Ο Ορέστης και η Νεφέλη είναι τα παιδιά του Λυσικράτη, του πρωτομάστορα στα λατομεία της Πεντέλης, επικεφαλής των εργασιών για την αποκόλληση των μαρμάρων που χρησιμοποιούνται για την κατασκευή του Παρθενώνα. Οταν πολλά εργαλεία των λατόμων και μια άμαξα φορτωμένη με μάρμαρα χάνονται, τα δύο παιδιά, με τη βοήθεια του σκύλου τους, του Αρίστου, αποφασίζουν να λύσουν το μυστήριο της εξαφάνισής τους, που απειλεί να καθυστερήσει τα εγκαίνια του εμβληματικού ναού της θεάς Αθηνάς. Αναζητώντας στοιχεία για τον ένοχο της δολιοφθοράς, ανακαλύπτουν τον τρόπο που κτίστηκε ο Παρθενώνας, τα εργαλεία και τις τεχνικές λατόμησης του μαρμάρου, το οποίο ακολουθούν στο ταξίδι του στην Ακρόπολη μέσω της οδού Λιθαγωγίας, γνωρίζουν τις περιοχές από όπου περνούσε η οδός, όπως μεταξύ άλλων την αρχαία Φλύα, δηλαδή το σημερινό Χαλάνδρι, και τη νότια «γειτονιά» της αρχαίας Αθήνας, στις παρυφές της Ακρόπολης, και συναντούν τον Καλλικράτη, τον Ικτίνο και τον Φειδία.
Το βιβλίο «Μυστήριο από την Πεντέλη στον Παρθενώνα» της αρχαιολόγου Μαρίας Μουγνάι είναι ένα παιχνίδι εξερεύνησης και μυστηρίου, που μεταφέρει τους αναγνώστες στην αρχαία Αθήνα την περίοδο της κατασκευής του Παρθενώνα. Η ιδέα για τη δημιουργία του, θυμάται, προέκυψε από την επιθυμία της να ανακαλύψουν τα παιδιά στοιχεία για τον Παρθενώνα και τα αρχαία λατομεία της Πεντέλης. Ηταν άλλωστε τα παιδιά, στη διάρκεια ενός εκπαιδευτικού προγράμματος που είχε σχεδιάσει και υλοποιήσει σε σχολείο της Πεντέλης, που της ζήτησαν να τους αφηγηθεί ένα παραμύθι για τα αρχαία λατομεία. «Ως αρχαιολόγος, κύριο μέλημά μου ήταν η αρμονική σύνδεση της μυθοπλασίας με τα αρχαιολογικά δεδομένα. Κατά συνέπεια, πριν ξεκινήσω τη συγγραφή, αναζήτησα στις πηγές και στις μελέτες των ερευνητών αναφορές σχετικά με τους αρχαιολογικούς χώρους, τα μνημεία και την καθημερινή ζωή στην Αθήνα του 5ου αιώνα π.Χ.», εξηγεί η κ. Μουγνάι. «Επιδιώκοντας να προσεγγίσω τους απλούς ανθρώπους πίσω από τα μεγάλα μνημεία, επέλεξα ως πρωταγωνιστές της ιστορίας τα παιδιά ενός λατόμου από την Πεντέλη. Κατά τη διάρκεια της αφήγησης, οι μικροί αναγνώστες βιώνουν την περιπέτεια και καλούνται να συμμετάσχουν στην ανακάλυψη, για παράδειγμα, της χαμένης άμαξας, επιτυγχάνοντας έτσι τη συνεχή διαδραστικότητα».
Το βιβλίο, που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Πρώτη Υλη, είναι εγκεκριμένο από τον Οργανισμό Διαχείρισης και Ανάπτυξης Πολιτιστικών Πόρων του υπουργείου Πολιτισμού προκειμένου να πωλείται σε αρχαιολογικούς χώρους, όπως η Ακρόπολη, και αποτελεί ένα χρήσιμο εργαλείο για την εκπαιδευτική κοινότητα. Αμεσα συνδεδεμένο με την ύλη της Ιστορίας της Δ΄ Δημοτικού, μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως πρόσθετο υλικό και παράλληλη πρόταση μελέτης στο πλαίσιο των μαθημάτων της Ιστορίας και της φιλαναγνωσίας και του εργαστηρίου δεξιοτήτων. Η δυνατότητα σύνδεσης της περιπέτειας με τη θεατρική αγωγή προσφέρει επιπλέον δυνατότητα αξιοποίησης του βιβλίου από τον εκπαιδευτικό, στο πλαίσιο της διαθεματικής προσέγγισης. «Η παραδοσιακή διδασκαλία της Ιστορίας έχει εμπλουτιστεί τα τελευταία χρόνια με βιωματικές δράσεις, όπως η ανάγνωση παράλληλων λογοτεχνικών αφηγήσεων, η δραματοποίηση, η επίσκεψη σε μουσεία και αρχαιολογικούς χώρους και τα εκπαιδευτικά προγράμματα», τονίζει η συγγραφέας. «Η εμπλοκή των μαθητών στις παραπάνω δραστηριότητες προσφέρει κίνητρα για τη μάθηση, ενισχύει το ενδιαφέρον και συντελεί στην αυτονομία τους. Οταν το παιδί βιώνει τη δική του εμπειρία μέσω της δραματοποίησης, αποκτά ενεργό ρόλο στη μαθησιακή διαδικασία και κατά συνέπεια συντελείται μια συνεχής διάδραση του εκπαιδευόμενου με το γνωστικό αντικείμενο. Σε αυτή την κατεύθυνση κινείται και το λογοτεχνικό αφήγημα. Η μυθοπλασία είναι ένα εκπαιδευτικό εργαλείο που κεντρίζει το ενδιαφέρον και τη φαντασία των παιδιών. Η αναπαράσταση των μνημείων και της εποχής βοηθάει τους εκπαιδευόμενους να κατανοήσουν την ιστορική πραγματικότητα και να ζωντανέψουν με τη φαντασία τους το ιστορικό γεγονός».