Ο Κενζαμπούρο Οε, ένας από τους κορυφαίους μυθιστοριογράφους της μεταπολεμικής Ιαπωνίας, ο δεύτερος Ιάπωνας με Νομπέλ Λογοτεχνίας μετά τον Γιασουνάρι Καβαμπάτα, πέθανε στις 3 Μαρτίου, σε ηλικία 88 ετών, σύμφωνα με τους εκδότες του.
Ο Οε κέρδισε το βραβείο Νομπέλ το 1994, και σύμφωνα με το σκεπτικό της επιτροπής η διάκριση του αποδόθηκε επειδή «με ποιητική δύναμη δημιουργεί έναν φανταστικό κόσμο, όπου η ζωή και ο μύθος συμπυκνώνονται για να σχηματίσουν μια εναργή εικόνα για το ανθρώπινο αδιέξοδο σήμερα».
Eγραφε από πολύ νέος. Eνώ ήταν ακόμη φοιτητής γαλλικής φιλολογίας στο Πανεπιστήμιο του Τόκιο, κέρδισε ένα σημαντικό λογοτεχνικό βραβείο για ένα διήγημά του και το 1958 δημοσίευσε ένα αξιοσημείωτο πρώτο μυθιστόρημα, το «Nip the Buds, Shoot the Kids» («Τσάκισέ τα από μικρά, σκότωσέ τα από παιδιά»), που στα ελληνικά κυκλοφόρησε –όπως και ακόμη δύο βιβλία του– από τις εκδόσεις Καστανιώτη.
Μηνύθηκε για βιβλία του που αποκάλυψαν σκοτεινές σελίδες της ιαπωνικής ιστορίας και δέχτηκε απειλές για τη ζωή του.
Τα μυθιστορήματα, τα διηγήματα και τα δοκίμιά του, επηρεασμένα έντονα από τη γαλλική και αμερικανική λογοτεχνία, πραγματεύονται πολιτικά, κοινωνικά και φιλοσοφικά ζητήματα. Αν και συχνά έλεγε ότι έγραφε έχοντας κατά νου μόνο το ιαπωνικό κοινό, ο Οε προσείλκυσε το διεθνές ενδιαφέρον τη δεκαετία του 1960 με τρία έργα: «Hiroshima Notes», μια συλλογή από δοκίμια για τις μακροπρόθεσμες συνέπειες της ατομικής βόμβας, και τα μυθιστορήματα «A Personal Matter» («Μια προσωπική υπόθεση») και «The Silent Cry» («Η σιωπηλή κραυγή») που γράφτηκαν μέσα σε μια βαθιά προσωπική κρίση: τη γέννηση του γιου του με σοβαρή εγκεφαλική βλάβη. Αυτά τα πρώιμα έργα αποτέλεσαν το θεμέλιο για πολλά από τα περίπου 40 επόμενα.
Πολιτικά, υπήρξε μια εξέχουσα φωνή για μια γενιά συμπατριωτών του που αντιτάχθηκε στον εξοπλισμό της Ιαπωνίας και υποστήριξε την καταβολή πολεμικών αποζημιώσεων στην Κίνα και στην Κορέα. Μηνύθηκε για βιβλία του που αποκάλυψαν σκοτεινές σελίδες της ιαπωνικής ιστορίας, δέχτηκε μάλιστα απειλές για τη ζωή του όταν αρνήθηκε να λάβει το Τάγμα Πολιτισμού της Ιαπωνίας το 1994, επειδή του απονεμήθηκε από τον αυτοκράτορα. «Δεν αναγνωρίζω καμία αξία ανώτερη από τη δημοκρατία», είχε πει τότε.
Γεννημένος στις 31 Ιανουαρίου 1935, σε ένα απομακρυσμένο χωριό στα δάση του νησιού Σικόκου, μεγάλωσε ακούγοντας τις λαϊκές ιστορίες της γιαγιάς και της μητέρας του. Ο πατέρας του έχασε τη ζωή του στον πόλεμο, το 1944. Το πρωί της 6ης Αυγούστου 1945, η μητέρα του είδε μια λάμψη στον ουρανό – την έκρηξη της ατομικής βόμβας πάνω από τη Χιροσίμα, μόλις 100 μίλια μακριά. Παρότι ήταν μια σημαίνουσα μορφή της χώρας του, ο Οε είχε πει σε μια συνέντευξη στο Paris Review: «Εχω περάσει τη ζωή μου στο σπίτι, τρώγοντας το φαγητό που μαγειρεύει η γυναίκα μου, ακούγοντας μουσική και ζώντας με τον Χικάρι (σ.σ. ο γιος του). Νιώθω ότι επέλεξα μια καλή πορεία. Κάθε πρωί ξυπνάω γνωρίζοντας ότι δεν θα ξεμείνω ποτέ από βιβλία για να διαβάσω».
Οι εκδόσεις Καστανιώτη πρόκειται να επανεκδώσουν τα βιβλία του Οε που έχουν μεταφραστεί στα ελληνικά και σήμερα είναι εξαντλημένα.