ΠΑΡΙΣΙ
Το τέλος της παλιάς Ευρώπης, το τέλος του 20ού αιώνα
Μπορεί να ακούγεται ως μία ακόμη επανάληψη μιας παλιάς διαπίστωσης, αλλά αντικειμενικά η υποχώρηση του ύφους του λιανικού εμπορίου στους δρόμους των ευρωπαϊκών πόλεων προκαλεί ανάμεικτα συναισθήματα. Πολλοί επιχαίρουν, καθώς επιχειρησιακοί όμιλοι καταλαμβάνουν τις προθήκες των δρόμων με ολοένα και μεγαλύτερη διείσδυση και ολοένα και μεγαλύτερη ομοιομορφία. Ο κεντρικός εμπορικός δρόμος μιας πόλης στη Γαλλία, στην Αγγλία ή στην Πολωνία, σε λίγα πλέον διαφέρει, καθώς εκεί συναντά κανείς αναγνωρίσιμες αλυσίδες ή καφέ και μικρότερες επιχειρήσεις μιας ομογενοποιημένης αισθητικής. Η παλιά γαλλική επαρχιακή πόλη, όπως την έχει περιγράψει, π.χ., ο Ζορζ Σιμενόν, ανήκει στο παρελθόν του περασμένου αιώνα ή πνέει τα λοίσθια, τουλάχιστον ως αίσθηση ενός τρόπου ζωής που πλέον δεν έχει κοινωνική αντιστοίχηση τέτοια που να την κρατάει σε επίπεδο βιώσιμο. Οι New York Times αφιέρωσαν πρόσφατα πρωτοσέλιδο άρθρο για το κλείσιμο ενός καταστήματος στη συνοικία Μαρέ του Παρισιού, καθώς όλο και πιο πολλές εταιρείες με είδη πολυτελείας επενδύουν στην ιστορική και ιδιαίτερα ατμοσφαιρική γειτονιά και αλλάζουν τον χαρακτήρα της. Αυτό που συμβαίνει στο Μαρέ και που η μεγάλη εφημερίδα αναδεικνύει ως μία μετάλλαξη της φυσιογνωμίας των ευρωπαϊκών δρόμων είναι απλώς ένα φαινόμενο, όχι όμως μεμονωμένο. Το άρθρο παρουσιάζει το κατάστημα των αδελφών Sitayeb, ένα είδος μικρής αγοράς και «ψιλικατζίδικου», που βρισκόταν στο ίδιο σημείο επί 35 χρόνια. Στη θέση του θα ανοίξει πολυτελές κατάστημα γυναικείων εσωρούχων. Πολλές από τις γειτονιές που αλλάζουν σε διάφορες ευρωπαϊκές πόλεις μεταβάλλονται από μικρόκοσμοι σε υπερτοπικούς προορισμούς, με περισσότερους επισκέπτες, περισσότερα επενδεδυμένα κεφάλαια, αλλά και λιγότερο χαρακτήρα. Επίσης, για τους μόνιμους κατοίκους η νέα κατάσταση χαλαρώνει την κοινωνική συνοχή και φέρνει νέους ρυθμούς, με όλα τα πλην και τα συν. Ωστόσο, είναι μια αντικειμενική πραγματικότητα. Τα μικρά μαγαζιά της μικροεπιχειρηματικότητας που έδιναν τον τόνο στην ευρωπαϊκή πόλη από τον 19ο αιώνα έως τα τέλη του 20ού, εκλείπουν το ένα μετά το άλλο, και αντικαθίστανται είτε από σημεία λιανικής μεγάλων ομίλων είτε από μαγαζιά μιας υπερτοπικής και ενιαίας αισθητικής αντίληψης. Στην καλύτερη περίπτωση, ο θάνατος της παλιάς ευρωπαϊκής πόλης μπορεί να γίνει για μια μέρα πρωτοσέλιδο.
ΒΡΥΞΕΛΛΕΣ
Κόμικς και εβραϊκή μνήμη
JEWISH MUSEUM BRUSSELS
Στο Εβραϊκό Μουσείο, στις Βρυξέλλες, η έκθεση που παρουσιάζεται αυτήν την περίοδο εστιάζεται στα κόμικς και συνδέει την έξοδο των Εβραίων διανοουμένων και καλλιτεχνών από τη ναζιστική Ευρώπη στις ΗΠΑ, τη δεκαετία του 1930, με την άνθηση της νέας γραφιστικής τέχνης. Τα κόμικς είχαν ήδη από τα χρόνια του ’20 μεγάλη διάδοση, αλλά είναι στα χρόνια του ’30 που απογειώνονται. Κορυφαίοι Εβραίοι δημιουργοί αλλάζουν τα ονόματά τους για να ακούγονται πιο αμερικανικά.
ΒΟΥΚΟΥΡΕΣΤΙ
Καλλιτεχνικά ζεύγη
NATIONAL MUSEUM ROMANIA
Το ζεύγος Σαμπίν Ποπ (1896-1928) και Θεοδώρα Σέρνατ Ποπ (1897-1980) ήταν στο καλλιτεχνικό προσκήνιο του Μεσοπολέμου στη Ρουμανία. Αυτήν την περίοδο, το Εθνικό Μουσείο Τεχνών στο Βουκουρέστι παρουσιάζει μια έκθεση με έργα του ζεύγους Ποπ, που επιχείρησαν να συγκεράσουν στοιχεία του μοντερνισμού με εθνικά συμβολιστικά θραύσματα ενός μεταβυζαντινού πνεύματος, όπως αντιστοίχως υπήρχε και στην Ελλάδα παρόμοια τάση εκείνη την εποχή.
ΝΤΙΣΕΛΝΤΟΡΦ
Πίτερ Λίντμπεργκ
PETER LINDBERGH
Εως την 1η Ιουνίου θα διαρκέσει η έκθεση-αφιέρωμα στον φωτογράφο μόδας Πίτερ Λίντμπεργκ στο Kunstpalast του Ντίσελντορφ. Με τίτλο «Untold Stories» παρουσιάζει ευρεία επιλογή από τις φωτογραφίες του, που απηχούν ένα ιδιαίτερο πνεύμα εποχής ως κομμάτι της σύγχρονης κουλτούρας. Ο Λίντμπεργκ, ο οποίος είχε γεννηθεί στην Πολωνία, ήταν Γερμανός και ιδιαίτερα επιδραστικός στη διάχυση της εικόνας της μόδας. Απεβίωσε τον Σεπτέμβριο του 2019, σε ηλικία 74 ετών.
ΝΕΑ ΥΟΡΚΗ
Μαίρη Χίγκινς Κλαρκ
SIMON & SCHUSTER
Ο θάνατος της Μαίρης Χίγκινς Κλαρκ (1927-2020) σηματοδοτεί, εμμέσως, το τέλος μιας ιδιαίτερης γραφής, δημοφιλούς παγκοσμίως, στην κατηγορία του αστικού θρίλερ. Η Μαίρη Χίγκινς Κλαρκ εκπροσωπούσε την αμερικανική εκδοχή του «ψυχαγωγικού τρόμου», με ταλέντο στην αφήγηση, χωρίς ιδιαίτερες απαιτήσεις γραφής, αλλά αναμφισβήτητα με γνώση του είδους. Ηταν μία ακόμη «βασίλισσα» που περνάει στην ιστορία. Στα ελληνικά, τα βιβλία της στο Μεταίχμιο και στα Bell.
ΛΟΝΔΙΝΟ
Καβάκος στο Wigmore
WIGMORE HALL
Στο εξαίρετο και πυκνό πάντα πρόγραμμα του Wigmore Hall στο Λονδίνο περιλαμβάνεται μία ακόμη εμφάνιση του Λεωνίδα Καβάκου, μαζί με τον συνεργάτη του, πιανίστα Ενρίκο Πάτσε (που απολαύσαμε πρόσφατα και στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών). Η συναυλία έχει ανακοινωθεί για τις 4 Μαΐου και περιλαμβάνει έργα Μπραμς, Σούμαν, Μπετόβεν και Μπάρτοκ. Εισιτήρια από 18 έως 50 στερλίνες (λεπτομέρειες στην ιστοσελίδα https://wigmore-hall.org.uk/).