνο θάνατο. Η «Κ» συνομίλησε με τον συγγραφέα για το νέο του βιβλίο, ξεφεύγοντας συνειδητά σ’ αυτή τη συζήτηση από το δίπολο που έχει καταγραφεί για τον Νικολακόπουλο: μάγειρας – συγγραφέας. Iσως και γιατί ο ίδιος δεν λογίζει τον εαυτό του ούτε για μάγειρα ούτε και για συγγραφέα, μα για ζωγράφο, έστω κι αν πινέλα και καβαλέτα στέκουν ακίνητα και επιλέγει να ζωγραφίζει με τη γραφή.
– Κύριε Νικολακόπουλε, ο Σάλτος ως θάνατος, ως ελευθερία, ως αρρώστια. Πόσο ορίζουν τη σκέψη σας και τη γραφή σας;
– Από αυτά τα τρία η έλλειψη ελευθερίας με πνίγει περισσότερο. Oχι μόνο με την κυριολεκτική έννοια του εγκλεισμού, μα και με τη μορφή οποιασδήποτε έλλειψης ελευθερίας, όπως για παράδειγμα η έλλειψη ελευθερίας επιλογής, αντιλόγου, άρνησης και μη καθοδηγούμενης σκέψης. Ο θάνατος φυσικά και με επηρεάζει και όποιος πει το αντίθετο ψεύδεται. Οχι όμως με την καθαυτή στιγμή του τραγικού συμβάντος, μα όσον αφορά αυτά που θα χαθούν από τα μάτια μου για πάντα. Η αρρώστια νομίζω με ταρακουνάει λιγότερο από τα τρία, μια και τα τελευταία χρόνια εξημερώθηκε το τέρας ανάμεσά μας και το είδα πιο ψυχρά και με λογική. Ολα αυτά και πολλά ακόμη, όπως οι υποκριτικές κοινωνίες και οι νόμιμες αδικίες ορίζουν τη σκέψη μου, τη θέση μου στα πράγματα και φυσικά τη γραφή μου, που δεν είναι τίποτα άλλο από φωτοβολίδες κινδύνου στους διασκορπισμένους επιζήσαντες.
– Μου λέτε «το είδα πιο ψυχρά και με λογική». Οταν η λογική χάνεται; Και ξεπροβάλλει η τρέλα, όπως σε τόσους ήρωές σας; Πώς στέκεστε μπροστά στην τρέλα;
– Στέκομαι με συμπόνια, κατανόηση και σεβασμό στη διαφορετική ψυχική κατάσταση της στιγμής. Προσπαθώ να μου υπενθυμίζω πως ο κάθε άνθρωπος έχει τη δική του αλήθεια και άξονα και αρνούμαι να παίξω τον ρόλο του κριτή, του δικαστή και του λογικού νοικοκύρη που τα έχει όλα σε τάξη και διαύγεια.
Αναζητώ ανθρώπους που κόντρα στον καθημερινό βομβαρδισμό πιστεύουν πως το παιχνίδι δεν χάθηκε ακόμη.
– Παλιές άγνωστες λέξεις, περιβάλλοντα παλαιϊκά, οπωσδήποτε επαρχία, μα η ματιά σας στο μέλλον. Πώς αλληλεπιδρούν;
– Απεχθάνομαι την προσκόλληση στο παρελθόν, τη νοσταλγία για τα περασμένα και τις γλυκανάλατες αναμνήσεις. Μου είναι όμως φοβερά χρήσιμη η παρατήρηση των περασμένων ως οδηγός για το μέλλον και η μελέτη τους προς αποφυγή της λησμονιάς και ξεπληρώματος των παλιών αμαρτιών ή ηρωικών πράξεων όσο περνάει από τα χέρια μου. Αυτή η παρατήρηση και μελέτη άθελά μου ή και ίσως όχι, καθορίζουν τις τώρα και τις μελλοντικές κινήσεις μου ή απόψεις μου.
– Οι «κόρες της αιθάλης», το πιο σκληρό για μένα διήγημα, με ηρωίδες γυναίκες αδίστακτες. Πώς γεννιούνται στη σκέψη σας, πώς υποστηρίζονται στη γραφή τέτοιες γυναίκες;
– Οι γυναίκες του διηγήματος δεν έγιναν αδίστακτες χωρίς λόγο. Δεν μπορώ να βάλω στην ίδια θέση αυτόν που πυροβολεί δεύτερος ως απάντηση στην πρώτη βολή του δολοφόνου. Φυσικά οι γυναίκες στη συνέχεια της ιστορίας και υπακούοντας στη ροπή προς διαφθορά στο όνομα της εξουσίας έγιναν ακριβώς σαν αυτό που πολεμούσαν αρχικά. Δεν θέλησα ποτέ να το διαχωρίσω σε γυναίκες – άνδρες, μα σε εξουσιαστές και εξουσιαζόμενους, που αλλάζουν τη σκυτάλη και την κοσμοθεωρία τους ανάλογα με τη θέση που βρίσκονται. Για μένα οι γυναίκες του διηγήματος μοιάζουν ακόμη ηρωικές, πρωτοπόρες, δυναμικές, μα ταυτόχρονα παγιδευμένες στην ανοικτή στην επιμόλυνση ανθρώπινη φύση. Στη σκέψη μου γεννιούνται κοιτάζοντας παλιές φωτογραφίες γυναικών που έμοιαζαν πρόωρα γερασμένες. Οχι μόνο από τη σκληρή δουλειά, μα και από τα λόγια που κράτησαν μέσα τους και τα δάκρυα που δεν άφησαν να τρέξουν.
– Ο χαμός και ο θάνατος δεν ταυτίζονται. Πώς ορίζονται για εσάς;
– Ναι, δεν ταυτίζονται σε καμία περίπτωση. Ο θάνατος είναι ένα βιολογικό συμβάν το οποίο συμβαίνει σε οτιδήποτε υπάρχει επάνω στη Γη. Ο χαμός όμως είναι κάτι που το αποφασίζουν οι άνθρωποι που μένουν πίσω ή ο νεκρός κατά τη διάρκεια της ζωής του και με βάση τις πράξεις που έκανε ή τη στάση που κράτησε όσο ζούσε. Το χειρότερο όμως είναι να έρθει ο χαμός σου όσο είσαι ακόμη βιολογικά ζωντανός. Ο θάνατος είναι κάτι που έρχεται και πολλές φορές είναι λυτρωτικός, μα ο χαμός είναι ένα ατελείωτο και δραματικό γεγονός που παρασύρει πολλά μαζί του.
– Μοιάζει η συντήρηση όσων χάνονται να είναι ένα ζητούμενό σας ως συγγραφέα. Τι άλλο αναζητάτε γράφοντας;
– Αναζητώ έναν κόσμο στον οποίο οι άνθρωποι αντί να είναι εθισμένοι στην πλευρά που διαλέγουν να ταχθούν φανατικά, διαλέγουν να είναι εθισμένοι σε αυτούς που αγαπάνε. Αναζητώ όμως και ανθρώπους που κόντρα στον καθημερινό βομβαρδισμό πιστεύουν πως το παιχνίδι δεν χάθηκε ακόμη.