Μετρό Θεσσαλονίκης: Τα αρχαία της Βενιζέλου επιστρέφουν στη θέση τους

Μετρό Θεσσαλονίκης: Τα αρχαία της Βενιζέλου επιστρέφουν στη θέση τους

Αρχίζει η επανατοποθέτηση της Decumanus Maximus στον σταθμό του μετρό

3' 58" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Στο ιστορικό διαχρονικό σταυροδρόμι της Θεσσαλονίκης, στη συμβολή των οδών Βενιζέλου και Εγνατίας, τελείται εδώ και πέντε μέρες η τελευταία πράξη της γιγαντιαίας επιχείρησης απόσπασης, επιστροφής και επανατοποθέτησης των αρχαιοτήτων ενός από τα σπουδαιότερα ευρήματα του μετρό που έφερε στο φως η κατασκευή του έργου.

Η κομματιασμένη λεωφόρος Decumanus Maximus και ένα σπουδαίο οικοδομικό σύνολο του αστικού ιστού της ύστερης αρχαιότητας πήραν τον δρόμο της επιστροφής για την επανατοποθέτησή τους, ακριβώς στα σημεία όπου εντοπίστηκαν πριν από περίπου μία δεκαετία στον σταθμό μετρό Βενιζέλου. Οι αρχαιότητες επανέρχονται στον σταθμό της «έριδος» περίπου ένα χρόνο μετά τον τεμαχισμό τους, «κόβοντας» τότε κάθε ελπίδα σε μεγάλη μερίδα του επιστημονικού κόσμου και πολλών Θεσσαλονικέων τα αρχαία να μείνουν αμετακίνητα και να διατηρηθούν κατά χώραν στον τόπο όπου είχαν μείνει αδιατάρακτα από τον 4ο αιώνα.

Σε αντίθεση με την επιστροφή του κρηναίου στον σταθμό Αγίας Σοφίας, όπου οι γερανοί κατέβασαν τα ογκώδη τμήματα του αρχαίου οικοδομήματος ολοκληρώνοντας το έργο μέσα σε ένα τετραήμερο, η επάνοδος του κατακερματισμένου δρόμου στο μεγαλύτερο εργοτάξιο του μετρό είναι μια χρονοβόρο διαδικασία με την οποία ωστόσο κλείνει το κεφάλαιο «αρχαία και μετρό».

Μετρό Θεσσαλονίκης: Τα αρχαία της Βενιζέλου επιστρέφουν στη θέση τους-1
Η βόρεια και η νότια είσοδος του σταθμού Βενιζέλου, που γειτνιάζει με το μνημείο του 15ου αιώνα «Χαμζά Μπέη», το γνωστό Αλκαζάρ, και το Μπεζεστένι. Κάτω από τη σύγχρονη Εγνατία Οδό, ανάμεσα στις δύο εισόδους, θα επανατοποθετηθεί η λεωφόρος Decumanus Maximus ή Μέση Βυζαντινή Οδός. [ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΑΒΡΑΜΙΔΗΣ]

Οι αρχαιότητες, πακεταρισμένες οι περισσότερες, μεταφέρονται σταδιακά από το Καλοχώρι στη Βενιζέλου από την περασμένη Πέμπτη. Γερανοί κατεβάζουν τα οικοδομικά λείψανα έξι μέτρα κάτω από την επιφάνεια του σημερινού δρόμου για να ξεκινήσει ταυτόχρονα η επανατοποθέτησή τους ακριβώς στις θέσεις από όπου αποκολλήθηκαν. Οι πρώτες αρχαιότητες που μεταφέρθηκαν, σύμφωνα με πληροφορίες, ήταν κομμάτια τοίχου οικοδομήματος. Ακολουθούν τα υπόλοιπα, σταδιακά, τμήμα τμήμα, ώσπου να συναρμολογηθεί πλήρως η εντυπωσιακή μνημειακή νησίδα.

Οι αρχαιότητες, πακεταρισμένες οι περισσότερες, μεταφέρονται σταδιακά από το Καλοχώρι στη Βενιζέλου – γερανοί κατεβάζουν τα οικοδομικά λείψανα έξι μέτρα κάτω από την επιφάνεια του σημερινού δρόμου.

Στον σταθμό Βενιζέλου θα μεταφερθεί το σύνολο του αρχαιολογικού θησαυρού που καλύπτει έκταση περίπου 1.300 τ.μ. Χαρακτηρισμένο από τους ιστορικούς ως «Βυζαντινή Πομπηία» αποτελείται από ένα σύμπλεγμα τεκμηρίων που μαρτυρούν την αδιάκοπτη συνέχεια του αστικού βίου στην καρδιά της Θεσσαλονίκης. Διασώζει τον κεντρικό δρόμο της ύστερης ρωμαϊκής/πρώιμης βυζαντινής Θεσσαλονίκης σε όλο του το πλάτος (Decumanus Maximus) που κυμαίνεται από 4,5 έως 7 μέτρα, καλυμμένος με μαρμάρινες και λίθινες πλάκες. Διατηρεί επίσης τη διασταύρωσή του με κάθετο δρόμο (cardo), το τετράπυλο από το οποίο διασώθηκαν 12 πεσσοί στο σημείο συμβολής των δύο οδών και θα επανατοποθετηθεί, σύμφωνα με πληροφορίες, τον Μάιο, μαρμαρόστρωτη πλατεία, μεταγενέστερα καταστήματα της βυζαντινής αγοράς της πόλης καθώς και ένα λουτρό του 4ου αιώνα.

Ημερομηνία παράδοσης

Στόχος είναι το έργο της επιστροφής των προσωρινά αποσπασθέντων ευρημάτων και η ανάδειξή τους στο επίπεδο -1 να ολοκληρωθεί μέχρι το τέλος του χρόνου ώστε ο αρχαιολογικός χώρος να είναι έτοιμος ταυτόχρονα με την παράδοση της βασικής γραμμής Σιδηροδρομικού Σταθμού – Νέας Ελβετίας, που θα επιτρέπει τη λειτουργία του μετρό τον Ιανουάριο του 2024, όπως αναφέρει στην «Κ» ο πρόεδρος της «Αττικό Μετρό», Νίκος Ταχιάος. Υπάρχει το ενδεχόμενο οι επικείμενες εκλογές να επηρεάσουν το έργο και την καταληκτική ημερομηνία παράδοσης; «Ο σχεδιασμός της Αττικό Μετρό δεν μπορεί να λαμβάνει υπ’ όψιν του τέτοιες υποθέσεις», απαντάει κατηγορηματικά ο κ. Ταχιάος. «Η εταιρεία όπως και ο ανάδοχος προχωράει χωρίς να υπολογίσουμε κινδύνους εκτός του έργου, ειδικά όταν έπειτα από τόσες δυσκολίες, τους έχουμε σχεδόν εκμηδενίσει».

Μετρό Θεσσαλονίκης: Τα αρχαία της Βενιζέλου επιστρέφουν στη θέση τους-2
Η βόρεια είσοδος του σταθμού Βενιζέλου, όπου συνεχίζονται οι ανασκαφές. [ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΑΒΡΑΜΙΔΗΣ]

Η μελέτη πάντως για την ανάδειξη των αρχαιοτήτων που έχει εγκριθεί από το ΚΑΣ, όπως ανακοίνωσε το υπουργείο Πολιτισμού, προβλέπει τη στέγαση των εισόδων βορείως και νοτίως του σταθμού στο επίπεδο του δρόμου, με διακριτικά και διάφανα υλικά για τη θέαση του αρχαιοτήτων. Κεκλιμένα στέγαστρα με γυάλινες κατασκευές θα εξασφαλίζουν αφενός την προστασία του σταθμού και του αρχαιολογικού χώρου, αφετέρου την απρόσκοπτη θέαση των γειτονικών μνημείων του 15ου αιώνα, το Τζαμί «Χαμζά Μπέη» και το Μπεζεστένι.

Ο αρχαιολογικός χώρος θα είναι ορατός από τους επιβάτες κατά την κάθοδό τους στο επίπεδο -2 για την έκδοση των εισιτηρίων και στη συνέχεια προς την αποβάθρα. Η αγωνία πλέον τόσο των αρχαιολόγων όσο και του επιστημονικού κόσμου είναι η πρωτοφανής επανατοποθέτηση ακίνητων ευρημάτων να αποδώσει όσο πιο πιστά γίνεται την πρωταρχική εικόνα μιας αστικής νησίδας της ύστερης αρχαιότητας, αναδεικνύοντας ταυτόχρονα την Ιστορία της Θεσσαλονίκης με κατανοητό τρόπο. Πρόκειται για ένα πρωτόγνωρο, τόσο για τα ελληνικά όσο και για τα διεθνή δεδομένα, εγχείρημα απόσπασης – επανατοποθέτησης ενός παλίμψηστου οικοδομικού συνόλου το οποίο συμπυκνώνει 23 αιώνες ιστορίας της Θεσσαλονίκης, προπάντων τεκμηριώνει το κοσμικό παρελθόν του βυζαντινού κόσμου. Μένει να δούμε πώς η αρχαιολογική υπηρεσία θα αναδείξει τον θησαυρό που απέκτησε η Θεσσαλονίκη για να θαυμάζει το κοινό από κοντά τον, κατά το ΥΠΠΟ, «μεγαλύτερο διεθνώς αρχαιολογικό χώρο ενταγμένο σε κοινωφελές τεχνικό έργο».

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή