Το μαύρο μοντέλο του Μανχάταν που πόζαρε ως λευκό κορίτσι
Η συγκινητική ιστορία της Χέτι Αντερσον (1873-1938) έρχεται σταθερά στο φως μετά τη λήθη που σκέπασε τη μακρά καριέρα της ως εκ των πλέον περιζήτητων μοντέλων της Νέας Υόρκης. Η Χέτι ήταν Αφροαμερικανίδα, αλλά το δέρμα της ήταν φωτεινό, τα μαλλιά της κυματιστά και τα χαρακτηριστικά της λεπτά, γι’ αυτό ακόμη και όταν πέθανε, ξεχασμένη ήδη από τον κόσμο της τέχνης, κανείς δεν πίστευε ότι το πιο ακριβοπληρωμένο μοντέλο της Αμερικής για γλυπτά και νομίσματα ήταν ένα μαύρο κορίτσι που είχε δραπετεύσει από την καταπίεση του Νότου και είχε βρει την ελευθερία της στο Μανχάταν της δεκαετίας του 1890. Οι «Νιου Γιορκ Τάιμς» της έκαναν πρόσφατα αφιέρωμα, καθώς η περίπτωσή της αναδεικνύεται μέσα από τη σύγχρονη ατζέντα της απελευθέρωσης κάθε καταπιεσμένης ταυτότητας. Εκθέσεις και αφιερώματα για την όμορφη Χέτι με το αγαλματένιο σώμα ετοιμάζονται σε μουσεία, όπως στο όμορφο μουσείο Bowdoin στο Μέιν (στο πλαίσιο έκθεσης με θέμα τις μαύρες γυναίκες στην τέχνη) αλλά και στην περιοδεύουσα έκθεση της Αμερικανικής Ομοσπονδίας Τεχνών για το 2023 με τίτλο «Μνημεία και μύθοι: Η Αμερική των γλυπτών Αουγκούστους Σεντ-Γκόντενς και Ντάνιελ Τσέστερ Φρεντς». Και οι δύο αυτοί γλύπτες υπήρξαν τιτάνειες μορφές της Αμερικής του 1900, ενταγμένοι πλήρως στους θεσμούς και στις ιεραρχήσεις της κοινωνίας, δημιουργοί υψηλής αισθητικής που άφησαν παρακαταθήκη σε μνημεία σε όλη τη χώρα. Η Χέτι ήταν αγαπημένο μοντέλο τους. Αγνωστο παραμένει αν αυτοί οι γλύπτες είχαν αντιληφθεί ότι το μελαχρινό μοντέλο τους ήταν ένα μαύρο κορίτσι του Νότου. Η ειρωνεία είναι ότι, δεδομένης της σωματικής διάπλασης της Χέτι, η ίδια αναγνωριζόταν από τη θεσμική (και σαφώς ρατσιστική) Αμερική της εποχής ως ιδανικό μοντέλο για να ενσαρκώσει το αρχαιοελληνικό ιδεώδες που αγαπούσε η αισθητική του 1890-1910. Εθεωρείτο ιδανική «Νίκη». Τα αμερικανικά περιοδικά έγραφαν το 1899 πως δεν θα μπορούσε να βρεθεί ιδανικότερο παράστημα για να ενσαρκώσει την ιδέα της ελληνικής ομορφιάς από το σώμα της Χέτι Αντερσον. Η μορφή και η σιλουέτα της αποτυπώθηκαν σε αγάλματα, εισόδους κτιρίων, εμβλήματα και μετάλλια, και ήταν τόσο περιζήτητη που αν και πάντα χαμηλών τόνων είχε την ευχέρεια να διαλέγει εκείνη τους καλλιτέχνες που τη ζητούσαν επίμονα. Σταδιακά, άλλαξαν τα γυναικεία πρότυπα στην τέχνη και η Χέτι μεγάλωσε και λησμονήθηκε. Το πιστοποιητικό θανάτου της την ανέφερε ως «μοντέλο». Ενταφιάστηκε σε κοιμητήριο λευκών στην Κολούμπια, αλλά τα τελευταία χρόνια, η περίπτωση της Χέτι Αντερσον που είχε γοητεύσει το Μανχάταν του 1900 συγκινεί ολοένα και περισσότερο.
ΣΤΟΚΧΟΛΜΗ
Μπελ επόκ της Σουηδίας
Στο μουσείο Moderna της Στοκχόλμης, μια έκθεση έργων τέχνης και φωτογραφίας μάς μεταφέρει στην εποχή 1890-1914 μέσα από το σαλόνι της Λαίδης Μπάρκλεϊ, συζύγου Βρετανού διπλωμάτη. Περισσότερα από 300 έργα τέχνης από τις συλλογές του Μoderna καθώς και του Εθνικού Μουσείου ανασυνθέτουν την ατμόσφαιρα της μεγαλοαστικής ζωής στη Σουηδία μέσα από πορτρέτα και αντικείμενα. Οι συλλογές του ζεύγους Μπάρκλεϊ είναι ενδεικτικές του κλίματος μιας εποχής.
ΝΙΟΥΚΑΣΤΛ
Τείχος του Αδριανού
Τμήμα του Τείχους του Αδριανού στην Αγγλία ήρθε στο φως στη διάρκεια έργων αποχέτευσης στην πόλη του Νιούκαστλ. Το θραύσμα του τείχους αποκαλύφθηκε κάτω από έναν πολυσύχναστο δρόμο. Το Τείχος του Αδριανού, μεγάλο έργο της εποχής, χτίστηκε πριν από 1.900 χρόνια για να ορίσει τα βόρεια σύνορα της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας. Διατρέχει τη βόρεια Αγγλία σε μήκος 73 μιλίων και ολοκληρώθηκε το 128 μ.Χ. Θυμίζει σε όλους μας το ρωμαϊκό παρελθόν της Βρετανίας.
ΒΙΕΝΝΗ
Γυναίκες της Βενετίας
Το γυναικείο πρότυπο ομορφιάς του 16ου αιώνα, όπως το ανέδειξαν ο Τιτσιάνο και άλλοι σύγχρονοί του ζωγράφοι, προβάλλεται θεαματικά στη νέα έκθεση που ανακοίνωσε το Ιστορικό Μουσείο Τέχνης της Βιέννης. Η έκθεση θα εγκαινιαστεί στις 5 Οκτωβρίου (και θα διαρκέσει έως τον Ιανουάριο) εστιάζοντας στην τέχνη του Τιτσιάνο και στις προσωπογραφίες γυναικών. Προβάλλονται η τέχνη της Βενετίας, το θηλυκό πρότυπο της εποχής, η μόδα, η κόμμωση, η κοινωνική εξωστρέφεια.
ΣΑΝΤΑ ΜΠΑΡΜΠΑΡΑ
Νέα αρχή
Το Μουσείο Τέχνης της Σάντα Μπάρμπαρα άνοιξε πλήρως ανακαινισμένο με νέες αίθουσες έπειτα από εργασίες έξι ετών, προϋπολογισμού 50 εκατ. δολαρίων. Το νέο πρόσωπο του μουσείου είναι έργο των Kupiec Architects με έδρα τη Σάντα Μπάρμπαρα. Το ιστορικό κτίριο του 1912 αναδεικνύεται πλέον με μεγαλοπρέπεια, όπως και οι συλλογές με 25.000 εκθέματα. Το μουσείο απέκτησε επιπλέον αντισεισμική θωράκιση λόγω της σεισμογενούς φύσης της Καλιφόρνιας.
ΣΑΝΤΑ ΜΠΑΡΜΠΑΡΑ
Νέα αρχή
Το Μουσείο Τέχνης της Σάντα Μπάρμπαρα άνοιξε πλήρως ανακαινισμένο με νέες αίθουσες έπειτα από εργασίες έξι ετών, προϋπολογισμού 50 εκατ. δολαρίων. Το νέο πρόσωπο του μουσείου είναι έργο των Kupiec Architects με έδρα τη Σάντα Μπάρμπαρα. Το ιστορικό κτίριο του 1912 αναδεικνύεται πλέον με μεγαλοπρέπεια, όπως και οι συλλογές με 25.000 εκθέματα. Το μουσείο απέκτησε επιπλέον αντισεισμική θωράκιση λόγω της σεισμογενούς φύσης της Καλιφόρνιας.