To κομπλιμέντο που έκανε η υπουργός Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη κατά την προχθεσινή παρουσίαση των μέτρων στους καλλιτεχνικούς διευθυντές των κρατικών φορέων, σημειώνοντας πόσο άξιοι είναι, μπορεί να τους ευχαρίστησε, αλλά δεν τους έλυσε τα μεγάλα προβλήματα που έχουν να αντιμετωπίσουν.
Σύμφωνα με τον βασικό άξονα των προτάσεων της ειδικής επιτροπής του υπουργείου Υγείας, που έχει στα χέρια της η «Κ», είναι βέβαιο ότι τα περισσότερα από όσα είχαν σχεδιάσει προ κορωνοϊού θα πρέπει να τα ξεχάσουν. Αν οι τελικές οδηγίες της επιτροπής στην οποία επικεφαλής είναι η καθηγήτρια Λοιμωξιολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών, Ελένη Γιαμαρέλλου, περιλαμβάνουν όλα όσα αναφέρονται, κάθε παράσταση που θα πραγματοποιηθεί θα πρέπει να διοργανώνεται με μεγάλη προσοχή, υπευθυνότητα και προσήλωση στην παραμικρή λεπτομέρεια, και σίγουρα οι επιλογές έργων και τρόπων παρουσίασης θα είναι σε σημαντικό βαθμό περιορισμένες. Λ.χ. τα μεγάλα μπαλέτα μάλλον πρέπει να τα ξεχάσουμε. «Θα μπορεί κανείς να χορεύει μόνος του όπως η Ισιδώρα Ντάνκαν ή να αλλάξουν οι χορογραφίες», λέει η κ. Γιαμαρέλλου. Στο μπαλέτο πράγματι για την ώρα ισχύει ό,τι και στα αθλήματα όπου υπάρχει σωματική επαφή. Απαγόρευση.
Χρονικώς, σχετικά «ασφαλής» περίοδος για την πραγματοποίηση συναυλιών και παραστάσεων, λαμβάνοντας το μικρότερο δυνατό ρίσκο για το κοινό και τους καλλιτέχνες, θεωρείται η περίοδος από τα μέσα Ιουλίου και ολόκληρος ο Αύγουστος, λόγω των υψηλών θερμοκρασιών. Με την προϋπόθεση, βέβαια, ότι θα το επιτρέψει η επιδημιολογική καμπύλη. Η κ. Γιαμαρέλλου αφήνει ένα παραθυράκι χαλάρωσης των μέτρων σε περίπτωση που όλα εξελιχθούν πολύ καλά. Για την ώρα πάντως είναι ασφυκτικά.
Ας πάρουμε την περίπτωση του Φεστιβάλ Αθηνών και Επιδαύρου. Ισως για φέτος θα πρέπει να αλλάξει τίτλο, καθώς δεν θα πρόκειται για φεστιβάλ, αλλά για σειρά δράσεων. Η Πειραιώς πιθανότατα θα υπάρχει στον σχεδιασμό μόνο για πρόβες, ενώ η Επίδαυρος, όπως και το Ηρώδειο, αποτελεί κουίζ για γερούς λύτες. Πώς μπορεί να είναι διαχειρίσιμο ένα πλήθος 5.000 ατόμων (το επιτρεπόμενο όριο είναι το 40%) κατά την είσοδό του στο Αρχαίο Θέατρο Επιδαύρου όταν, σύμφωνα με τις προτάσεις της επιτροπής των ειδικών, πρέπει στην ουρά να τηρείται απόσταση δύο μέτρων; «Μπορεί να καθοριστούν ζώνες προσέλευσης», σημειώνει η κ. Γιαμαρέλλου.
Τα μεγάλα σχήματα σε παραστάσεις, όπερα και ορχήστρες, μάλλον κρίνονται εκ των προτέρων «απαγορευμένα», καθώς η απόσταση όσων βρίσκονται στη σκηνή (χορωδοί, μονωδοί, ηθοποιοί, χορευτές, μουσικοί κ.ά.) θα πρέπει να καλύπτει 1,5 μέτρο σε ανοικτούς και 2 μέτρα σε κλειστούς χώρους.
Ιδιαιτέρως σύνθετα αλλά και χρονοβόρα είναι, επίσης, τα μέτρα σχετικά με το μακιγιάζ και τα κουστούμια. Οι καλλιτέχνες είναι σκόπιμο να επιμελούνται οι ίδιοι το μακιγιάζ τους. Σε περίπτωση που αυτό δεν μπορεί να εφαρμοσθεί, το μακιγιάζ να γίνεται με τη χρήση προσωπικού σετ για τον κάθε καλλιτέχνη, τηρουμένων παράλληλα των οδηγιών της ατομικής ασφάλειας, με χρήση μάσκας και γαντιών. Περισσότερη δουλειά θα έχουν και οι υπεύθυνοι για τα κουστούμια. Στο συγκεκριμένο τμήμα θα πρέπει να εξασφαλίζεται η απόσταση τουλάχιστον 1,5 μ. του ενός από τον άλλον. Τα κουστούμια κάθε ρόλου θα πρέπει να φυλάσσονται σε ξεχωριστά καλύμματα. Τα ρούχα θα πρέπει να πλένονται ή να καθαρίζονται με ατμό πριν και μετά τη χρήση, ειδικά σε περίπτωση διπλής διανομής. Ο καλλιτέχνης θα πρέπει να ντύνεται μόνος του και τα ρούχα να φυλάσσονται κλειστά, σε κάλυμμα.
Οι οδηγίες είναι εξαντλητικές και σε μεγάλη γκάμα, από την αυτονόητη χρήση αντισηπτικών και μασκών μέχρι την καθημερινή απολύμανση οχημάτων πριν και μετά τη μεταφορά ατόμων και την απαγόρευση της λειτουργίας κυλικείων σε χώρους πολιτισμού για χρήση από το κοινό, δεδομένου ότι το κοινό συγκεντρώνεται συγκεκριμένες στιγμές, όπως στο διάλειμμα ή κατά την έναρξη. Ενα ερώτημα που έχει μείνει αναπάντητο είναι εάν θα ελέγχεται με κάποιο τρόπο η τήρηση των μέτρων, ειδικά στην ελεύθερη αγορά του πολιτισμού. «Ο κάθε διοργανωτής έχει την ευθύνη», απαντάει η καθηγήτρια Λοιμωξιολογίας, και την υποχρέωση να υπάρχει γιατρός σε κάθε παράσταση.