Η έκθεση με φωτογραφίες από τη μακρά φωτογραφική διαδρομή του Ιρβινγκ Πεν, στη διεθνή γκαλερί Pace, στην αίθουσα του Λος Αντζελες, σηματοδοτεί με τρόπο συμβολικό το βλέμμα που απλώνει ο αιώνας μας στους ρηξικέλευθους δημιουργούς του εικοστού αιώνα. Και ο Ιρβινγκ Πεν (1917-2009), ένας φωτογράφος που ταυτίστηκε με τη Vogue και τα περιοδικά της Condé Nast, άφησε ανεξίτηλη την προσωπική σφραγίδα του στην οπτική αφήγηση μιας ολόκληρης εποχής. Η έκθεση στο Λος Αντζελες εστιάζει στην περίπτωση Ιρβινγκ Πεν ως ενός ρηξικέλευθου και πρωτοπόρου, σε πολλά, δημιουργού που με τις φωτογραφίες του φανερώνει την εικαστική παιδεία του. Η δουλειά του, λίγο πολύ, ανανέωσε και ίσως μεταμόρφωσε τον τρόπο που οι φωτογραφίες γίνονταν αγωγοί πολιτισμικού ύφους και αισθητικών κριτηρίων.
Ο Πεν πιθανότατα δεν ήταν εστέτ (όπως ο προγενέστερός του, διάσημος Βρετανός Σέσιλ Μπίτον, επίσης συνυφασμένος με τη Vogue). Ηταν όμως εμμονικός με τη λεπτομέρεια και με την πρόκληση των στερεοτύπων, τα οποία πλαγίως υπονόμευε. Υπήρχε μια ανεπαίσθητη, και κομψή, ειρωνεία σε πολλές από τις φωτογραφίες του, γεγονός που προσείλκυε ένα μεγάλο και ετερώνυμο κοινό, που τον ακολουθούσε. Η Pace συστηματικά παρακολουθεί τις ερμηνείες της παρακαταθήκης του και οι εκθέσεις για το έργο του Πεν είναι και πηγές έμπνευσης για την ιστορία των ιδεών γύρω από τον συμβολισμό της φωτογραφίας. Ο Πεν είχε ένα ιδιαίτερο ύφος και ειδική τεχνική που ονόμαζε «φωτογραφισμό». Οφειλόταν στην παιδεία του και στην τριβή του με τη ζωγραφική που τον οδηγούσε σχεδόν τελεσίδικα και με φυσικότητα σε έναν συνεχή διάλογο με την ιστορία της τέχνης. Συχνά, πριν στήσει μια φωτογράφιση, περνούσε ώρα μόνος του σχεδιάζοντας πρώτα στο χαρτί.
Αυτό ήταν «φωτογραφισμός», ο αδόκιμος όρος που υιοθετήθηκε από τον ίδιο για να διαφοροποιηθεί από τους φωτογράφους μόδας και στυλ που ενδιαφέρονταν κυρίως για δημοσιεύσεις στα μεγάλα περιοδικά. Ο Πεν είχε έναν δικό του τρόπο να χειρίζεται τον κόσμο των μίντια και να επιβιώνει θριαμβευτής. Επαιρνε όλο τον χρόνο που ήθελε, μελετούσε, γιατί ήθελε οι φωτογραφίες του να είναι άχρονες, δηλαδή κλασικές, και να αιχμαλωτίζουν το βλέμμα που ξεφυλλίζει το περιοδικό. Ηθελε οι φωτογραφίες του να μπορούν να ζουν ανεξάρτητες από τον κόσμο της δημοσιότητας που τις γέννησε. Εν πολλοίς, το κατάφερε.
Ματιές στον κόσμο
ΒΙΕΝΝΗ
Ο πρώιμος Κράναχ
Η συνεργασία του Ιστορικού Μουσείου της Βιέννης με τη Συλλογή Οσκαρ Ράινχαρτ είχε ως αποτέλεσμα τη συγκρότηση μιας έκθεσης σπάνιων έργων που ανιχνεύουν την καλλιτεχνική αφύπνιση του Λούκας Κράναχ του πρεσβυτέρου (1472-1553). Ο Κράναχ είχε έρθει στη Βιέννη το έτος 1500, όπου δημιούργησε τα πρώτα του έργα, χαρακτηριστικά μιας ιδιαίτερης εξπρεσιονιστικής έντασης την οποία προοδευτικά αντικατέστησε με ένα πιο επίσημο ύφος.
ΜΑΔΡΙΤΗ
Βίλα Ροτόντα
Εμπνευσμένη από τις αρχές της διαφάνειας και της καθαρότητας του Μις βαν ντερ Ρόε είναι η Βίλα Ροτόντα στη Μαδρίτη. Εργο πρόσφατο του αρχιτέκτονα Αλμπέρτο Κάμπο Μπαέζα, η ιδιωτική αυτή κατοικία χτίστηκε στα βόρεια της Μαδρίτης ως μια πρόταση ανανέωσης του κλασικού κανόνα του μοντερνισμού από τα μέσα του εικοστού αιώνα. Η αρχιτεκτονική των ιδιωτικών κατοικιών στα προάστια των μεγαλουπόλεων γράφει τη δική της παράλληλη ιστορία.
ΒΟΥΔΑΠΕΣΤΗ
Ανρί Ματίς
Η πρώτη μεγάλη έκθεση με έργα του Ανρί Ματίς στην Ουγγαρία παρουσιάζεται στο Μουσείο Καλών Τεχνών της Βουδαπέστης. Τα πάνω από 100 έργα που προέρχονται από το Κέντρο Πομπιντού στο Παρίσι –με επιμελητές από το Παρίσι και τη Βουδαπέστη– παρακολουθούν όλη την εξέλιξη του Ματίς και τις τεχνικές του σε διάστημα 60 ετών. Παρουσιάζονται επίσης και χαρακτηριστικά έργα από τη σειρά των γλυπτών του. Η έκθεση διαρκεί έως 16 Οκτωβρίου.
ΑΜΒΕΡΣΑ
Ολυμπιακοί του 1920
Το 1920 οι Ολυμπιακοί Αγώνες είχαν διεξαχθεί στην Αμβέρσα, οι πρώτοι μετά τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Ο ιστότοπος της europeana.eu αφιερώνει μία από τις ψηφιακές εκθέσεις του σε αυτό το γεγονός, που είχε και αρκετές ιδιαιτερότητες. Τα αθλήματα που συνδέουμε με τους Χειμερινούς Αγώνες, όπως το χόκεϊ, γίνονταν το καλοκαίρι και εκείνη τη χρονιά είχαν διαγωνιστεί και καλλιτέχνες με έργα εμπνευσμένα από τους Αγώνες.
ΓΚΣΤΑΑΝΤ
Τέχνη από την Ελβετία
Αφιέρωμα στην καλλιτεχνική παραγωγή της Ελβετίας από τη μεταπολεμική περίοδο έως σήμερα παρουσιάζει η γκαλερί Γκαγκόζιαν στον εκθεσιακό της χώρο στο Γκστάαντ. Αυτή η ελβετική συγκατοίκηση σημαντικών δημιουργών, από τον Φέρντιναντ Χόντλερ έως τον Ουρς Φίσερ (έργο του στη φωτογραφία), σκοπό έχει να διατρανώσει την εξαιρετική επίδοση των Ελβετών καλλιτεχνών και να συνδέσει το έργο τους με διάφορα ρεύματα όπως η art brut.