Η ιστορία μιας πιανίστριας – Crowdfunding διά την αγορά κλειδοκύμβαλου προς μελέτη

Η ιστορία μιας πιανίστριας – Crowdfunding διά την αγορά κλειδοκύμβαλου προς μελέτη

Ο Φίλιππος Τσαλαχούρης τιμά τη μνήμη της Αδέλης Βέσσελ, μαθήτριας του Ωδείου Αθηνών το 1878, παίζοντας στο πιάνο της το έργο «Ελεγεία»

3' 0" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Η συγκινητική περίπτωση της νεαρής Αδέλης Βέσσελ έρχεται από τον αθηναϊκό 19ο αιώνα –μέσα από τα αρχεία του Ωδείου Αθηνών– για να μας θυμίσει το μέτρο και το ήθος μιας άλλης εποχής. Η Αδέλη Βέσσελ είχε γεννηθεί στην Αθήνα και ο πατέρας της, Ρόμπερτ Βέσσελ, ήταν μουσικός που είχε προσκληθεί από τον Οθωνα στην Αθήνα. Παντρεύτηκε Ελληνίδα αλλά εκείνος πέθανε όταν η Αδέλη ήταν μικρή. Η μητέρα ξαναπαντρεύτηκε έναν ξυλουργό και παρά τα περιορισμένα μέσα της οικογένειας, αποφάσισαν να γράψουν την Αδέλη στο νεοσύστατο Ωδείο Αθηνών (1871). Η Αδέλη αρίστευσε στις εξετάσεις του 1878.

Ζώντας σε καθεστώς πενίας, δεν υπήρχε η δυνατότητα να έχει πιάνο στο σπίτι. Η διεύθυνση του Ωδείου διαπιστώνοντας το ταλέντο της είχε σημειώσει πως «…αι πρόοδοί της θα ήσαν μεγαλείτεραι και θα κατέβαλον και την καταπληκτικωτέραν πενίαν αν τα μέσα τη επέτρεπον να έχη εν τω οίκω της εν κλειδοκύμβαλον δια να μελετά».

Για τον σκοπό αυτόν, όμως, προκηρύχθηκε έρανος. Ηταν ίσως ένα πρώιμο crowdfunding στην Αθήνα του 1878-79. Ηταν τότε που δημοσιεύτηκε στον Τύπο ένα κείμενο το οποίο ζητούσε από το φιλόμουσο κοινό να συνδράμει ώστε να αγοραστεί ένα πιάνο «για μια ταλαντούχα αλλά οικονομικά ασθενή μαθήτρια του Ωδείου», όπως γράφουν η έφορος του Αρχείου του Ωδείου Αθηνών Στέλλα Κουρμπανά και ο συνθέτης και διευθυντής των Μουσικών Σχολών του Ωδείου, Φίλιππος Τσαλαχούρης, που έκαναν την έρευνα στα αρχεία. Η ανταπόκριση στον έρανο ήταν εκπληκτική. Οι μεγάλες κυρίες των Αθηνών και οι εύπορες οικογένειες (Μελά, Νεγρεπόντη, Ζίννη, Ρικάκη, Μαυροκορδάτου, Ρενιέρη κ.ά.) αλλά και οι μαθητές και οι δάσκαλοι του Ωδείου συγκέντρωσαν το απαιτούμενο ποσόν, με το οποίο αγοράστηκε όχι μόνο το πιάνο, ένα Schnabel, αλλά και ένα κάθισμα και παρτιτούρες. Η Αδέλη Βέσσελ «πρωταγωνίστησε στο πρώτο βεβαιωμένο ανέβασμα μελοδραματικής παράστασης από ένα ωδείο…».

Το πιάνο της εκτίθεται σήμερα, ανενεργό, στο Μουσείο της Πόλεως των Αθηνών. Εκεί, θα γίνει στις 18 Δεκεμβρίου τιμητική συναυλία στη μνήμη της Αδέλης με έργα της αρχής του 19ου αιώνα που θα αποδώσει το Κέντρο Παλαιάς Μουσικής του Ωδείου Αθηνών. Στο τέλος της βραδιάς, ο Φίλιππος Τσαλαχούρης θα παίξει στο πιάνο την «Ελεγεία» που συνέθεσε για την Αδέλη, συνοδευόμενος από ένα μαθητή του Ωδείου στο βιολί. Θα είναι μια στιγμή μυσταγωγίας.

Η ιστορία μιας πιανίστριας – Crowdfunding διά την αγορά κλειδοκύμβαλου προς μελέτη-1
Η Αδέλη Βέσσελ σε φωτογραφία εφημερίδας της εποχής.

«Η συναυλία αυτή έχει πολλούς συμβολισμούς», σημειώνει ο Φίλιππος Τσαλαχούρης. «Η αφιέρωση της βραδιάς στη μνήμη μιας μαθήτριας πριν από 145 χρόνια αναδεικνύει το κοινωνικό έργο του Ωδείου, την ευαισθησία των πολιτών της Αθήνας και κυρίως την ανάγκη για τη μουσική, την ανάγκη για καθετί πνευματικό. Η διενέργεια εράνου για την αγορά πιάνου μιας άπορης μαθήτριας αποδεικνύει πως υπήρχε κοινωνικό αντίκρισμα, κοινωνικό αίτημα για την τέχνη. Απάντησε σε όλους όσοι λένε πως αυτή η μουσική δεν έχει παράδοση στην Ελλάδα. Με συγκίνησε βαθιά αυτή η ιστορία και συνεργαστήκαμε όλοι, το Κέντρο Ερευνας και το Κέντρο Παλαιάς Μουσικής του Ωδείου ώστε να αναδείξουμε τη μουσική του 19ου αιώνα στην Αθήνα. Προσωπικά θέλησα να εκφράσω τα συναισθήματά μου για αυτό το κορίτσι, την Αδέλη Βέσσελ, με έναν τρόπο ξεχωριστό. Ζήτησα από το Μουσείο της Πόλεως των Αθηνών λίγο χρόνο μόνος στο πιάνο της που φυλάσσεται στο μουσείο. Κατέγραψα όλα τα πλήκτρα που παίζουν ακόμη, μετά από έναν αιώνα, και συνέθεσα μία Ελεγεία για βιολί και πιάνο μόνον για τα λειτουργικά πλήκτρα. Ετσι το πιάνο της Αδέλης Βέσσελ θα ηχήσει ξανά».

Η συναυλία είναι ανοικτή στο κοινό αλλά λόγω περιορισμού του χώρου η είσοδος θα γίνεται με δελτία. Πάνω στο πιάνο της Αδέλης υπάρχει το υφασμάτινο κάλυμμα των πλήκτρων με κεντημένη τη φράση: «Dieu vous garde» (Ο Θεός σάς προστατεύει). «Είναι οικιακά κεντημένο», λέει ο κ. Τσαλαχούρης, «ίσως το κέντησε η μητέρα της ώστε να μην ξεχαστεί η ευεργεσία».

comment-below Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή
MHT