Η οικουμενική Ζοζεφίν Μπέικερ διαχρονικό σύμβολο ενότητας
Η πρωτοβουλία του Εμανουέλ Μακρόν να εντάξει τη Ζοζεφίν Μπέικερ (1906-1975) στο Πάνθεον του γαλλικού έθνους κρίθηκε ως κίνηση ύψιστου συμβολισμού, σε μια περίοδο εντάσεων, ξενοφοβίας και διάχυτης καχυποψίας. Με τα σημερινά κριτήρια, η Ζοζεφίν Μπέικερ ήταν όσα εκφράζει η προοδευτική κοινωνία της εποχής μας. Ηταν δηλαδή ένα ανοικτό πνεύμα, μια εξαιρετικά χαρισματική και γενναία προσωπικότητα, που σε όλη τη διάρκεια της ζωής της πήγε κόντρα σε όλα τα στερεότυπα. Εκείνη, μια μαύρη γυναίκα από το Μιζούρι, εγκατέλειψε την πατρίδα της το 1925, αφού είχε εξαντλήσει κάθε πρόκληση των αυστηρών στερεοτύπων στην Αμερική της εποχής, και έφτασε στο Παρίσι. Εκεί, η ανοικτή κοινωνία της Γαλλίας και κυρίως ο καλλιτεχνικός κόσμος τής έδωσε την απαιτούμενη ευρυχωρία για να ξεδιπλώσει την προσωπικότητά της. Και τι προσωπικότητα ήταν η Ζοζεφίν Μπέικερ! Μέσα σε δύο χρόνια έγινε ίνδαλμα στο Παρίσι και ξεσήκωνε τους πάντες όπου εμφανιζόταν. Είχε πολύ υψηλό κασέ και ήταν η χαρά των φωτογράφων. Αναρίθμητες οι φωτογραφικές πόζες της, τολμηρές για τα ήθη της εποχής, αλλά αποδεκτές καθώς αντανακλούσαν την εκρηκτική ιδιοσυγκρασία της. Αλλωστε, το Παρίσι της δεκαετίας του ’20 ήταν εξοικειωμένο σε ζητήματα ρευστής ταυτότητας. Η Ζοζεφίν Μπέικερ έμαθε την τζαζ στους Γάλλους και ποτέ δεν έκρυψε την προτίμησή της και για τα δύο φύλα. Αυτό που έκανε τον Μακρόν, όμως, να τη συμπεριλάβει στο Πάνθεον του γαλλικού έθνους, σε μια λίστα ανδρικών ονομάτων, ήταν όχι τόσο η καλλιτεχνική της λάμψη αλλά το σύνολο της προσωπικότητάς της. Η Ζοζεφίν Μπέικερ υπήρξε πρωτοπόρος. Οχι μόνον αναστάτωσε το Παρίσι του Μεσοπολέμου, αλλά στη διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου έθεσε σε κίνδυνο τη ζωή της περνώντας στην Αντίσταση, κλέβοντας έγγραφα τα οποία περνούσε με μεγάλο κίνδυνο μέσα σε παρτιτούρες χρησιμοποιώντας τη μεγάλη φήμη της και την πρόσβαση που είχε σε διάφορους χώρους. Το 1963, ήταν η μόνη γυναίκα που στάθηκε στο βήμα δίπλα στον Μάρτιν Λούθερ Κινγκ, στην περίφημη «πορεία της Ουάσιγκτον». Ηταν μια γυναίκα που πίστευε ακράδαντα ότι ο κόσμος μπορούσε να αλλάξει. Υιοθέτησε 12 παιδιά, όλα διαφορετικών προελεύσεων, διαδίδοντας ένα μήνυμα αγάπης, όχι μόνο στα λόγια αλλά και στην πράξη. Ηταν η ενσάρκωση ενός οικουμενικού πνεύματος ανοιχτοσύνης, αλληλεγγύης και σεβασμού. Τον Φεβρουάριο του 1934 είχε επισκεφθεί την Αθήνα, όπου έγινε ενθουσιωδώς δεκτή. Η «Καθημερινή» δημοσίευε σε συνέχειες τη ζωή της, με μορφή αυτοβιογραφίας, και υπέρτιτλο «Ο Μαύρος Αστήρ»(!).
ΒΙΟΓΡΑΦΙΕΣ
Ρενέ Μαγκρίτ
Είναι παράδοξο, αλλά η πρώτη πλήρης βιογραφία του Βέλγου σουρεαλιστή ζωγράφου Ρενέ Μαγκρίτ (1898-1967) μόλις κυκλοφόρησε στα αγγλικά με συγγραφέα τον Αλεξ Ντάντσεφ. Ο Ντάντσεφ είναι γνωστός από τα πολλά βιβλία του πάνω στην ιστορία της τέχνης, αλλά και για βιογραφίες του Ζορζ Μπρακ και του Πολ Σεζάν. Στη βιογραφία του Μαγκρίτ, ο Ντάντσεφ τον σκιαγραφεί ως τον πρώτο εισηγητή του μοντέρνου κόσμου με την ιδιότητα του ερμηνευτή εικόνων.
ΜΠΑΡΜΠΑΝΤΟΣ
Νέα εποχή
ΣΑΝ ΑΝΤΟΝΙΟ
Οι πόλεις ως σκηνικά
Αυτό το σκηνικό είχε γίνει το 1951 από τον Τζο Μίλζινερ για τη θεατρική μεταφορά του μυθιστορήματος της Μπέτι Σμιθ «Ενα δέντρο μεγαλώνει στο Μπρούκλιν». Αποτελεί μέρος της έκθεσης που παρουσιάζεται στο Μουσείο McNay στο Σαν Αντόνιο του Τέξας και αποτελεί ύμνο στη φαντασία των σκηνογράφων όταν καλούνται να δημιουργήσουν σκηνικά πόλεων και αστικής ατμόσφαιρας σε θεατρικές παραγωγές. Και στην Ελλάδα υπάρχει, επίσης, μεγάλη παράδοση αντίστοιχης θεματολογίας.
ΣΑΝ ΑΝΤΟΝΙΟ
Οι πόλεις ως σκηνικά
Αυτό το σκηνικό είχε γίνει το 1951 από τον Τζο Μίλζινερ για τη θεατρική μεταφορά του μυθιστορήματος της Μπέτι Σμιθ «Ενα δέντρο μεγαλώνει στο Μπρούκλιν». Αποτελεί μέρος της έκθεσης που παρουσιάζεται στο Μουσείο McNay στο Σαν Αντόνιο του Τέξας και αποτελεί ύμνο στη φαντασία των σκηνογράφων όταν καλούνται να δημιουργήσουν σκηνικά πόλεων και αστικής ατμόσφαιρας σε θεατρικές παραγωγές. Και στην Ελλάδα υπάρχει, επίσης, μεγάλη παράδοση αντίστοιχης θεματολογίας.
ΒΙΛΝΙΟΥΣ
Δέντρο σαν νιφάδα
Σαν μια τεράστια, φωτισμένη νιφάδα χιονιού, το χριστουγεννιάτικο δέντρο του Βίλνιους είναι αξιοθέατο. Πρόκειται για εικαστική εγκατάσταση φωτός, σχεδιασμένη από τον Ντομίνικας Κονσεβίκιους, ο οποίος δημιούργησε μια ψευδαισθητική φαντασμαγορία από κρύσταλλα και φως. Το δέντρο, 27 μέτρων, είναι ψηλότερο από τα παρακείμενα ιστορικά κτίρια και αποτελείται από 96 γιγαντιαία αντίγραφα νιφάδων, οι οποίες όλες μαζί δίνουν μια ισχυρή εντύπωση εορταστικής ακτινοβολίας.