ΜΑΔΡΙΤΗ
Πράδο, η ιστορική διαδρομή ενός συμβόλου της Ισπανίας
Η ιστορία του κτιρίου του Πράδο, οι μεταμορφώσεις και επεκτάσεις του στον χρόνο, καθώς και ο συμβολισμός του ως μουσείου εθνικού και υπερεθνικού διαμετρήματος, προϊόν του Διαφωτισμού, είναι το αντικείμενο της έκθεσης που παρουσιάζεται στο μεγάλο μουσείο της Μαδρίτης. Η έκθεση, με μέγα χορηγό τη Samsung, οργανώνεται σε τρεις αίθουσες που ανήκουν στον πρωτογενή αρχιτεκτονικό πυρήνα του Πράδο, μέρος δηλαδή του αρχικού σχεδίου του Χουάν ντε Βιγιανουέβα, που, όμως, επανασχεδιάστηκαν για τις ανάγκες της έκθεσης από την αρχιτέκτονα Ντεζιρέ Γκονθάλεθ. Η αφήγηση της ιστορίας του Πράδο μετατρέπεται σε μια αφήγηση για την άνοδο της Ισπανίας στη χορεία των προηγμένων εθνών με κεντρικό άξονα τη συγκρότηση εθνικής συλλογής έργων τέχνης. Η πρώτη επίσημα διατυπωμένη επιθυμία για κάτι τέτοιο καταγράφεται από τον βασιλιά Κάρολο Γ΄ της Ισπανίας (1716-1788) καθώς στo τελευταίο τέταρτο του 18ου αιώνα εφαρμόζονταν σχέδια για τον εκσυγχρονισμό της Μαδρίτης. Από εκείνη την εποχή χρονολογείται η εμπλοκή του αρχιτέκτονα Χουάν ντε Βιγιανουέβα (1737-1811), κορυφαίου εκπροσώπου του ιβηρικού νεοκλασικισμού. Οταν τα γαλλικά στρατεύματα μπήκαν στη Μαδρίτη το 1808, το κτίριο του μουσείου ήταν ημιτελές. Η γέννηση του Πράδο τοποθετείται το 1819 επί Φερδινάνδου Η΄, ο οποίος ολοκληρώνει το όραμα και συνδέει το εθνικό μουσείο με τη βασιλική αυλή. Ο αυλικός ζωγράφος Βιθέντε Λόπεθ αναλαμβάνει να κάνει τη μουσειολογική έκθεση. Η εθνική σχολή των Ισπανών ζωγράφων εκπροσωπείται με γενναίο τρόπο και η ζωγραφική εντάσσεται στο φαντασιακό του έθνους.
Το Πράδο αναγνωρίστηκε άμεσα όχι μόνον ως εθνική κιβωτός αλλά και ως επιταχυντής αστικού μετασχηματισμού. Διαρκείς παρεμβάσεις, επεκτάσεις, προσθήκες και αναθέσεις το κρατούν στον αφρό της εθνικής συνείδησης έως τις μέρες μας. Αυτή η διαδρομή, που έχει κομμάτια από γεωπολιτική, αρχιτεκτονική, πολεοδομία, ιστορία της τέχνης, ψυχολογία και αισθητική, είναι που εξετάζεται στην πολύπλευρη αυτή έκθεση. Οι πρώτες φωτογραφίες από τη δεκαετία του 1840 μας δείχνουν τον τρόπο έκθεσης των έργων, τις σχέσεις ισχύος και επιρροής, καθώς και την ανάγκη υπηρέτησης του αισθήματος ενός ορισμένου δέους. Από τα τέλη του 19ου αιώνα, με την άνοδο των εύπορων αστικών τάξεων και την πύκνωση των δικτύων, συγκροτείται το αφήγημα του μουσείου ως συνεκτικού αρμού με πρώτη ύλη την υπεροχή του έθνους.
ΓΑΝΔΗ
Το περίφημο Τέμπλο
Νέα εμπειρία θα προσφέρει στο κοινό το αριστούργημα του Γιαν βαν Αϊκ στον καθεδρικό ναό της Γάνδης, όπου μεταφέρθηκε σε νέα θέση μετά την πλήρη αποκατάστασή του, που κόστισε 2,2 εκατ. ευρώ. Το τέμπλο ολοκληρώθηκε το 1432 και η αποκατάστασή του ολοκληρώθηκε πριν από 15 μήνες. Η νέα θέση του έργου, που θεωρείται αριστούργημα της Αναγέννησης του Βορρά, αποκαλύφθηκε πρόσφατα παρουσία του Φλαμανδού πρωθυπουργού και του αρχιεπισκόπου της Γάνδης.
ΠΑΡΙΣΙ
Τιμώντας τον Ντ’ Εστέν
Ο Βαλερί Ζισκάρ ντ’ Εστέν συνέβαλε τα μέγιστα στη μετατροπή του παλιού σιδηροδρομικού σταθμού σε Μουσείο Ορσέ το 1977, αφού το ίδιο το κτίριο είχε διασωθεί με παρέμβαση του Ζορζ Πομπιντού. Τιμώντας τη μνήμη του, το μουσείο αποφάσισε να εντάξει στην επίσημη ονομασία του το όνομα του εκλιπόντος Γάλλου προέδρου. Είναι μια δημόσια αναγνώριση. Εφεξής το Μουσείο Ορσέ όπως και η Ορανζερί θα συνοδεύονται από το όνομα του Γάλλου προέδρου.
ΓΕΡΜΑΝΙΑ
Το ίχνος της ΛΔΓ
Φω
Η κουλτούρα της Λαϊκής Δημοκρατίας της Γερμανίας, ως αισθητικό ίχνος και τρόπος συγκρότησης μιας δημόσιας αισθητικής, απασχολεί πολλούς, αλλά περισσότερο τον Μάρτιν Μαλέσκα, ο οποίος δημιούργησε έναν αρχιτεκτονικό οδηγό της γενέτειράς του. Είναι μια μικρή πόλη, ονόματι Αϊζενχούτενσταντ, που ανήκε κάποτε στην Ανατολική Γερμανία. Ο ιδιότυπος μοντερνισμός των ολοκληρωτικών καθεστώτων έχει ένα δικό του λεξιλόγιο και πλέον προκαλεί νέες αξιολογήσεις.
ΒΟΣΤΩΝΗ
Πολ Σεζάν
Η νέα έκθεση στο Μουσείο Καλών Τεχνών της Βοστώνης είναι αφιερωμένη στο έργο του Πολ Σεζάν (1839-1906) και στις επιδράσεις του (έως 17 Οκτωβρίου) γι’ αυτό και έχει προστεθεί ο υπότιτλος «Επιρροή». Η έκθεση συγκεντρώνει έργα από τον 18ο ώς τον 20ό αιώνα, εγκαθιστώντας το έργο του Σεζάν στο επίκεντρο. Μαζί με έργα του Σαρντέν, του Κορό, του Πικάσο και του Μπρακ, παρουσιάζονται και 21 έργα του Σεζάν, επτά εκ των οποίων σπανίως εκτιθέμενα.
ΒΙΕΝΝΗ
Η κυρία με τη βεντάλια
Εξέχουσα θέση κατέχει και πάλι το έργο του Γκούσταβ Κλιμτ «Η κυρία με τη βεντάλια» σε μια μικρή έκθεση έργων του ζωγράφου στο Μουσείο Μπελβεντέρε της Βιέννης. Το μοντέλο είναι άγνωστο και το έργο ημιτελές, καθώς βρέθηκε στο ατελιέ του Κλιμτ όταν αυτός πέθανε, το 1918. Ακολούθησε περιπετειώδη πορεία, εντοπίστηκε σε δημοπρασία το 1994 στη Νέα Υόρκη όσο και σε έκθεση στην Πολωνία, δύο χρόνια νωρίτερα. Πλέον έχει αποδοθεί στο αυστριακό κράτος.