Κ. Φασουλαρίδης: ο πρωτοπόρος της ομογενειακής δημοσιογραφίας

Κ. Φασουλαρίδης: ο πρωτοπόρος της ομογενειακής δημοσιογραφίας

Ιδρυσε στη Βοστώνη την πρώτη ελληνόφωνη εφημερίδα στην Αμερική, με τίτλο «Νέος Κόσμος», στις 25 Μαρτίου του 1892

3' 31" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

«Υπέρ των εθνικών συμφερόντων, υπέρ των εν Αμερική ελληνικών παροικιών, υπέρ του αδιασπάστου μέλλοντος του ελληνισμού θα εργασθώμεν εσαεί». Με ένα απόσπασμα από το κύριο άρθρο της εφημερίδας «Σημαία», της δεύτερης εκδοτικής του προσπάθειας, βρίσκουμε τη φωνή του. Κι αυτό δεν ήταν εύκολο. Χρειάστηκε έρευνα σε αρχεία κι επιμονή για να ανασυσταθεί η ζωή του Κωνσταντίνου Δημητρίου Φασουλαρίδη, όπως λέει στην «Κ» ο Κώστας Χαρτοφύλης, που αποφάσισε να ακολουθήσει τα ίχνη του Δωδεκανήσιου συμπατριώτη του – από τα πρώτα μέλη της ολιγάριθμης ελληνοαμερικανικής παροικίας πριν από το γύρισμα του 20ού αιώνα. Ο κόπος του κ. Χαρτοφύλη, η φροντίδα και το ενδιαφέρον των συμπατριωτών του κατέληξαν σε ένα εκδοτικό έργο: ο 22ος τόμος, έκδοση της Εταιρείας Νισυριακών Μελετών, είναι αφιερωμένος τιμητικά σε εκείνον.

Κ. Φασουλαρίδης: ο πρωτοπόρος της ομογενειακής δημοσιογραφίας-1Ο Κωνσταντίνος Φασουλαρίδης (φωτ.), Νισύριος από το Μανδράκι, εκδότης της πρώτης ελληνόφωνης εφημερίδας στις ΗΠΑ, δημοσιογράφος, αλλά πρωτίστως ανήσυχο πνεύμα, ιδεαλιστής και ρομαντικός, ήταν ένας από εκείνους τους τολμηρούς Ελληνες που μετανάστευσαν στην Αμερική πολύ νωρίς. Η περιπέτεια της ζωής του είναι τέτοια που τον μετατρέπει εύκολα σε μυθιστορηματικό πρόσωπο. Γεννήθηκε το 1843, όπως μαρτυρούν κάποια στοιχεία, ή το 1866 όπως αναγράφεται στο πιστοποιητικό πολιτογράφησής του;

Το σίγουρο είναι ότι, ακολουθώντας το παράδειγμα των νέων της Νισύρου της εποχής του, έφυγε από το νησί για την Κωνσταντινούπολη αναζητώντας μια καλύτερη τύχη. Εκεί, αφού αποφοίτησε από τη Μεγάλη του Γένους Σχολή, δίδαξε σε διάφορα σχολεία της περιοχής και παράλληλα συνεργάστηκε με τον Σταύρο Βουτυρά στην έκδοση της μεγάλης ελληνικής εφημερίδας της Πόλης «Νεολόγος», κάνοντας από νωρίς φανερή την αγάπη του για τη δημοσιογραφία. Ομως οι καιροί άλλαζαν. Η Οθωμανική Αυτοκρατορία έδειχνε πια ολοφάνερα σημάδια παρακμής, ενώ, πέρα από τον Ατλαντικό, η Αμερική εξελισσόταν σε οικονομικό και πνευματικό κέντρο, ένας τόπος ευκαιριών για τους ικανούς.

Σύμφωνα με το πιστοποιητικό πολιτογράφησής του, έφθασε στην Αμερική στις 25 Οκτωβρίου 1891. Χωρίς οικονομική δυνατότητα, με δυσκολίες και δουλεύοντας παράλληλα, τέσσερα χρόνια αργότερα γράφτηκε στο πολύ απαιτητικό ΜΙΤ (Τεχνολογικό Ινστιτούτο Μασαχουσέτης). Ωστόσο δεν υπάρχουν στοιχεία για την αποφοίτησή του. Το βέβαιο είναι ότι αργότερα προσελήφθη ως διερμηνέας στο Ελις Αϊλαντ, το γνωστό στους Ελληνες «Καστιγγάρι», το νησί-τόπο διαλογής για τους μετανάστες που προορίζονταν για τις ΗΠΑ. Διαπιστώνοντας ότι δεν υπήρχε μια ελληνόφωνη εφημερίδα η οποία θα μπορούσε να αποτελέσει συνδετικό κρίκο με την πατρίδα και βασική πηγή πληροφοριών για τους νεοφερμένους Ελληνες, με πολλές προσπάθειες και την οικονομική ενίσχυση φιλελλήνων φίλων του, εξέδωσε στις 25 Μαρτίου του 1892, στη Βοστώνη, την πρώτη ελληνόφωνη εφημερίδα στην Αμερική με τίτλο «Νέος Κόσμος».

Κ. Φασουλαρίδης: ο πρωτοπόρος της ομογενειακής δημοσιογραφίας-2Ο μικρός αριθμός των Ελλήνων μεταναστών εκεί –περίπου 200– εξηγεί τον λόγο για τον οποίο εκδόθηκαν μόνο λίγα φύλλα. Η εφημερίδα άντεξε μερικούς μήνες κι όσοι ερευνητές έχουν αναζητήσει έστω κι ένα φύλλο της δεν το εντόπισαν πουθενά μέχρι σήμερα. Η αποτυχία δεν πτόησε τον Φασουλαρίδη. Μετακόμισε στη Νέα Υόρκη και το 1894 έγινε αρχισυντάκτης της νέας εφημερίδας «Ατλαντίς», την οποία ίδρυσαν εκείνη τη χρονιά οι αδελφοί Σόλων και Δημήτριος Βλαστός, που θεωρείται ότι ίδρυσαν και το πρώτο ελληνικό τυπογραφείο στη Νέα Υόρκη. Η εφημερίδα εκδόθηκε αρχικά ως εβδομαδιαία και το 1905 εξελίχθηκε σε ημερήσια. Ομως, μια διαφωνία με τους εκδότες τον έκανε να αποχωρήσει και να προσπαθήσει μία ακόμη φορά να βγάλει δική του εφημερίδα. Η «Σημαία» εκδόθηκε στις 31 Μαρτίου 1905 και κυκλοφορούσε δύο φορές την εβδομάδα.

Δεύτερη προσπάθεια και δεύτερη αποτυχία. Ακολούθησε μία ακόμη συνεργασία σε άλλη εφημερίδα-περιοδικό, τη «Σημαία-Θερμοπύλαι», μέχρι το 1908. Τότε άρχισαν και τα προβλήματα της υγείας του. Διαγνώστηκε με φυματίωση, που δεν κατάφερε να φροντίσει όπως έπρεπε συνεχίζοντας να δουλεύει εξαντλητικά. Κάνοντας έρανο, οι φίλοι τού έβγαλαν ένα εισιτήριο για να επιστρέψει στην Ελλάδα. Εφυγε από τη Νέα Υόρκη με το πλοίο «Καρμανία» και έφθασε στον Πειραιά στις 20 Μαρτίου του 1909. «Αφίχθην εις Αθήνας λίαν καταβεβλημένος καταλύσας εις το νοσοκομείον Ευαγγελισμός», έγραψε σε επιστολή στον Νισύριο φίλο του Μιχάλη Καβαλιώτη. Πέθανε τρεις μέρες αργότερα, φτωχός, άγνωστος και μόνος. Τάφηκε σε κάποιο κοιμητήριο της Αθήνας, που παρά τις προσπάθειες των συμπατριωτών του δεν μπόρεσε να εντοπιστεί. Ηταν 66 ετών, ή ενδεχομένως μόλις 43.

Είναι παρήγορο το γεγονός ότι, τουλάχιστον στην Αμερική, πολλές εκδηλώσεις τιμούν επί χρόνια τη μνήμη του και κάθε μελέτη που αφορά τις πρώτες αφίξεις Ελλήνων μεταναστών στην Αμερική τον αναφέρει με ιδιαίτερο σεβασμό. Η Εταιρεία Νισυριακών Μελετών θα παρουσιάσει την έκδοσή της σε τιμητική εκδήλωση στις 11 Αυγούστου στη Νίσυρο.

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή