Ο Φεβρουάριος του 2017 ήταν ιστορικός μήνας για το Μητροπολιτικό Μουσείο της Νέας Υόρκης, καθώς από τότε διαθέτει δωρεάν φωτογραφίες υψηλής ανάλυσης ενός μεγάλου αριθμού εκθεμάτων από όλα τα τμήματα και τις ιστορικές περιόδους τους. Σήμερα οι φωτογραφίες αυτές, τις οποίες μπορεί κανείς να «κατεβάσει» και να περιεργαστεί, μαθαίνοντας συγχρόνως λεπτομέρειες για τις διαστάσεις και την τεχνοτροπία κάθε έργου, για τον δημιουργό και την εποχή του, ξεπερνούν τις 500.000. Αρκεί να επιλέξετε «Search the Collection», «Ερευνήστε τη Συλλογή» www.metmuseum.org/art/collection/search και αμέτρητες επιλογές σας παρουσιάζονται. Μπορείτε να ερευνήσετε ανάμεσα στα σπουδαία εκθέματα ενός από τα κορυφαία μουσεία του κόσμου βάσει καλλιτέχνη, τίτλου, υλικού, περιγραφής, εποχής, γεωγραφικού προσδιορισμού ή να γράψετε εσείς τον προσδιορισμό.
Μπορείτε ακόμη να ζητήσετε να σας παρουσιαστούν σχετικά έργα ανά τίτλο ή εποχή. Υστερα, να ξεχάσετε για λίγο το τηλεκοντρόλ του υπολογιστή, το ποντίκι, και να αφοσιωθείτε στην ολιγόλεπτη ξενάγηση στο έργο – θα εξασκήσετε και τα αγγλικά σας. Συμπληρωματικά με τα έργα τέχνης, το ηλεκτρονικό αρχείο του Μητροπολιτικού Μουσείου, με την ευκαιρία της συμπλήρωσης 150 χρόνων από την ίδρυσή του, παρουσιάζει και μια γοητευτική περιήγηση στα ίδια τα κτίριά του, στον τρόπο που σχεδιάστηκαν και οικοδομήθηκαν, αλλά και στους πρώτους επισκέπτες τους, ανάμεσα στις οικογένειες του «καλού κόσμου» του τέλους του 19ου αιώνα. Το μουσείο θυμίζει στον σημερινό θεατή ότι «υπάρχει πλήθος πολιτιστικών πληροφοριών σε φωτογραφίες όπως αυτή» και του προτείνει να στείλει ένα σχόλιο. Αν η όρεξη σας έχει ανοίξει, μπορείτε να μάθετε και για τη συντήρηση των έργων τέχνης ή να παίξετε κυνήγι του καλλιτεχνικού θησαυρού με τα παιδιά σας. (www.metmuseum.org/art/online-features/metkids/). Χρόνο, τουλάχιστον, έχουμε.
ΓΙΩΤΑ ΣΥΚΚΑ
Ολες οι μουσικές της καραντίνας
Μου αρέσει να ξυπνάω με ποπ· μελωδίες πολύχρωμες και ρυθμοί που αφυπνίζουν μυαλό και σώμα για να μπει στην καινούργια μέρα. Σήμερα τις ακούμε από το ολοκαίνουργιο «The Slow Rush» των Tame Impala, που συνεχίζει το καλό σερί τους, αλλά και από το αγαπημένο «Woodstock» των Portugal the Man.
Αργότερα μπαίνουν τα ελληνικά. Το «Αφού λοιπόν ξεχάστηκα…» από τον Παύλο Παυλίδη, αυτές τις μέρες ειδικά, τα ταξίδια που υπάρχουν στα τραγούδια του γίνονται ακόμα πιο πολύτιμα και μοναδικά. Αν τώρα στο τραπέζι υπάρχει υποψία τσίπουρου, τον λόγο παίρνει αμέσως ο «Βραχνός Προφήτης» του Θανάση Παπακωνσταντίνου. Απόγευμα με άσκηση και όσα λένε πως η τελευταία πάει πολύ με ηλεκτρονικές μουσικές δεν μας αγγίζουν. Οποιος δεν έχει κάνει γυμναστική με το «Ride the Lightning» των Metallica να σκίζει τα ηχεία δεν ξέρει τι χάνει. Το βράδυ, οι ρυθμοί πέφτουν κι ο δρόμος οδηγεί στην μπλουζ-ροκ ενδοσκόπηση. Το πρόσφατο «This Land» του Γκάρι Κλαρκ Τζούνιορ μας βάζει στο κλίμα για να ακολουθήσουν οι «βρώμικες» κιθάρες των BRMC στο «Specter at the Feast» και ο βροχερός Τομ Γουέιτς (αυστηρά σε βινύλιο) του «Mule Variations». Για κλείσιμο, αργά τη νύχτα, ένα ποτήρι ουίσκι και στη θέση του οδηγού ο Μάιλς Ντέιβις με το «Sketches of Spain». Κάθε μέρα που τελειώνει με αυτήν τη μελωδία είναι μια καλή μέρα.
ΑΙΜΙΛΙΟΣ ΧΑΡΜΠΗΣ
Στο Αρχείο της ΕΡΤ (archive.ert.gr/) υπάρχουν διαθέσιμες πάνω από 108.000 ώρες τηλεοπτικών εκπομπών (αριστερά, «Θέατρο της Δευτέρας» με τον Γιάννη Γκιωνάκη). Αφθονο γέλιο προσφέρει ο Ρόουαν Ατκινσον ως Mr. Bean μέσω YouTube.
Οι θησαυροί του αρχείου της ΕΡΤ
Ιστορικές στιγμές από τη Μικρασιατική Εκστρατεία και το έπος του ’40 έως την εξέγερση του Πολυτεχνείου και τη γιορτή της Μεταπολίτευσης, καθώς και μοναδικές συναυλίες και παραστάσεις διασημοτήτων, όπως η Μαρία Κάλλας και ο Δημήτρης Μητρόπουλος και αποκαλυπτικές συνεντεύξεις κορυφαίων πολιτικών και επιστημόνων, είναι όλα εδώ: η ιστορία του νεότερου ελληνισμού μέσα από τα οπτικά και ηχητικά ντοκουμέντα της.
Ενας μοναδικός εθνικός πλούτος τηλεοπτικού, ραδιοφωνικού, φωτογραφικού και έντυπου υλικού, που αποτελεί πάνω από το 80% του οπτικοακουστικού αρχείου της Ελλάδος, βρίσκεται στο Αρχείο της ΕΡΤ. (archive.ert.gr/)
Πάνω από 108.000 ώρες τηλεοπτικών εκπομπών. Ιστορικά επίκαιρα και κινηματογραφικά ντοκουμέντα με το αρχαιότερο φιλμ, που φέρει τον τίτλο «Βόσπορος» να χρονολογείται κοντά στο 1910. Αθλητικό και κοινοβουλευτικό αρχείο. Μουσική βιβλιοθήκη με περίπου 15.000 τίτλους έργων, 550.000 φωτογραφίες, με ξακουστές συλλογές όπως η Συλλογή Π. Πουλίδη και η Συλλογή του φωτορεπόρτερ Αριστοτέλη Σαρρηκώστα. Ιστορικές εκπομπές όπως το «Παρασκήνιο» και το «Θέατρο της Δευτέρας».
Για παράδειγμα, γράφω το όνομα Μίκης Θεοδωράκης και εμφανίζονται δεκάδες ηλεκτρονικές «σελίδες», από το «Καλλιτεχνικό Καφενείο» με τον Θεοδωράκη παρέα με τον Μίμη Πλέσσα, έως ιδιόχειρες παρτιτούρες αγαπημένων τραγουδιών του από τη δεκαετία του ’60 – που μπορώ να «κατεβάσω» σε καλή ανάλυση.
Περίπου 100.000 μαγνητοταινίες ραδιοφωνικών εκπομπών τροφοδοτούν το συνεχώς ανανεούμενο ψηφιακό περιεχόμενο. Μια ματιά και παρουσιάζει από επεισόδια από το «Τρίτο Στεφάνι» του Κώστα Ταχτσή, όπως το απέδωσαν η Ρένα Βλαχοπούλου και η Σμάρω Στεφανίδου, έως αναφορές στη Μικρασιατική Καταστροφή μέσα από λογοτεχνικά κείμενα και μαρτυρίες.
ΓΙΩΤΑ ΣΥΚΚΑ
Με ξεχωριστή παρέα τον Mr. Bean
Ξεκινάμε από το γεγονός ότι είναι Βρετανός. Ο τρόπος που θα υπερτόνιζε το «Β» θα μπορούσε να σας κάνει να λυθείτε από τα γέλια. Αρκετοί τον παρομοιάζουν με τον Μπάστερ Κίτον. Εκείνος επηρεάστηκε από τον Πίτερ Σέλερς, τους Beyond the Fringe και βέβαια τους Monty Python. Ισως να μην είναι ο απόλυτος εκπρόσωπος του σουρεαλιστικού χιούμορ ή του «absurd», αν και τα σκετσάκια του περιέχουν πολλές δόσεις απολαυστικής ανοησίας. Αρκετοί θυμούνται τον Ρόουαν Ατκινσον από τον ρόλο του ιερέα στην ταινία «Τέσσερις γάμοι και μία κηδεία», αλλά για τις δύσκολες ώρες τον αναζητώ πάντα ως Mr. Bean.
Ντυμένος πάντα με τα ίδια ρούχα, λαδί σακάκι, καφετί παντελόνι, μπορντό γραβάτα και χωρίστρα στα μαλλιά, ο Mr. Bean είναι ένας ζωντανός οδοστρωτήρας των κανόνων της κωμωδίας που κάνει τα σκετς του διαχρονικά και αστεία, τουλάχιστον για όσους ξέρουν να εκτιμούν το βρετανικό χιούμορ. Οι άλλοι απλώς δεν υπάρχουν. Ποιος άλλος θα έπεφτε για ύπνο με τόση χάρη στην εκκλησία, θα στέγνωνε μια φέτα μαρουλιού μέσα σε μια κάλτσα ή θα έστελνε χριστουγεννιάτικες κάρτες στον εαυτό του; Ο Mr. Bean έχωσε το κεφάλι του μέσα σε μια γαλοπούλα πολύ πριν κάνει το ίδιο ο Τζόι στα «Φιλαράκια». Στο κανάλι του Mr. Bean στο YouTube υπάρχουν όλα τα σκετς του διάσημου κωμικού, που χωρίς λόγια αλλά μόνο με τις εκφράσεις του προσώπου του και το σώμα του προκαλεί το γέλιο.
Δεν ξέρω γιατί καταφεύγω σε χιλιοπαιγμένες πλάκες και αστεία αυτές τις μέρες. Ισως ανήκουν και αυτά σε μια εποχή που οι σημερινές καταστάσεις ήταν μόνο σενάρια σε ταινίες επιστημονικής φαντασίας. Ισως, ο σουρεαλισμός των ημερών να θέλει το ανάλογο χιούμορ. Και βέβαια, για τους πιο μερακλήδες υπάρχει πάντα η Μαύρη Οχιά (Black Adder). Το BBC σε στιγμές πρωτοπορίας.
ΣΑΚΗΣ ΙΩΑΝΝΙΔΗΣ
Ψηφιακό ανθολόγιο κλασικής μουσικής
To 2014, μια παρέα από νεαρούς Γερμανούς φίλους του κλασικού ρεπερτορίου κουράστηκε να αναζητάει μάταια ηχογραφήσεις της μουσικής που αγαπούσε στις μεγάλες πλατφόρμες υπηρεσιών streaming. Ετσι, αποφάσισε να ιδρύσει μια δική της πλατφόρμα αφιερωμένη στην κλασική μουσική. Το επόμενο καλοκαίρι, η Ιdagio ήταν πραγματικότητα (https://www.idagio.com). Πέντε χρόνια μετά, οι ιδρυτές της μπορούν να παινευτούν ότι παρέχουν υπηρεσίες σε δεκάδες χιλιάδες μουσικόφιλους από 190 χώρες, οι οποίοι διαλέγουν ανάμεσα σε εκατομμύρια μουσικά κομμάτια. Αλλωστε, η Idagio έχει κάνει συμφωνίες με τις κορυφαίες δισκογραφικές εταιρείες της κλασικής, όπως η Deutsche Grammophon, προκειμένου να έχει πρόσβαση στις ηχογραφήσεις τους.
Ενας γνώστης του κλασικού ρεπερτορίου μπορεί να βρει νέες ή αρχειακές, σπάνιες ηχογραφήσεις. Ομως, με μικρή συνδρομή, και δωρεάν το πρώτο διάστημα, η Idagio είναι παράδεισος για εκείνον που θέλει τώρα να ξεκινήσει την περιήγησή του στο γοητευτικό τοπίο της κλασικής, καθώς τη χωρίζει ανά είδη, τάσεις ή περιόδους, προτείνει playlist που έχουν συγκροτήσει σημαντικοί μαέστροι και ερμηνευτές, αλλά και επιλογές ανάλογα με το ύφος των έργων.
Η απλούστευση ίσως γίνεται κάποτε υπερβολική, αφού μπορείτε να βρείτε ορχηστρικά ή οπερατικά κομμάτια που περιγράφονται ως «λυπημένα» ή «δραματικά» στην αρχή τους και ολοκληρώνονται ως «θυμωμένα» ή «παθιασμένα». Ομως, κανείς δεν μπορεί να αρνηθεί την επιρροή που έχει πλέον η Idagio, όπως άλλωστε και άλλες πλατφόρμες streaming στον κόσμο της κλασικής. Π.χ. η αύξηση της δημοτικότητας του μπαρόκ δεν είναι άσχετη με τις προτιμήσεις των δικών της συνδρομητών, οι οποίες με τη σειρά τους επηρεάζουν τις νέες παραγωγές των δισκογραφικών εταιρειών.
Η συντριπτική πλειονότητα των φίλων της Idagio προτιμούν να ακούν μουσική μέσω κινητού, γι’ αυτό η εταιρεία προτιμά το downloading σε «κανονική», όχι απαραίτητα «υψηλή ανάλυση», που είναι πάντως αρκούντως ποιοτική. Οσο για την κατηγοριοποίηση των έργων, δοκιμάστε να ακούσετε μερικά από τα «αισιόδοξα». Τα έχουμε ανάγκη!
ΓΙΩΤΑ ΣΥΚΚΑ