Ακτινογραφώντας το σώμα της μεταπολεμικής Αμερικής
Στη Βιέννη, στο Μουσείο Αλμπερτίνα, μπορεί να δει κανείς αυτό το καλοκαίρι ορισμένες από τις διάσημες φωτογραφίες της μεταπολεμικής Αμερικής. Στη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου καθετί αμερικανικό ήταν και οικουμενικό. Η μετά το 1945 Αμερική εξήγαγε έναν τρόπο ζωής, μαζική κουλτούρα, ψυχαγωγικό κινηματογράφο, καινοτομία, απελευθέρωση, κινητικότητα, μουσική, τέχνες, διεθνές στυλ, τεχνολογία, εξωστρέφεια… Η νέα Αμερική αγαπήθηκε πολύ, όπως και προκάλεσε έντονη κριτική. Νέο βλέμμα φωτογράφων, ενηλικιωμένων στο μεταίχμιο δύο κόσμων, οι οποίοι κατέγραψαν τη μεταμόρφωση της αχανούς χώρας κυρίως την περίοδο 1945-1980 και γέννησαν εικόνες που έγιναν και αυτές σύμβολα μιας εποχής. Ο Ανσελ Ανταμς, π.χ., με τα υποβλητικά, ποιητικά τοπία του ή ο Τζόελ Μεγιέροβιτς και ο Γουίλιαμ Εγκλεστον με τις κοινωνικές καταγραφές, τη σιωπή της αστικής ζωής, την ακτινογράφηση της μεσοαστικής οικογένειας, το σώμα και τη σεξουαλική επανάσταση. Μαζί και η Νταϊάν Αρμπους, ο Γκάρι Ουίνογκραντ, ο Γουόκερ Ιβανς, ο Λάρι Φλινκ, ο Στίβεν Σορ, ο Ρίτσαρντ Αβεντον, ο Ρόμπερτ Φρανκ και τόσοι ακόμη που συγκροτούν τους κορυφαίους της μεταπολεμικής αμερικανικής φωτογραφίας. Είναι εντυπωσιακή η συλλογή των ονομάτων διάσημων φωτογράφων που αποτελούν τη ραχοκοκαλιά της ομαδικής έκθεσης-αφιερώματος στην Αμερική που παρουσιάζει το Μουσείο Αλμπερτίνα της Βιέννης έως τις 28 Νοεμβρίου. Είναι μια ευκαιρία να δει κανείς σε μία έκθεση τους κορυφαίους της αμερικανικής φωτογραφίας και μέσα από το πρίσμα της ανασκόπησης μιας ολόκληρης εποχής και ενός ορισμένου κλίματος. Το κλίμα αυτό περιελάμβανε λίγο – πολύ τα πάντα. Οι φωτογράφοι της Αμερικής ανέδειξαν, συχνά με μαυρόασπρο φιλμ, τις σκηνές του δρόμου, την καθημερινότητα και τη θεατρικότητα της αστικής ζωής. Η ανανέωση ιδίως της ζωής στις πόλεις μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, η ζωντάνια που έφερε η γενιά των baby-boomers, τα νέα ήθη ως προς το σεξ και την αυτοδιάθεση του ατόμου, η επικυριαρχία του ιδιωτικού αυτοκινήτου, η πληθώρα των αγαθών στα σούπερ μάρκετ γεννούσαν αισιοδοξία, έφερναν προοπτική και με τα μάτια εκείνων των χρόνων ήταν ταυτόσημα της ευδαιμονίας. Η Αμερική του ’45 και του ’55 και του ’65 είναι επίσης η χώρα των τεραστίων αποστάσεων που πλέον κάλυπτε κανείς γρήγορα με νέα αυτοκίνητα στους υπερσύγχρονους αυτοκινητοδρόμους. Μαζί με τη μεγάλη ταχύτητα και τη διάθεση για εξερεύνηση γεννήθηκε και η σιωπηλή κουλτούρα των αυτοκινητοδρόμων, των μοτέλ και των ντάινερ, του παλπ φίξιον και της μοναξιάς μέσα σε έναν κόσμο που άλλαζε με ταχύτητα.
ΜΟΝΑΧΟ
Εικαστική εγκατάσταση
Θυμίζει τα δίχτυα των ψαράδων η εικαστική εγκατάσταση της Αμερικανίδας Τζάνετ Ετσελμαν, που δεσπόζει στην Οντεονπλατς του Μονάχου. Το έργο λέγεται «Ωρα Γης 1.26 Μόναχο» και αποστέλλει, όπως λέει η δημιουργός του, οικουμενικό μήνυμα. Εγκαινιάστηκε στο πλαίσιο της διεθνούς έκθεσης αυτοκινήτων που θα γίνει τον Σεπτέμβριο και η Mercedes Benz ανακοίνωσε πως θα στήσει τη δική της έκθεση κάτω από το έργο της Αμερικανίδας εικαστικού, που απλώνεται σε μήκος 24 μέτρων.
ΝΕΑ ΥΟΡΚΗ
Ελ Γκρέκο
Το περίφημο Μουσείο Φρικ της οδού Μάντισον στο Μανχάταν παρουσιάζει έργα της συλλογής του και εστιάζει στον τρίτο όροφο όπου εκτίθενται εννέα έργα της συλλογής ζωγράφων από την Ισπανία. Ανάμεσά τους και η προσωπογραφία του Αγίου Ιερώνυμου από τον Δομήνικο Θεοτοκόπουλο (Ελ Γκρέκο). Το Μουσείο Φρικ αναφέρεται με σαφήνεια στην ελληνική καταγωγή του Ελ Γκρέκο και τονίζει πως σε κάθε έργο του υπέγραφε, κάτω δεξιά, το πραγματικό όνομά του στα ελληνικά.
ΒΕΡΟΛΙΝΟ
Αλεξάντερ Κάλντερ
Στη μεταμορφωμένη και ανακαινισμένη Νέα Εθνική Πινακοθήκη του Βερολίνου, τα γλυπτά του Αλεξάντερ Κάλντερ καλωσορίζουν τους επισκέπτες. Η νέα έκθεση κινητικής γλυπτικής του μετρ του είδους συνδυάζεται θεαματικά με το κτίριο του Μις βαν ντερ Ρόε που πήρε νέα ζωή χάρη στον αρχιτέκτονα Ντέιβιντ Τσίπερφιλντ και στους συνεργάτες του. Είναι η εναρκτήρια έκθεση της νέας περιόδου. Αλλωστε, με τον Αλεξάντερ Κάλντερ είχε εγκαινιαστεί και το ίδιο το κτίριο το 1965.
ΟΥΑΣΙΓΚΤΟΝ
Ματαίωση λόγω πανδημίας
Η Εθνική Πινακοθήκη της Ουάσιγκτον ανακοίνωσε ότι αναγκάζεται να ματαιώσει την προγραμματισμένη φθινοπωρινή έκθεση για την τέχνη μπαρόκ στη Γένοβα (1600-1750) λόγω της επιδεινούμενης κατάστασης με την πανδημία. «Είμαστε βαθύτατα απογοητευμένοι που η έκθεση δεν θα παρουσιαστεί στην Ουάσιγκτον», ανακοίνωσε η Πινακοθήκη, καθώς οι δυσχέρειες για τους διεθνείς κανονισμούς μεταφοράς έργων τέχνης αυξάνονταν. Τα εγκαίνια επρόκειτο να γίνουν στις 26 Σεπτεμβρίου.
ΜΝΗΜΗ
Τσακ Κλόουζ
Μορφή της μεταπολεμικής τέχνης στις ΗΠΑ και επιδραστικός διεθνώς, ο Τσακ Κλόουζ (1940-2021) υπήρξε καλλιτέχνης διάσημος για την τεχνική του πλέγματος που χρησιμοποιούσε στις προσωπογραφίες. Καινοτόμος επί μισόν αιώνα, ο Κλόουζ διεύρυνε διαρκώς τα όρια του πορτρέτου αντλώντας από όλα τα μέσα, φωτογραφία, πολαρόιντ, κολάζ, δαγκεροτυπία, ζωγραφική, σχέδιο, χαρακτική, ταπισερί. Οι εκθέσεις του σε μεγάλα αμερικανικά μουσεία, από το 1967 έως πρόσφατα, ήταν σημεία εκκίνησης.