ΕΚΘΕΣΗ Bundeskunstshalle www.bundeskunstshalle.de «1914: Οι αβανγκάρντ στον πόλεμο». Τα πρώτα χρόνια του 20ού αιώνα σημειώθηκε μια χωρίς προηγούμενο έκρηξη των καλλιτεχνικών κινημάτων στην Ευρώπη. Ωστόσο, το ξέσπασμα του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου, το 1914, είχε μοιραίες συνέπειες για τη δημιουργική αυτή πορεία, τερματίζοντας τις περισσότερες διεθνείς συνεργασίες που εξελίσσονταν τότε, καθώς πολλοί καλλιτέχνες αναγκάστηκαν να αφήσουν το ατελιέ τους για το πεδίο της μάχης (ορισμένοι δεν ξαναγύρισαν, ανάμεσά τους ο Φραντς Μαρκ, ο Ουμπέρτο Μποτσιόνι και ο Αουγκουστ Μάκε). Με αφορμή την επέτειο των εκατό χρόνων από την έναρξη του Μεγάλου Πολέμου, η έκθεση επιχειρεί να διερευνήσει την επιρροή του στη μοντέρνα τέχνη, παρουσιάζοντας 300 έργα περίπου 60 καλλιτεχνών. Στις ενότητες της έκθεσης ιχνηλατούνται τα κινήματα που είχαν αναδυθεί πριν από το 1914, το γκρέμισμα των καλλιτεχνικών συνεργασιών και η επιρροή του πολέμου στη ζωή και στο έργο των καλλιτεχνών (εδώ ο πίνακας του Οτο Ντιξ «Αυτοπροσωπογραφία ως Αρης», 1915), αλλά και η γέννηση νέων καλλιτεχνικών κινημάτων εν μέσω του πολέμου, όπως το κίνημα των ντανταϊστών από μια ομάδα αυτοεξόριστων στην «ουδέτερη» Ελβετία, οι σουπρεματιστές στη Ρωσία, τα πρώτα βήματα του σουρεαλισμού στη Γαλλία. Εως τις 23 Φεβρουαρίου.
ΕΔΙΜΒΟΥΡΓΟ
ΕΚΘΕΣΗ Scottish National Gallery of Modern Art www.nationalgalleries.org «Louise Bourgeois, a Woman Without Secrets». Παρουσιάζοντας γλυπτά μεγάλων και μικρών διαστάσεων, έργα σε χαρτί, εγκαταστάσεις και «βιτρίνες», η έκθεση αναδεικνύει τα θέματα που απασχόλησαν τη Λουίζ Μπουρζουά (19112010), όπως η διερεύνηση της γυναικείας υπόστασης, η σεξουαλικότητα, η φθορά, η απομόνωση. Η Γαλλίδα καλλιτέχνις (εδώ φωτογραφικό πορτρέτο της από τον Ρόμπερτ Μάπλθορπ), η οποία αναδείχθηκε σε μια από τις πιο ενδιαφέρουσες δημιουργούς στον χώρο της σύγχρονης τέχνης, χρησιμοποίησε στη δουλειά της ένα ευρύτατο φάσμα υλικών και τεχνικών για να εξερευνήσει εικαστικά την ανθρώπινη εμπειρία. Η έκθεση διοργανώθηκε με τη συμβολή του Τζέρι Γκόροβοϊ, συνεργάτη και στενού φίλου της Μπουρζουά επί πολλά χρόνια. Εως τις 18 Μαΐου.
ΜΠΟΥΕΝΟΣ ΑΪΡΕΣ
ΕΚΘΕΣΗ Malba-Fundacion Constantini www.malba.org.ar «Συναντήσεις/Εντάσεις: Σύγχρονη Λατινοαμερικανική Τέχνη». Οι σημερινοί προβληματισμοί για τη σύγχρονη τέχνη χαρακτηρίζονται από μια ένταση ανάμεσα στο τοπικό και το οικουμενικό. Θεωρείται πλέον απηρχαιωμένη η ευρωκεντρική αντίληψη για την τέχνη, ενώ ταυτόχρονα η παγκοσμιοποίηση αμφισβητείται και δίνεται έμφαση στην πολιτιστική εντοπιότητα. Η Λατινική Αμερική είναι μια περιοχή του κόσμου με πολλά κοινά χαρακτηριστικά αλλά και με διακριτές τοπικές κουλτούρες. Η έκθεση έχει στόχο να αναδείξει τη συνέχεια και την κοινή κληρονομιά όπως εκφράζονται στο πεδίο της σύγχρονης τέχνης της Λατινικής Αμερικής, αλλά επίσης τις αντιθέσεις, τις μετατοπίσεις, τις συγκρούσεις και τις αλλαγές που σημειώνονται. Οι ενότητες της έκθεσης αναφέρονται σε διάφορα καλλιτεχνικά ρεύματα που αναπτύχθηκαν -εννοιολογική τέχνη, μεταμοντερνισμός, νεοντανταϊσμός, μινιμαλισμός- αλλά και σε θεματικές εστιάσεις, όπως το ζήτημα της βίας και η γεωπολιτική. Στα περίπου 100 έργα που εκτίθενται αντιπροσωπεύονται πολλοί καλλιτέχνες, ανάμεσά τους η Μίρα Σέντελ, ο Ελιο Οϊτισίκα, ο Τομάς Σαρασένο, ο Ερνέστο Νιέτο, η Αννα Μεντιέτα (εδώ, εικόνα από το φιλμ της «Φλεγόμενες σιλουέτες»), ο Αλφρέντο Χάαρ, η Μαρία Τερέζα Πόνσε και οι ομάδες Los Carpinteros και Colectivo Sociedad Civil. Εως τις 10 Φεβρουαρίου.
ΠΑΡΙΣΙ
ΕΚΘΕΣΗ Centre Pompidou www.centrepompidou.fr «Le surrealisme et l’ objet». Εστιάζοντας σε αντικείμενα που ενσωμάτωσαν τα όνειρα, τις φαντασιώσεις και τις αλληγορίες σουρεαλιστών καλλιτεχνών, η έκθεση «Ο σουρεαλισμός και το αντικείμενο» ανατρέχει στο σύνολο της διαδρομής του κινήματος, από τις απαρχές του, στα σύνορα με τον ντανταϊσμό, μέχρι την επιρροή του σε μεταγενέστερους καλλιτέχνες. Παρουσιάζονται πάνω από εκατό γλυπτά και περίπου 40 φωτογραφίες, που καλύπτουν ένα ευρύτατο φάσμα καλλιτεχνικής δημιουργίας ― από τα «ready made» του Μαρσέλ Ντισάν, τις υπερμεγέθεις κούκλες του Χανς Μπέλμερ και τα ευφάνταστα χειροτεχνήματα του Νταλί και της Μέρετ Οπενχάιμ (εδώ το έργο της «Η νταντά μου»), μέχρι έργα των Τζακομέτι, Μιρό, Αρπ, Κάλντερ, Ερνστ και πολλών άλλων. Η έκθεση αναδεικνύει τη νέα περίοπτη θέση που έδωσε στο «χρηστικό» αντικείμενο ο σουρεαλισμός. Στο τελευταίο τμήμα της, η έκθεση παρουσιάζει έργα σύγχρονων καλλιτεχνών όπως η Σίντι Σέρμαν, ο Εντ Ρούσα και ο Πολ Μακάρθι, εστιάζοντας στη σύνδεση του σουρεαλισμού με νεότερους τρόπους καλλιτεχνικής έκφρασης. Εως τις 3 Μαρτίου.
ΣΤΡΑΤΦΟΡΝΤ ΑΠΟΝ ΕΪΒΟΝ
ΘΕΑΤΡΟ Swan Theatre www.rsc.org.uk «Wolf Hall/Bring Up the Bodies». Το θέατρο Swan, στη γενέτειρα του Σαίξπηρ, παρουσιάζει τα δύο φημισμένα έργα της Χίλαρι Μαντέλ, τα οποία τιμήθηκαν αμφότερα με βραβείο Booker. Ο Μάικ Πούλτον διασκεύασε τα δύο ιστορικά μυθιστορήματα (έχουν εκδοθεί στα ελληνικά με τίτλους «Wolf Hall» και «Τα γεράκια») μετατρέποντάς τα σε δύο τρίωρα επικά δράματα, εγχείρημα εξαιρετικά δύσκολο, το οποίο, σύμφωνα με τη γνώμη των κριτικών, στέφθηκε με επιτυχία. Σ’ αυτό συνέβαλε και ο Τζέρεμι Χέριν, ο οποίος σκηνοθέτησε δεξιοτεχνικά την παραγωγή της Βασιλικής Σαιξπηρικής Εταιρείας. Ο Μπεν Μάιλς ερμηνεύει τον κεντρικό ήρωα, τον ταπεινής καταγωγής Τόμας Κρόμγουελ ο οποίος κατάφερε να αναρριχηθεί σε υψηλά αξιώματα στην αυλή του Ερρίκου του 8ου και να επηρεάσει τις πολιτικές εξελίξεις στην Αγγλία του 16ου αιώνα. Τον ρόλο του Ερρίκου του 8ου, του μονάρχη που άνοιξε πόλεμο με το Βατικανό αμφισβητώντας την απαγόρευση του διαζυγίου, ερμηνεύει ο Ναθάνιελ Πάρκερ, ενώ ο Πολ Τζέσον και ο Τζον Ραμ υποδύονται τον καρδινάλιο Γουόλσεϊ και τον Τόμας Μουρ. Την Αννα Μπολέιν, που για χάρη της ο Ερρίκος συγκρούστηκε με τους καθολικούς, την έκανε γυναίκα του αλλά τελικά την αποκεφάλισε, ερμηνεύει η Λίντια Λέοναρντ (εδώ με τον Ν. Πάρκερ). Η κριτική έχει επαινέσει τις επιδόσεις όλων των ηθοποιών, σε ένα θεατρικό εγχείρημα που, όπως έγραψε ο Μ. Μπίλινγκτον, «προβάλλει τη δράση σε πρώτο πλάνο με εξαιρετική οικονομία και δίνει τρισδιάστατη υπόσταση στους χαρακτήρες». Εως τις 29 Μαρτίου.
H Κλεοπάτρα στη Ρώμη
Πάνω από δύο χιλιάδες χρόνια μετά τον θάνατό της, η τελευταία βασίλισσα της Αιγύπτου εξακολουθεί να γοητεύει. Το αποδεικνύει η έκθεση «Κλεοπάτρα: Η Ρώμη και η μαγεία της Αιγύπτου», που φιλοξενείται στο Chiostro del Bramante, στη Ρώμη, και έχει γίνει πόλος έλξης για χιλιάδες επισκέπτες. Παρουσιάζοντας 180 έργα προερχόμενα από συλλογές ιταλικών και άλλων ευρωπαϊκών μουσείων, η έκθεση αφηγείται τη μοιραία σχέση της Κλεοπάτρας με τη Ρώμη, τον έρωτα που ενέπνευσε στον Ιούλιο Καίσαρα και στον Μάρκο Αντώνιο, αλλά και την «αιγυπτομανία» που επικράτησε στη Ρώμη μετά την επίσκεψή της εκεί το 46 π.Χ., όταν Ρωμαίοι και Ρωμαίες αντέγραφαν αιγυπτιακές ενδυμασίες και κομμώσεις και διακοσμούσαν τις επαύλεις τους με μωσαϊκά, γλυπτά και έπιπλα εμπνευσμένα από την Αίγυπτο. Πολλά από τα έργα εκτίθενται για πρώτη φορά, ανάμεσά τους ένα πορτρέτο της Οκταβίας, της συζύγου του Αντωνίου, μεταμφιεσμένης σε Κλεοπάτρα.