Μια… ανδροκτονία συγκλονίζει το Παρίσι της δεκαετίας του 1930. Η δολοφόνος είναι νέα και όμορφη. Το θύμα ηλικιωμένος και ζάπλουτος. Ακολουθεί χαμός. Το άλλοτε «enfant terrible» του γαλλικού κινηματογράφου, Φρανσουά Οζόν, επανέρχεται την προσεχή εβδομάδα με το καινούργιο του φιλμ, «Το έγκλημά μου», το οποίο προσεγγίζει με έξυπνο, τολμηρό τρόπο σύγχρονα ζητήματα, ταξιδεύοντάς μας ταυτόχρονα στα χρόνια του Μεσοπολέμου.
«Ηθελα να αφηγηθώ μια ιστορία από τη δεκαετία του 1930, βασισμένη μάλιστα σε θεατρικό της εποχής, τότε που η πατριαρχία κυριαρχούσε απόλυτα στη Γαλλία και οι γυναίκες δεν είχαν δικαίωμα ψήφου, ούτε τρόπο να αμυνθούν πραγματικά σε περίπτωση που δέχονταν επίθεση από το σύστημα», μας λέει ο Οζόν. Στην ταινία του, η Μαντλέν (Νάντια Τερεσκιέβιτς), μια νεαρή και άφραγκη ηθοποιός, κατηγορείται για τη δολοφονία ενός διάσημου παραγωγού. Με τη βοήθεια ωστόσο της (άνεργης) δικηγόρου φίλης της, Πολίν (Ρεμπέκα Μάρντερ), καταφέρνει να αθωωθεί επικαλούμενη αυτοάμυνα. Κι όχι μόνο αυτό αλλά πλέον γίνεται και διάσημη, με την καριέρα της να απογειώνεται, μέχρι που η αλήθεια θα έρθει στην επιφάνεια και τα πάντα θα καταρρεύσουν.
«Μου αρέσει αυτή η “ανήθικη”, αμοραλιστική διάσταση της ταινίας. Η Μαντλέν δεν λέει ακριβώς ψέματα γι’ αυτό που συνέβη, αλλά για το αν ήταν εκείνη η πραγματική ένοχη ή όχι. Βρίσκω πολύ ενδιαφέρουσα και ταυτόχρονα διασκεδαστική με έναν τρόπο τη δεκαετία του ’30, με τα αμέτρητα δικαστικά της σκάνδαλα και την καταφανώς διεφθαρμένη δικαιοσύνη», αναφέρει ο Γάλλος κινηματογραφιστής. Το φιλμ του είναι γεμάτο από κωμικά στοιχεία και χαρακτήρες, φέρνοντας αρκετά στον νου και τo επίσης γαλλικό –και υπέροχο– «Χαμένες ψευδαισθήσεις» που σάρωσε τα βραβεία Σεζάρ το 2021. Οπως στο «Εγκλημα», έτσι και εκεί το (χαλαρό) ιστορικό υπόβαθρο μπλέκεται με αναφορές στον σύγχρονο κόσμο, δίχως ωστόσο αυτές να μοιάζουν υπερβολικά επιτηδευμένες και τελικά αταίριαστες με τη γενικότερη ατμόσφαιρα του έργου.
Αντιστροφή ρόλων
«Γενικώς με ενδιαφέρει πολύ να αναδείξω τη θέση της γυναίκας μέσα σε αυτές τις συνθήκες του μισογυνισμού και της πατριαρχίας. Το γεγονός ότι η ιστορία διαδραματίζεται τότε, μου επιτρέπει να τη φέρω πιο κοντά στην κωμωδία· αν ήταν τοποθετημένη στο σήμερα θα ήταν πιθανότατα ένα πιο καθαρό δράμα», σημειώνει ο Οζόν. Οι αμφίσημοι χαρακτήρες και η (μερική έστω) αντιστροφή των ρόλων ανδρών και γυναικών είναι σίγουρα το πιο ενδιαφέρον κομμάτι της ταινίας του. Οταν του ζητάμε να συγκρίνει τη δική του προσέγγιση στο θέμα με άλλες πιο συμβατικές, που έρχονται τα τελευταία χρόνια κυρίως από την άλλη πλευρά του Ατλαντικού, η απάντησή του είναι αρκετά εύγλωττη.
«Προσωπικά προτιμώ να δείχνω τα πράγματα περίπλοκα, να εξερευνώ τις γκρίζες περιοχές και όχι το άσπρο-μαύρο. Θέλω ο θεατής να παρακολουθήσει και να ιντριγκαριστεί από αυτή την “ανήθικη” ιστορία των δύο κοριτσιών, κυρίως διότι πιστεύω ότι το κεντρικό της νόημα είναι σωστό και ηθικό. Από εκεί και πέρα είμαι Γάλλος, κάνω ταινίες στη Γαλλία. Θεωρώ ότι το Χόλιγουντ δουλεύει καθαρά με όρους βιομηχανίας, οπότε μένει στα στοιχειώδη δίχως να προχωράει σε βάθος και να προκαλέσει τον θεατή. Για μένα, τους πιο ενδιαφέροντες κινηματογραφιστές αυτή τη στιγμή στην Αμερική τους βρίσκεις στις σειρές, όχι στις ταινίες».
Ενα μεγάλο ατού της ταινίας του Οζόν είναι το καστ. Σπουδαίοι σύγχρονοι Γάλλοι ηθοποιοί όπως ο Φαμπρίς Λουσινί, ο Ντάνι Μπουν και η (μοναδική) Ιζαμπέλ Ιπέρ βρίσκονται εδώ σε δεύτερους ρόλους, πλαισιώνοντας τις δύο ανερχόμενες αλλά εξίσου εντυπωσιακές πρωταγωνίστριες: «Είχε μεγάλη σημασία για εμένα να διαλέξω δύο εξαιρετικές νέες ηθοποιούς, διότι πραγματικά έπρεπε να σηκώσουν την ταινία στους ώμους τους. Μην ξεχνάμε ότι χρησιμοποιούμε σε μεγάλο βαθμό τη γλώσσα και το ύφος της δεκαετίας του 1930 και αυτό είναι πολύ απαιτητικό. Νομίζω όμως ότι επέλεξα τις δύο καλύτερες ηθοποιούς της γενιάς τους».
«Το έγκλημά μου», που άνοιξε το φετινό Φεστιβάλ Γαλλόφωνου Κινηματογράφου της Αθήνας, κυκλοφορεί στις αίθουσες από την 1η Ιουνίου.