Το βιβλίο δεσπόζει στο κέντρο του μακρόστενου τραπεζιού, στην αίθουσα όπου φιλοξενείται η έκθεση «Ξεδιπλώνοντας». Είναι ένας μεγάλος δερματόδετος τόμος, μέρος ενός μνημειώδους καλλιτεχνικού επιτεύγματος το οποίο απλώνεται σε 3 τόμους, κι έχει τον επίσης τεράστιο τίτλο «Les plus beaux ornaments et les tableaux les plus remarquables de Pompei, d’ Ηerculanum et de Stabiae» (Τα ωραιότερα στολίδια και οι πιο αξιόλογοι πίνακες της Πομπηίας, του Ερκολάνο και της Στάμπιε). Εκδοση του 1841 στο Βερολίνο που αποτελεί σημαντικό απόκτημα ιδιωτικής συλλογής.
«Και φανταστείτε ότι η Ευαγγελία Μπίζα είναι μικροκαμωμένη», λέει ο Νικόλαος Σαρρής, συντηρητής στην Εθνική Βιβλιοθήκη Ελλάδας (ΕΒΕ) και μέλος της οργανωτικής επιτροπής της έκθεσης. Ο κ. Σαρρής υπήρξε επίσης ένας από τους μαθητές στο δημοφιλές εργαστήριο βιβλιοδεσίας της κ. Μπίζα, κι έτσι τη θυμάται να εργάζεται πάνω σε αυτό το βιβλίο επί πολλούς μήνες για να αντεπεξέλθει στις απαιτήσεις της κλασικής βιβλιοδεσίας του. Το μέγεθος του τόμου, οι εκτενείς χρυσοτυπίες στο εξώφυλλο με εργαλεία που παραγγέλθηκαν ειδικά για τον σκοπό αυτό, οι χρυσωμένες ακμές και στις τρεις πλευρές κάθε τόμου, δοκιμάζουν τα όρια κάθε βιβλιοδέτη. Η συγκεκριμένη δουλειά μάλιστα έγινε εις διπλούν, καθώς ο συλλέκτης είχε στην κατοχή του έναν τόμο «δεμένο» το 1841, αλλά τους άλλους δύο σε λυτά φύλλα που έπρεπε να «δεθούν» με τον ίδιο τρόπο.
Η έκθεση που φιλοξενείται στον δεύτερο όροφο της ΕΒΕ, είναι αναδρομική του έργου της Ευαγγελίας Μπίζα. Ισως το όνομα δεν είναι τόσο γνωστό εκτός του κόσμου των εφαρμοσμένων τεχνών. Οπως και η ίδια, στην τηλεφωνική συνομιλία μας, έτσι και η τέχνη της είναι διακριτική, αν και ιδιαίτερα απαιτητική τεχνικά και καλλιτεχνικά. Η ολοκλήρωση ενός βιβλίου ή έργου απαιτεί χρόνο, γνώσεις κι αισθητική. Η δουλειά της κινείται μεταξύ καλλιτεχνικής βιβλιοδεσίας (design bookbindings), σχεδιασμού βιβλιοδεσίας σύγχρονων εντύπων κατά παραγγελία και των δικών της καλλιτεχνικών δημιουργιών (artist’s book).
Με λίγα λόγια, στρέφεται πάντοτε πέριξ του βιβλίου – εκείνου που διαβάζεται, εκείνου που «δένεται» για να κάνει την έκδοση προσωπική, και ενός μη συμβατικού αντικειμένου που περιέχει εικόνες, σχέδια, ακόμη και κενά φύλλα χειροποίητου χαρτιού. Δηλαδή ενός έργου τέχνης, που αποτιμάται ως τέτοιο.
Τα υλικά με τα οποία εργάζεται η ικανότατη μαστόρισσα και καλλιτέχνις, είναι τα ίδια που επί περίπου δύο χιλιάδες χρόνια χρησιμοποιεί η βιβλιοδεσία: Δέρμα, περγαμηνή και χαρτί. Κι ακόμη ξύλο, φύλλα χρυσού, φίλντισι. Βεβαίως, κλωστή και βελόνα. «Ομως αγαπάει πολύ και το μέταλλο», σχολιάζει ο κ. Σαρρής, που μας ξεναγεί στην έκθεση. Εξαιρετικό παράδειγμα το βιβλίο «La Seine à Paris» (Ο Σηκουάνας στο Παρίσι), 620ό από 990 αριθμημένα αντίτυπα, βιβλιοδεσία με εμφανές ράψιμο με σύρμα, διάτρητο μεταλλικό κάλυμμα, χαρτί τυπωμένο ψηφιακά επιζωγραφισμένο με ακουαρέλες.
Στον κατάλογο «Ο,τι» που εξέδωσε το εργαστήριο Γραφικών Τεχνών της ΑΣΚΤ το 2011 η βιβλιοδέτης έφτιαξε 1.500 κινεζικούς κόμπους από λάστιχο με το χέρι.
Στον κατάλογο «Ο,τι» που εξέδωσε το εργαστήριο Γραφικών Τεχνών, Τυπογραφίας και Τέχνης του Βιβλίου της ΑΣΚΤ το 2011 (σ.σ. έχει διδάξει ως προσκεκλημένη στο συγκεκριμένο εργαστήριο) η συνεισφορά της ήταν φαινομενικά απλή. «Η δική μου συνεισφορά στην παραγωγή των 700 αντιτύπων του καταλόγου της ΑΣΚΤ ήταν το χειροποίητο κλείσιμο: 1.500 κινέζικοι κόμποι από λάστιχο που φτιάχτηκαν με το χέρι», αναφέρει η Ευαγγελία Μπίζα.
Για το «Washed out Memories» χρησιμοποίησε την τεχνική της κυανοτυπίας, μια εναλλακτική τεχνική της φωτογραφίας που ανακαλύφθηκε τον 18ο αιώνα. Στο «Ηoly Book» η βιβλιοδεσία είναι βυζαντινή, με χειροποίητο χαρτί, περγαμηνά σπαράγματα, φύλλα χρυσού, ξύλινα εξώφυλλα. Αυτό το βιβλίο δημιουργήθηκε με αφορμή τη συμμετοχή της κ. Μπίζα στην έκθεση «Holy Art», μία από τις λίγες ελληνικές εκθέσεις που έχουν διοργανωθεί και περιλαμβάνουν έργα καλλιτεχνικής βιβλιοδεσίας. Αντιθέτως στο εξωτερικό υπάρχει ένα ευρύ κοινό που ενδιαφέρεται για αυτή την τέχνη, με εκθέσεις και διαγωνισμούς στους οποίους η Ελληνίδα βιβλιοδέτης έχει συχνά βραβευθεί.
Η συγκεκριμένη έκθεση είναι η πρώτη του είδους που πραγματοποιείται στην ΕΒΕ, και δημιουργεί προσδοκίες για το μέλλον. Χάρη στα εξαιρετικά χαρτώα τεκμήρια της Βιβλιοθήκης, υπάρχουν δυνατότητες για πληρέστατες και πολύ ενδιαφέρουσες εκθέσεις για τη βιβλιοδεσία ανά τους αιώνες.
Διάρκεια έκθεσης έως τις 11 Ιουνίου.