ΠΡΑΓΑ
Η κληρονομιά του μπρουταλισμού στην Τσεχία
Τα μοντέρνα κτίρια, με εκείνη την έντονη πλαστικότητα, που συνήθως το ευρύ κοινό δεν έχει συνηθίσει να αγαπάει, δεν τα συνδέει κανείς αυτόματα με την ποιητική ατμόσφαιρα της Πράγας. Η πρωτεύουσα της Τσεχίας εύκολα συνδέεται με τη μεσαιωνική και αναγεννησιακή κληρονομιά της, με το μπαρόκ και τον ρομαντισμό, με τα νεωτερικά ρεύματα μετά το 1900, αλλά δύσκολα με τον μπρουταλισμό, ένα ώριμο ρεύμα του μοντερνισμού, με κτίρια συνήθως ογκώδη, με γυμνό μπετόν αλλά και με μια πλαστικότητα στη μορφή, που πρόδιδε την απόσταση από τον λειτουργικό μοντερνισμό του ’40 και του ’50. Ο μπρουταλισμός είναι ένα διεθνές ρεύμα των δεκαετιών του ’60 και του ’70, με πολλά τοπικά ιδιώματα σε όλες τις χώρες (και στην Ελλάδα, φυσικά), που τα τελευταία χρόνια αποκτά φίλους και μελετάται ως ένα ενδιαφέρον κεφάλαιο της αρχιτεκτονικής του εικοστού αιώνα. Μια μεγάλη έκθεση στο Εθνικό Μουσείο της Τσεχίας στην Πράγα εστιάζει στην μπρουταλιστική κληρονομιά της χώρας (και μέσω αυτής των όμορων χωρών της Κεντρικής Ευρώπης, ιδίως εκείνων που ανήκαν στο Σύμφωνο της Βαρσοβίας κατά τον Ψυχρό Πόλεμο). Η έκθεση είναι κυρίως φωτογραφική και το γραφείο Τύπου του μουσείου ανταποκρίθηκε και έστειλε μια επιλογή από εντυπωσιακές και απολύτως ενδεικτικές φωτογραφίες που αντανακλούν το αισθητικό περιβάλλον αυτής της αρχιτεκτονικής τάσης την εικοσαετία 1960-1980. Είναι δύσκολο να εκτιμηθεί από μεγάλο αριθμό πολιτών αυτός ο αρχιτεκτονικός ρυθμός, καθώς η εκτίμησή του προϋποθέτει έκθεση και εμπειρία στην εξέλιξη των μοντερνιστικών ρευμάτων. Ωστόσο, ο μπρουταλισμός έχει αποκτήσει τους προστάτες και υπερασπιστές του, καθώς πολλά από αυτά τα κτίσματα σε όλον τον κόσμο, από τις ΗΠΑ ώς τη Ρωσία (και ευρύτερα την πρώην ΕΣΣΔ) καταδικάζονται σε κατεδάφιση, η οποία κατά κανόνα συνοδεύεται από αντιδράσεις ανακούφισης και ικανοποίησης. Σημαντικοί αρχιτέκτονες έχουν αφήσει ενδιαφέροντα δείγματα μπρουταλιστικής αρχιτεκτονικής, που σαν οργανικές φόρμες επιδρούσαν στο περιβάλλον με τρόπο διεκδικητικό και πολλές φορές επισκίαζαν τα γειτονικά τους κτίρια. Ορισμένα όμως ήταν ελεύθερα από γειτνιάσεις, στέγαζαν γραφεία ή υπηρεσίες, κρατικούς οργανισμούς ή ακόμη και ξενοδοχεία και κατοικίες, σχημάτιζαν έναν οικιστικό κόσμο στα όρια μιας ακραίας φαντασίας, ενίοτε καταθλιπτικής και άλλοτε ελεύθερης, ανάλογα την οπτική που επέλεγε κανείς ή τις συνθήκες γένεσης αυτών των κτιρίων. Πρόσφατα, ο μπρουταλισμός στην πρώην Γιουγκοσλαβία επί Τίτο κέρδισε διεθνή δημοσιότητα μέσα από εκθέσεις και εκδόσεις. Η Τσεχία με αυτήν την έκθεση, που διαρκεί ώς τον Νοέμβριο, παραθέτει στο ευρύ κοινό τη δική της συλλογή από αυτά τα παράξενα μοντέρνα κτίρια του ’60-’70.
ΛΟΝΔΙΝΟ
Ο μπρούντζος της Φλωρεντίας
Φωτ. THE WALLACE COLLECTION
Ενα από τα θετικά της πανδημίας είναι ο τρόπος που πολλά μουσεία επιχειρούν να διατηρούν το ενδιαφέρον του κοινού. Η Συλλογή Γουάλας (Wallace Collection), ένα από τα ωραία, μικρά μουσεία του Λονδίνου, παρουσιάζει τα λιγότερο γνωστά εκθέματά της μέσα από τις προτάσεις των επιμελητών. Η επιμελήτρια Ada de Wit επέλεξε να δώσει έμφαση στα περίφημα μπρούντζινα της Φλωρεντίας του 17ου αιώνα και σε μια εξαίσια σειρά με τους άθλους του Ηρακλέους.
ΟΣΤΑΝΔΗ
Μουσείο Τζέιμς Ενσορ
Φωτ. SABINE GLAUBITZ/DPA
Το νέο αξιοθέατο της Οστάνδης, στο Βέλγιο, είναι το πλήρως ανακαινισμένο μουσείο για τον ζωγράφο Τζέιμς Ενσορ (1860-1949), που στεγάζεται στο σπίτι του. Και στην Οστάνδη έζησε σχεδόν ολόκληρη τη ζωή του. Το νέο μουσείο έχει επεκταθεί και σε γειτονικό οίκημα και προσφέρει πλέον μια ευέλικτη, διαδραστική εμπειρία με αφορμή τον εξπρεσιονιστικό κόσμο του Τζέιμς Ενσορ. Υπάρχει επίσης εφαρμογή για να περπατήσετε στα βήματα του Ενσορ στους δρόμους της Οστάνδης.
ΡΩΜΗ
Επέκταση του MaXXI
Φωτ. ANDREA JEMOLO
Η επέκταση του MaXXI εκτός Ρώμης είναι ένα από τα νέα στον κόσμο των μουσείων. Το MaXXI, σχεδιασμένο από το γραφείο της Ζάχα Χαντίτ, είναι ένα μουσείο αφιερωμένο στην τέχνη του 21ου αιώνα. Το παράρτημά του, ο νέος του βραχίονας, όμως, είναι ένα παλάτσο του 18ου αιώνα στην πόλη Λ’ Ακουιλα, που είχε πληγεί από σεισμούς το 2009. Η ανακατασκευή του ιστορικού κτιρίου έγινε με ρωσικά κεφάλαια σε συνεργασία με το ιταλικό υπουργείο Πολιτισμού.
ΠΑΡΙΣΙ
Μουσείο Ντελακρουά
Φωτ. MUSEE DELACROIX
Από τα αγαπημένα μουσεία όσων αγαπούν το Παρίσι, το Μουσείο Ντελακρουά βρίσκεται σε μία από τις ωραιότερες μικρές πλατείες του Σεν Ζερμέν. Η επαναλειτουργία του μουσείου, που αποτελεί τμήμα του οργανισμού του Λούβρου, έγινε στα τέλη του Ιουνίου και συνοδεύτηκε από ένα δώρο. Η είσοδος των επτά ευρώ καταργήθηκε και το κοινό εισέρχεται δωρεάν για όλη τη διάρκεια του καλοκαιριού με την ελπίδα να τονωθεί η κίνηση και να προσελκυσθούν επιπλέον επισκέπτες.
ΒΕΡΟΛΙΝΟ
Μότσαρτ και Μάμπο
Φωτ. SEBASTIAN HAENEL
Πρώτο κόρνο στη Φιλαρμονική του Βερολίνου, η χαρισματική μουσικός Σάρα Γουίλις μας χαρίζει ένα νέο προσωπικό άλμπουμ που είναι η χαρά της ζωής. Απευθύνεται σε όσους αγαπούν τη μουσική και θέλουν να αφεθούν στην απόλαυσή της. Από την Κούβα και τους δρόμους της Αβάνας, η 51χρονη Σάρα Γουίλις συνδυάζει τις δύο αγάπες της, τον Μότσαρτ και το μάμπο, σε ένα συνδυασμό που αιφνιδιάζει και ευφραίνει (Sarah Willis, «Mozart y Mambo»).