«Δεν θα νικήσω το Πάρκινσον, θα χάσω»

«Δεν θα νικήσω το Πάρκινσον, θα χάσω»

Στο ντοκιμαντέρ «Still: A Michael J. Fox Movie», ο Μάικλ Τζ. Φοξ αποκαλύπτει τη ζωή του με τη νόσο

6' 45" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

«Το πρόβλημά μου είναι ότι πέφτω κάτω συχνά. Σκοντάφτω πάνω σε αντικείμενα και τα καταστρέφω. Και αυτό είναι ένα κομμάτι της ασθένειας. Ομως, ελπίζω αλλά και νιώθω ότι αύριο δεν θα “τσακίσω” πολλά κόκαλα. Αυτή, λοιπόν, είναι η αισιοδοξία μου». Ο Μάικλ Τζ. Φοξ μιλάει με ειλικρίνεια στο περιοδικό Variety, για τη νόσο του Πάρκινσον που τον ταλαιπωρεί τα τελευταία 30 χρόνια.

Η λέξη «κόλαση» είναι λίγη για να χαρακτηρίσει κανείς τις δύσκολες καταστάσεις που βίωσε ο δημοφιλής Καναδοαμερικανός ηθοποιός, συγγραφέας και ακτιβιστής. Εχοντας χάσει τη μητέρα, τον πεθερό και τον αγαπημένο του σκύλο, ο ίδιος βρέθηκε αντιμέτωπος με μια «βιβλική» σειρά από προβλήματα υγείας, τα περισσότερα σχετιζόμενα εμμέσως με την ολέθρια πάθησή του.

Η περιπετειώδης ζωή του Φοξ αποτυπώνεται τώρα στο «Still: A Michael J. Fox Movie», νέο ντοκιμαντέρ του βραβευμένου με Οσκαρ Ντέιβις Γκούγκενχαϊμ, που είναι διαθέσιμο στην πλατφόρμα Apple TV, και ταυτόχρονα υπενθυμίζει τα εκπληκτικά χαρίσματα του κωμικού σταρ. Χαρακτηριστικός είναι ο τίτλος της ταινίας: Still σημαίνει «ακίνητος» – κάτι δηλαδή που δεν μπορεί ποτέ να είναι ο Φοξ. Still σημαίνει επίσης και πλάνο ταινίας.

Το φιλμ δεν κάνει απλά μια στενάχωρη αναφορά στις καταστροφικές συνέπειες της νόσου, αλλά εστιάζει επίσης στο άγχος που συνόδευε την άνοδο του ηθοποιού στη βιομηχανία του θεάματος, κυρίως από τα 29 του χρόνια, οπότε διαγνώστηκε, και έπειτα.

Ανοδική καριέρα σε παύση

Γεννημένος το 1961 στον Καναδά, γιος του πρώην λοχία του στρατού Γουίλιαμ Φοξ και της υπαλλήλου μισθοδοσίας Φίλις, ο μικρός Μάικλ μεγάλωσε σε ένα προάστιο του Βανκούβερ. Αρχισε να συμμετέχει σε θεατρικά έργα στο σχολείο του, ανακαλύπτοντας ότι είχε ταλέντο στην ερμηνεία. Αφού κέρδισε μερικούς τηλεοπτικούς ρόλους στον Καναδά, υποδυόμενος συνήθως νεότερους από την ηλικία του χαρακτήρες, πείσθηκε ότι είχε όλα όσα χρειαζόταν για να φτάσει στο Χόλιγουντ. Ετσι, παράτησε το λύκειο και μετακόμισε στο Λος Αντζελες.

Το φιλμ του Ντέιβις Γκούγκενχαϊμ υπενθυμίζει τα χαρίσματα του κωμικού σταρ – O τίτλος είναι ενδεικτικός: Still σημαίνει «ακίνητος».

Τα πρώτα του βήματα στην υποκριτική τα έκανε τη δεκαετία του 1970. Πολύ γρήγορα, έγινε γνωστός μέσα από τον ρόλο του Αλεξ Π. Κίτον στην επιτυχημένη κωμική σειρά του NBC «Family Ties». Το «Family Ties» και ο Φοξ αντανακλούσαν τότε το πνεύμα της εποχής. Ωστόσο, αυτό που πραγματικά εκτόξευσε την καριέρα του ηθοποιού ήταν ο χαρακτήρας του Μάρτι Μακ Φλάι που υποδύθηκε στην τριλογία «Επιστροφή στο μέλλον», μια κωμωδία επιστημονικής φαντασίας για ένα μαθητή γυμνασίου της δεκαετίας του 1980 που ταξιδεύει πίσω στον χρόνο.

Παρόλο που αρχικά εγκατέλειψε την ιδέα να πρωταγωνιστήσει στην ταινία λόγω της δέσμευσής του με την τηλεοπτική σειρά, ο σκηνοθέτης Ρόμπερτ Ζεμέκις και ο δημιουργός του «Family Ties», Γκάρι Ντέιβιντ Γκόλντμπεργκ, επινόησαν ένα σχέδιο που θα επέτρεπε στον Φοξ να γυρίζει την κωμική σειρά κατά τη διάρκεια της ημέρας και στη συνέχεια να τρέχει για τα γυρίσματα του «Επιστροφή στο μέλλον», που διαρκούσαν μέχρι τις 3 με 4 το πρωί. Ηταν πολύ εξαντλητικό, αλλά ο Φοξ πιστεύει ότι βοήθησε την απόδοσή του. «Δούλευε η αδρεναλίνη», παραδέχεται. «Πραγματικά δεν ήξερα πού βρισκόμουν και τι έκανα. Αυτό εξυπηρετούσε, βέβαια, την ταινία, μιας και ο Μάρτι υποτίθεται ότι ήταν αποπροσανατολισμένος».

Ομως, η ανοδική του επαγγελματική πορεία ήρθε ξαφνικά σε δεύτερη μοίρα, όταν ο ηθοποιός διαγνώσθηκε με πρώιμη εμφάνιση της νόσου το 1991, ένα χρόνο μετά την κυκλοφορία του «Επιστροφή στο μέλλον 3». Οι γιατροί τον προειδοποίησαν ότι του απέμεναν μόνο 10 χρόνια για να εργαστεί.

«Φρικτή ασθένεια»

«Είναι μια τόσο φρικτή ασθένεια», λέει ο Φοξ. «Δεν ήθελα να το σκέφτομαι. Δεν ήθελα να ασχολούμαι με αυτό. Δεν ταίριαζε στην ιστορία μου. Απλά “έκλεισα τους διακόπτες”».

Πάντα έπινε πολύ, αλλά η κατάχρηση του αλκοόλ εντάθηκε καθώς προσπαθούσε να απαλύνει τον πόνο του. Οπως γράφει στα απομνημονεύματά του, «Lucky Man», και όπως απεικονίζεται στο ντοκιμαντέρ, αποφάσισε τελικά να εγκαταλείψει το ποτό όταν η σύζυγός του τού ξεκαθάρισε ότι δεν την ενδιέφερε να μεγαλώσει παιδιά με κάποιον που δεν μπορούσε να ελέγξει τον εαυτό του.

Με τις ευκαιρίες για δουλειά να λιγοστεύουν και την κινηματογραφική του καριέρα να βαλτώνει, ο Φοξ επέστρεψε το 1996 στο φορμά που τον ανέδειξε, συνεργαζόμενος ξανά με τον δημιουργό του «Family Ties» για την κωμική σειρά «Spin City».

«Δεν θα νικήσω το Πάρκινσον, θα χάσω»-1
Ο Μάικλ Φοξ με τη σύζυγό του Τρέισι Πόλαν σε σκηνή από το παρελθόν και στην επίσημη πρεμιέρα του «Still». Φωτ. Apple TV+ via A.P.

Καθώς όμως η πάθησή του χειροτέρευε, η παραγωγή της σειράς έγινε προβληματική και υπήρχαν συχνά μεγάλες καθυστερήσεις όσον αφορά τη μαγνητοσκόπηση. Συνάδελφοί του όπως και μέλη του συνεργείου υποψιάζονταν ότι κάτι δεν πήγαινε καλά, τους δίδονταν όμως διάφορες εξηγήσεις, μεταξύ των οποίων ότι ο Φοξ είχε τη νόσο του Λάιμ. Ελάχιστοι γνώριζαν την πραγματικότητα.

Το 1998, ο Φοξ δεν μπορούσε πλέον να κρύβει την ασθένειά του. Ενας από τους λόγους ήταν ότι οι παπαράτσι περίμεναν έξω από το διαμέρισμά του ρωτώντας τον επίμονα εάν όντως είχε Πάρκινσον. Αποφάσισε να δημοσιοποιήσει όσα του συνέβαιναν, δίνοντας συνεντεύξεις στην Μπάρμπαρα Γουόλτερς και στο περιοδικό People.

Το πείσμα του είναι εκεί, ακίνητο!

«Επαθα κάταγμα στον ώμο και χρειάστηκε να τον αντικαταστήσω, έσπασα τον αγκώνα μου και έσπασα και το χέρι μου. Υπέφερα από μια λοίμωξη που σχεδόν μου κόστισε ένα δάχτυλο. Παραμορφώθηκα στο πρόσωπο, έσπασα το μπράτσο μου», είπε ο Φοξ στη συνέντευξή του στο Variety, δείχνοντας ταυτόχρονα κάθε μέρος του «σμπαραλιασμένου» σώματός του. Το 2018 υποβλήθηκε επίσης σε χειρουργική επέμβαση σπονδυλικής στήλης για την αφαίρεση όγκου – νοσοκομειακή εμπειρία εντελώς ανεξάρτητη από την απώλεια της ισορροπίας του λόγω της νόσου του Πάρκινσον.

Από τότε και για πολλές ώρες κάθε μέρα, ο ηθοποιός έχει γύρω του άτομα που τον βοηθούν σε περίπτωση που πέσει, και αυτή η έλλειψη ιδιωτικότητας τον δυσκολεύει πολύ. «Εχασα μέλη της οικογένειάς μου, τον σκύλο μου, την ελευθερία, την υγεία μου. Διστάζω να χρησιμοποιήσω τον όρο “κατάθλιψη”, γιατί δεν έχω τα προσόντα να κάνω τη διάγνωση, αλλά όλα τα σημάδια βρίσκονται εκεί».

«Δεν θα νικήσω το Πάρκινσον, θα χάσω»-2

Παρ’ όλα αυτά, ο Φοξ διαχειρίζεται όλη αυτή την κακοδαιμονία και τον βαρύ αντίκτυπό της έχοντας τη βοήθεια της οικογένειάς του και οδηγό μια ακατανίκητη αυτοπεποίθηση, μια αισιοδοξία ότι υπάρχουν λόγοι να είμαστε ευγνώμονες γι’ αυτό που προσφέρει η ζωή, παρά τα αναπάντεχα σκαμπανεβάσματά της. Η πρόσφατη δυνατότητα πρώιμης ανίχνευσης της ασθένειας έχει αναπτερώσει το ηθικό του. Οπως λέει, «αυτό θα μπορούσε να οδηγήσει σε μια πιο προληπτική θεραπεία και ανάπτυξη φαρμάκων». Παρόλο που αποσύρθηκε επίσημα από την υποκριτική το 2020 επειδή δυσκολευόταν να μάθει και να αποστηθίσει τις ατάκες του, ο Φοξ είχε παραμείνει ενεργός μπροστά στην κάμερα για περισσότερες δεκαετίες από όσο πίστευαν οι γιατροί. Τα τελευταία 20 χρόνια, επέστρεφε συχνά στην τηλεόραση – ως γιατρός στο «Scrubs», δικηγόρος στο «The Good Wife» και στο «Curb Your Enthusiasm».

«Κέρδισα περισσότερα βραβεία και υποψηφιότητες από τότε που ανακοίνωσα τη διάγνωσή μου», σημειώνει ο Φοξ. «Μπορεί ο κόσμος να αισθάνεται άσχημα για μένα, αλλά προτιμώ να το βλέπω ως αναγνώριση για το γεγονός ότι συνέχισα μια θεμιτή καριέρα».

Η ωμή αλήθεια

Για τη δημιουργία του ντοκιμαντέρ, ο δημοφιλής ηθοποιός επιθυμούσε να υπάρχει διαφάνεια: να παρουσιαστεί η ωμή, αληθινή πλευρά της καθημερινότητάς του. Οπως λέει ο Γκούγκενχαϊμ, ο Φοξ αρνήθηκε να έχει οποιονδήποτε έλεγχο στο τελικό αποτέλεσμα. «Το μόνο που μου ζήτησε ήταν να μη χρησιμοποιήσω βιολιά ως μουσική υπόκρουση και αυτό επειδή δεν ήθελε να δημιουργηθεί μια θλιβερή ταινία για ένα άτομο που νοσεί σοβαρά».

Το ντοκιμαντέρ κάθε άλλο πάρα μελοδραματικό είναι, ενώ την ίδια στιγμή προσφέρει μια αισιόδοξη ματιά στον θρίαμβο ενός ασυμβίβαστου πνεύματος. Μία ακόμη πλευρά που «φωτίζει» το «Still» είναι η εσωτερική γαλήνη του ηθοποιού αφού ανακοίνωσε την ασθένειά του, καθώς και η αρχή μιας νέας φάσης, της πιο παραγωγικής στη ζωή του. Από τότε που ίδρυσε το Ιδρυμα Michael J. Fox, το 2000, βοήθησε να συγκεντρωθούν περισσότερα από 1 δισεκατομμύριο δολάρια για τη χρηματοδότηση της έρευνας για την Πάρκινσον. Και μαζί με αυτό, έγινε συγγραφέας γράφοντας απομνημονεύματα που είναι σπαρταριστά, συναισθηματικά και ειλικρινή.

Η κυκλοφορία του «Still» έρχεται να υπενθυμίσει στους θεατές την αποφασιστικότητα του Φοξ να βγει δυνατός από κάθε δοκιμασία. Και αυτό είχε μεγάλη απήχηση, καθώς το φιλμ έλαβε λαμπρές κριτικές και παρατεταμένο χειροκρότημα (οι θεατές χειροκροτούσαν όρθιοι) κατά τη διάρκεια της πρεμιέρας στο φεστιβάλ κινηματογράφου Σάντανς και στο SXSW. «Η νόσος εξακολουθεί να με ταλαιπωρεί αφάνταστα. Δεν θα την κερδίσω, θα χάσω. Υπάρχουν όμως πολλά να κερδίσουμε από την ήττα».

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή