Θα μπορούσαν να είναι οι μητέρες, οι γιαγιάδες ή οι προγιαγιάδες μας. Η έκθεση «Μια φωτογραφική ιστορία των γυναικών στον 20ό αιώνα», που παρουσιάζεται στην γκαλερί Roger-Viollet στο Παρίσι, αποτελεί επιλογή από 86 σύγχρονες εκτυπώσεις φωτογραφιών αρχείου, που ουσιαστικά δίνουν πρόσωπο σε εκείνες που κατά τη διάρκεια του προηγούμενου αιώνα έκαναν πράξη τη λέξη «χειραφέτηση» στη Γαλλία.
Απελευθερώνοντας τους εαυτούς τους από την κηδεμονία των πατεράδων ή των συζύγων τους, απέκτησαν τελικά όλα τα πολιτικά δικαιώματα, σε ισότιμη βάση με τους άνδρες. Αυτά τα 100 χρόνια ήταν για τις γυναίκες ο αιώνας που κατέκτησαν την ελευθερία τους. Πώς έζησαν όμως αυτές τις δεκαετίες; Ποια ήταν η μοίρα της εποχής τους;
Η κοινωνική τάξη των αρχών του 20ού αιώνα βασιζόταν στον γάμο. Η τύχη που προοριζόταν για τις γυναίκες ήταν να είναι σύζυγοι και μητέρες. Οι πλουσιότερες επικεντρώνονταν στο να είναι όμορφες και να διατηρούν την κοινωνική θέση τους, οι φτωχότερες εργάζονταν σκληρά, ως υπηρέτριες, εργάτριες σε αγρόκτημα ή σε εργοστάσια.
Ωστόσο, η εκπαίδευση των γυναικών άνοιξε νέους ορίζοντες. Οι σουφραζέτες, που έφθασαν στη Γαλλία από την Αγγλία, άρχισαν να διεκδικούν δικαίωμα ψήφου. Το θαλάσσιο μπάνιο έγινε της μόδας, ο αθλητισμός άρχισε να συμπεριλαμβάνει το γυναικείο φύλο και σταδιακά το σώμα απελευθερώθηκε. Το παρόν ήταν ακόμη για τους άνδρες, αλλά το μέλλον θα μπορούσε να ανήκει στις γυναίκες.
Το Roaring Twenties ήταν μια εποχή μεγάλης ελευθερίας και δημιουργικότητας. Οι γυναίκες άρχισαν να κόβουν τα μαλλιά τους και να βγάζουν τα καπέλα τους. Τα φορέματά τους επέτρεπαν να φανούν τα πόδια και τα χέρια τους. Οι πιο τολμηρές δανείστηκαν ακόμη και παντελόνια από τους άνδρες. Και πολύ περισσότερο, κάπνιζαν δημόσια.
Στις 21 Απριλίου 1944 ο στρατηγός Ντε Γκωλ, εντυπωσιασμένος από τον αριθμό των γυναικών που συμμετείχαν στην Αντίσταση κατά τη διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, τους παραχώρησε δικαίωμα ψήφου. Ωστόσο, μέχρι την εποχή της απελευθέρωσης εκείνες που υπέστησαν δημόσιο κούρεμα και διαπόμπευση ως ύποπτες για ερωτικές σχέσεις με τον εχθρό θύμισαν σε όλες τις γυναίκες ότι το σώμα τους παρέμενε μια περιοχή που δεν τους ανήκε.
Οι δεκαετίες του 1950 και του 1960 ενθάρρυναν τις γυναίκες να μένουν στο σπίτι. Αυτή ήταν η εποχή της μητέρας που φρόντιζε τα του οίκου, διαχειριζόταν τα χρήματα της οικογένειας και αποτελούσε τον πυλώνα της καταναλωτικής κοινωνίας. Από την άλλη πλευρά, όμως, το σώμα έπαψε να είναι αφιερωμένο στην αναπαραγωγή, και μπορούσε επίσης να είναι σέξι και πηγή ευχαρίστησης.
Το 1970 ήταν η δεκαετία των μαχητικών φεμινιστικών αγώνων, αυτή του γυναικείου απελευθερωτικού κινήματος. Πίσω από ηγετικές προσωπικότητες όπως η δικηγόρος Ζιζέλ Χαλιμί και η φιλόσοφος Σιμόν ντε Μποβουάρ, χιλιάδες γυναίκες βγήκαν στους δρόμους για να διεκδικήσουν τα δικαιώματά τους. Αποφασισμένες και ενωμένες, οι γυναίκες άλλαξαν νοοτροπίες και νόμους.
Αξίζει να αναφέρουμε πως η συγκεκριμένη φωτογραφική έκθεση, που βασίζεται στο ομώνυμο βιβλίο της Ανιές Γκροσμάν, φιλοξενεί εικόνες από το ιστορικό αρχείο του φωτογραφικού πρακτορείου Roger-Viollet. Στα περίφημα πράσινα κουτιά του περιέχονται σχεδόν οκτώ εκατομμύρια φωτογραφίες.
Ιδρύτρια του καταστήματος που εξελίχθηκε σε πρακτορείο ήταν η Ελέν Ροζιέ-Βιολέ, που γεννήθηκε το 1901. Με τον Ζαν-Βικτόρ Φισέρ, τον οποίο γνώρισε στη σχολή δημοσιογραφίας και αργότερα έγινε σύζυγός της, ξεκίνησε μια σειρά φωτογραφικών ρεπορτάζ το καλοκαίρι του 1936. Οι δυο τους ταξίδεψαν στην Ισπανία κι έφεραν πίσω μερικές από τις πρώτες εικόνες του εμφυλίου και της εισροής προσφύγων στα γαλλικά σύνορα.