Τρισδιάστατη περιήγηση στον κόσμο του Μιχάλη Κακογιάννη

Τρισδιάστατη περιήγηση στον κόσμο του Μιχάλη Κακογιάννη

«Η ζωή μου μοιάζει με επεισοδιακή ταινία», μου είχε πει το 2011 ο Μιχάλης Κακογιάννης. Η συνάντηση είχε γίνει στο φιλόξενο, φωτεινό ισόγειο της οδού Μουσών

4' 27" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

«Η ζωή μου μοιάζει με επεισοδιακή ταινία», μου είχε πει το 2011 ο Μιχάλης Κακογιάννης. Η συνάντηση είχε γίνει στο φιλόξενο, φωτεινό ισόγειο της οδού Μουσών. Παρότι το σώμα του τον είχε προδώσει και έπρεπε να είναι ξαπλωμένος, είχε διάθεση να μιλήσει για τους σταθμούς της ζωής του και για το δημιούργημά του, το Ιδρυμα που φέρει το όνομά του: «Ευχαριστιέμαι που τόσο νέοι καλλιτέχνες δείχνουν τις δουλειές τους εκεί».

Οπως σημειώνει η πρόεδρος και γενική διευθύντρια του Ιδρύματος, Ξένια Καλδάρα, «επιθυμούσε να δημιουργήσει τις ιδανικές συνθήκες για τους νέους, να γεννηθούν καινούργια πράγματα». Στις εγκαταστάσεις του ΙΜΚ στην οδό Πειραιώς, που το κοινό επισκέπτεται καθημερινά για διάφορες εκδηλώσεις, κάποιοι στέκονται προσεκτικά στο λιτό γραφείο του Μ. Κακογιάννη με τα λίγα αντικείμενα, στο χειρόγραφο του «Ζορμπά», στο εντυπωσιακό μπλε βελούδινο κοστούμι από τον «Βυσσινόκηπο» που φόρεσε η Σαρλότ Ράμπλινγκ. Πρόκειται για αντικείμενα που αναδείχθηκαν στη μεγάλη έκθεση για τα 100 χρόνια από τη γέννηση του σκηνοθέτη που, αν και ολοκλήρωσε τον κύκλο της, συνεχίζεται σε τρισδιάστατη μορφή για τον ψηφιακό επισκέπτη της ιστοσελίδας του Ιδρύματος Μιχάλης Κακογιάννης, όπου μπορεί να ταξιδέψει νοερά στα γυρίσματα αγαπημένων ταινιών: «Στέλλα», «Το κορίτσι με τα μαύρα», «Τελευταίο ψέμα», στην τριλογία «Ηλέκτρα», «Τρωάδες», «Ιφιγένεια», «Ζορμπάς» κ.ά.

Πολλές φωτογραφίες και αφίσες από το έργο του κοσμοπολίτη σκηνοθέτη, σεναριογράφου, μεταφραστή και ζωγράφου (λίγοι το γνωρίζουν) μας υποδέχονται στον κόσμο του. Από το 1950 έως το 2005 σκηνοθέτησε 15 ταινίες, 36 θεατρικά έργα, 7 όπερες στην Ελλάδα, στις ΗΠΑ και την Ευρώπη.

Ηταν μια αφορμή να ξαναγυρίσουμε σε εκείνη τη συνάντησή μας το 2011, λίγο πριν φύγει από τη ζωή. «Ο πατέρας ήταν διαπρεπής ποινικολόγος και η μητέρα υπέροχη με όλους μας». Θυμόταν πόσο τους άρεσε ο χορός, οι βόλτες, τα καλοκαίρια στις Πλάτρες. Οι κομψές γυναίκες με τις ακριβές τουαλέτες, οι άνδρες απαραιτήτως με σμόκιν.

Το «Κυριακάτικο ξύπνημα»

Η οικογένεια τον ήθελε δικηγόρο, εκείνος από μαθητής εξέδιδε μια τετρασέλιδη εφημερίδα και έπαιζε στο πατρικό, με τη βοήθεια των αδελφών του, έργα που έγραφε ο ίδιος. Στο Λονδίνο σπούδασε Νομική, δραματικές τέχνες και σκηνοθεσία, ενώ εργαζόταν στην ελληνική υπηρεσία του BBC ως μεταφραστής και εκφωνητής. Στο θέατρο ξεκίνησε ως ηθοποιός όμως, το 1950 έγραψε το πρώτο του σενάριο βασισμένο στην «Eroica» του Κοσμά Πολίτη. Αργότερα ο Τάκης Χορν τού ζήτησε να γράψει την ιδέα ενός σεναρίου για τον ίδιο, την Ελλη Λαμπέτη και τον Γιώργο Παππά, προκειμένου να πείσουν έναν πλούσιο παραγωγό, Ελληνα εξ Αιγύπτου, να γίνει ταινία. Ετσι γεννήθηκε το «Κυριακάτικο ξύπνημα» το 1954. Επειτα η «Στέλλα», το «Κορίτσι με τα μαύρα», «Το τελευταίο ψέμα», «Το πάθος ταιριάζει στην Ηλέκτρα», ο «Ζορμπάς», το ντοκιμαντέρ «Αττίλας ’74» κ.ά.

Ψηφιακό ταξίδι στα γυρίσματα των θρυλικών ταινιών «Στέλλα», «Το κορίτσι με τα μαύρα», «Τελευταίο ψέμα» κ.ά.

Ο Κακογιάννης έγραψε τις μεγαλύτερες εμπνεύσεις του κατά τις πρωινές ώρες σε χαρτοπετσέτες, δίπλα στο κρεβάτι. Οι φωτογραφίες στην έκθεση διαδέχονται η μία την άλλη και ξυπνούν την επιθυμία να ξαναδιαβάσεις τη βιογραφία του «Σε πρώτο πλάνο», με τις αφηγήσεις του στον Χρήστο Σιάφκο (εκδ. Ψυχογιός).

Η Ελλη Λαμπέτη ήταν αδυναμία του. Από τα χρόνια που ζούσαν τον έρωτά τους με τον Χορν στην Αίγυπτο. «Εμεναν σε δύο σουίτες που επικοινωνούσαν και έρχονταν τα πρωινά στο γύρισμα εκείνος νυσταλέος και εκείνη μαραμένη». Ωσπου του ομολόγησαν τη σχέση τους. «Ημουν κι εγώ ερωτευμένος μαζί της, αλλά δεν τολμούσα να το σκεφτώ, γιατί ο Τάκης ήταν φίλος και με εμπιστευόταν. Ηταν όμως και η Ελλη απίστευτα γοητευτική. Η αύρα της έμοιαζε με πλάσματος εύθραυστου και εξαιρετικά σεξουαλικού, που θα μπορούσε να λιποθυμήσει έστω και με ένα άγγιγμα», είχε πει.

Τρισδιάστατη περιήγηση στον κόσμο του Μιχάλη Κακογιάννη-1

Οσο για τη Μελίνα, αφηγείται, «ήταν μάγισσα, σε γοήτευε με τη ζωντάνια της. Οταν τη γνώρισα φορούσε μια πλεκτή κόκκινη σκούφια που πλαισίωνε δύο τεράστια καστανόχρυσα μάτια». Μια φωτογραφία της Ειρήνης Παπά από την «Ηλέκτρα» θυμίζει τα λόγια του για εκείνη, όταν ζήτησε να θυσιάσει τα υπέροχα μακριά μαύρα μαλλιά της. «Ηταν πολύ λεβέντισσα, το δέχτηκε αμέσως, αλλά μου ζήτησε να σταθώ δίπλα στον κομμωτή, όπερ και εγένετο. (…) Επαιρνε και ρίσκο σε σχέση με τη σωματική της ακεραιότητα. Στην “Ηλέκτρα” βρέθηκε ανάμεσα στα άλογα που της επιτίθεντο και στη συνέχεια την τραβολογούσαν στο χώμα οι άνδρες του Αιγίσθου. Δεν θα το έκαναν πολλές αυτό».

Ο Κακογιάννης δεν είχε μόνο φλεγματικό χιούμορ, αλλά και ευθύτητα. Δεν είχε τις καλύτερες εντυπώσεις για τον Αντονι Κουίν, που ήταν καταπιεστικός στους συνεργάτες του. Ούτε για τη Σιμόν Σινιορέ, που από τα πρώτα γυρίσματα κατάλαβε ότι δεν τα βγάζει πέρα στον ρόλο της Μαντάμ Ορτάνς. Λάτρευε τη Λίλα Κέντροβα, δούλεψε άψογα με τον Αλαν Μπέιτς, η συνεργασία με τον Μίκη Θεοδωράκη «ήταν πολιτισμός».

Με την Κάθριν Χέπμπορν γνωρίστηκαν όταν εκείνη ζήτησε να δει σε ιδιωτική προβολή «Το τελευταίο ψέμα». Βλέποντας τη Λαμπέτη, «μου έπιασε το χέρι και αυθόρμητα μου είπε πως θα ήθελε να μπορούσε να παίξει όπως και η Ελλη», είχε πει ο σκηνοθέτης στον Χρ. Σιάφκο. Τον εντυπωσίασε που λίγο πριν από τα γυρίσματα του ζήτησε να κάνουν πρόβα. Ηξερε τον ρόλο της. Και όμως του ζήτησε, αν έχανε τα λόγια της, να τη χαστουκίσει. Αντιθέτως, η Ρεντγκρέιβ στον ρόλο της Ανδρομάχης πήγε αδιάβαστη.

Να πώς έβλεπε τον εαυτό του: «Γεννήθηκα “ες γην εναλίαν Κύπρον” και έζησα τη ζωή μου ως πλάνητας στις πρωτεύουσες του κόσμου, με προίκα και εφόδιο την ελληνικότητα που έφερα μέσα μου, αρετή όντως».

⇒ Ειδήσεις σήμερα

Ακολουθήστε το kathimerini.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις

Δείτε όλες τις τελευταίες Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, στο kathimerini.gr 

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή