«Συνομιλία» γιγάντων για τη ζωή και τον θάνατο Μικελάντζελο και Μπιλ Βαϊόλα μαζί

«Συνομιλία» γιγάντων για τη ζωή και τον θάνατο Μικελάντζελο και Μπιλ Βαϊόλα μαζί

2' 22" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Η κεντρική φωτογραφία του ρεπορτάζ των New York Times από την πολυαναμενόμενη έκθεση στο Royal Academy of Arts είναι θαυμάσια και πολύ χαρακτηριστική: Σε μία από τις αίθουσες της Ακαδημίας με χαμηλό φωτισμό και φόντο έναν μπορντό τοίχο, δύο κορνιζαρισμένα σχέδια με κάρβουνο του Μικελάντζελο που απεικονίζουν τη Σταύρωση πλαισιώνουν δεξιά και αριστερά μια επίπεδη, μακρόστενη οθόνη που παρουσιάζει το βιντεο-έργο του Μπιλ Βαϊόλα «Surrender». Δύο σύγχρονα πρόσωπα χωρίς σώμα, οι πενθούντες της δικής μας εποχής, θρηνούν, και ο πόνος τους «συναντιέται» με την οδύνη της Παναγίας και του ευαγγελιστή Ιωάννη κάτω από τον σταυρό του Μαρτυρίου στα καταπληκτικά αναγεννησιακά σχέδια του Μικελάντζελο.

«Συνομιλία» γιγάντων για τη ζωή και τον θάνατο Μικελάντζελο και Μπιλ Βαϊόλα μαζί-1

Στιγμιότυπο από το «Τρίπτυχο της Νάντης» του Μπιλ Βαϊόλα (1992). 

Η συγκεκριμένη έκθεση, που φέρνει κοντά δύο καλλιτέχνες τους οποίους χωρίζουν πεντακόσια χρόνια ζωής και δημιουργίας, θεωρείται από τις σημαντικότερες του 2019. Η επιμελητική σκέψη πίσω από τα πράγματι εντυπωσιακά εκθέματα είναι η δυνητική «συνομιλία» μεταξύ «γιγάντων»: του Μπιλ Βαϊόλα, πρωτοπόρου εκφραστή της βιντεο-τέχνης, με τον Μικελάντζελο Μπουοναρότι πάνω στα υπαρξιακά ζητήματα του ανθρώπου. Ο Μάρτιν Κλέιτον, υπεύθυνος για τη συλλογή σχεδίων της Βασιλικής Ακαδημίας, δήλωσε ότι δεν ήταν στις προθέσεις τους να συγκρίνουν τον Αμερικανό καλλιτέχνη με τον Ιταλό δάσκαλο του 16ου αιώνα, αλλά να εξερευνήσουν την απήχηση που έχει στα έργα και των δύο δημιουργών το θεμελιώδες, μεταφυσικό ερώτημα της ύπαρξης. Η ιδέα γεννήθηκε πριν από 12 χρόνια όταν ο Βαϊόλα με την υπόδειξη του γκαλερίστα του επισκέφθηκε το Κάστρο του Ουίνδσορ με σκοπό να μελετήσει κάποια σχέδια του Λεονάρντο Ντα Βίντσι που φυλάσσονται εκεί. Ο Κλέιτον θεώρησε ότι οι μεταφυσικοί προβληματισμοί του θα ταίριαζαν περισσότερο με τα σχέδια του Μικελάντζελο, που επίσης συμπεριλαμβάνονταν στη βασιλική συλλογή. Του τα παρουσίασε και επαληθεύτηκε. Ο Βαϊόλα, –νεαρός τεχνικός του κινηματογράφου με πρωτοποριακές καλλιτεχνικές αναζητήσεις στη βιντεο-τέχνη που για πρώτη φορά επισκέφθηκε τη Φλωρεντία το 1974 και τότε πραγματικά βαπτίστηκε στην αναγεννησιακή τέχνη– γοητεύθηκε και αποδέχθηκε την πρόκληση: να τοποθετήσει 12 δικές του βιντεο-εγκαταστάσεις δίπλα σε 15 έργα του Μικελάντζελο.

«Συνομιλία» γιγάντων για τη ζωή και τον θάνατο Μικελάντζελο και Μπιλ Βαϊόλα μαζί-2

Κάποιοι θα πουν ότι ο συνδυασμός μοιάζει αταίριαστος. Τι έχει να πει ο πιστός καθολικός Μικελάντζελο του οποίου τα έργα διαπνέονται από το πνεύμα του Χριστιανισμού με τον απολύτως κοσμικό Βαϊόλα, που τονίζει ότι το έργο του δεν έχει θεολογικό χαρακτήρα; Παρ’ όλα αυτά, μετά τη δεκαετία του 1990 ο θάνατος των γονιών του τον έστρεψε περισσότερο στη μεταφυσική ως παρηγοριά στην οδύνη του θανάτου. Εκτοτε πολλά έργα του παρουσιάζονται σε εκκλησίες, ενώ o «Αγγελιαφόρος» του, μια βιντεο-εγκατάσταση που δείχνει έναν γυμνό άντρα να αναδύεται και να βυθίζεται πάλι στο νερό, ήταν ανάθεση του Καθεδρικού του Ντάρχαμ. Ετσι, το έργο του Μπιλ Βαϊόλα εντάσσεται από έγκυρους τεχνοκριτικούς στη θρησκευτική παράδοση της τέχνης, και ο ίδιος χαρακτηρίζεται «θρησκευόμενος καλλιτέχνης» της εποχής μας, ιδίως τώρα που το θέμα της θρησκευτικής πίστης επανέρχεται με διαφορετικούς όρους και περιεχόμενο στις κοινωνικο-πολιτικές συζητήσεις.

​​Bill Viola/Μichelangelo at Royal Academy, Λονδίνο, έως 31/3.

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή