Η σπουδαία γλύπτρια Ναταλία Μελά, μια εμπνευσμένη και σοφή Ελληνίδα

Η σπουδαία γλύπτρια Ναταλία Μελά, μια εμπνευσμένη και σοφή Ελληνίδα

3' 3" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Κρατάω μέσα μου την τελευταία εικόνα της Νάτας Μελά. Να κάνει επιδέξιες ψαλιδιές σε ένα χαρτί, στο εργαστήριό της Μουρούζη, έναν παλιό στάβλο, σκέτο χάος από αντικείμενα και σύνεργα. Σε δυο λεπτά το χαρτί μεταμορφώθηκε, ως εκ θαύματος, σε καμαρωτή ουρά από ένα κοκοράκι. Σήκωσε τα μάτια πίσω από τα γυαλιά και μου έριξε ένα συνωμοτικό βλέμμα σαν να πηγαίναμε μαζί στο σχολείο και είχε κάνει μόλις μια ζαβολιά. Δεν νομίζω ότι είχα γνωρίσει ποτέ άνθρωπο με τέτοιο joie de vivre και νεανικό ψυχισμό στα 90 του. Οπως μου έλεγε και η κόρη της, η επίσης χαρισματική Αλεξάνδρα Τσουκαλά, έπρεπε να περάσει τα ογδόντα κάτι για να σταματήσει να κάνει βουτιές με το κεφάλι ή να οδηγεί με δαιμονισμένη ταχύτητα το τρίκυκλό της στις Σπέτσες. Ας μη μιλήσουμε για τα αγαπημένα της πουράκια που δεν τα έβγαζε από το στόμα της.

Εφυγε ήρεμη, μέσα στην αγκαλιά της οικογένειάς της στα 96 της. «Ξέρεις, μου λένε όλοι ότι την έζησε τη ζωή της. Αλήθεια είναι. Αλλά ξαφνικά άδειασε το σπίτι», συμπλήρωσε η Αλεξάνδρα. Εχει δίκιο. Η παρουσία της –πόσο δε μάλλον η απουσία– γέμιζε τον χώρο. Η Νάτα ήταν μια σπουδαία προσωπικότητα, μια εκπληκτική γλύπτρια, που τόλμησε να τα βάλει με το μάρμαρο, την πέτρα και το σίδερο (είχε βγάλει και δίπλωμα οξυγονοκόλλησης η αθεόφοβη) όταν ήταν ανήκουστο για μια γυναίκα. Στην τελευταία μας συνέντευξη το 2012 τα έβαλε ανοικτά και με τη Χρυσή Αυγή. Δεν μάσησε ποτέ τα λόγια της, δεν δίστασε να πάει στο ΚΚΕ και ας τη φώναζαν «βασιλοκομμουνίστρια». Και να το αποκηρύξει μετά τον θάνατο του φίλου της Κίτσου Μαλτέζου το ’44.

Αν η Ελλάδα έχει μια ισχνή αστική τάξη, η Μελά ήταν το ακριβό της απόσταγμα. Εγγονή του Παύλου Μελά. Η μητέρα της ήταν θυγατέρα του Ιωάννη Πεσμαζόγλου, ο οποίος ίδρυσε την Εθνική Τράπεζα μαζί με τον Γεώργιο Σταύρου, και η γιαγιά της ήταν κόρη Μιαούλη. Η άλλη γιαγιά της προερχόταν από το γένος Δραγούμη, αδελφή του Ιωνος και κόρη του Στέφανου Δραγούμη. Να, τι έλεγε γι’ αυτό: «Πολλοί αστοί άρχισαν να ντρέπονται γι’ αυτό που είναι, για τους τρόπους τους και πίστεψαν ότι μόνο το λαϊκό είναι καλό. Κι εγώ την έζησα αυτήν την κρίση, να έχω τύψεις για την καταγωγή μου. Το ξεπέρασα αργότερα, αφού άφησα πίσω μου την Αριστερά. Αυτές οι ενοχές πάντως ήταν ένας από τους λόγους που χάσαμε στην Ελλάδα την αστική παράδοση. Οι Ελληνες αστοί δεν είναι σαν τους ξένους που ανήκαν σε μια άρχουσα τάξη λόγω φέουδων. Στη χώρα μας, αστός ήταν εκείνος που εργαζόταν και είχε αρχές και μόρφωση. Ηταν ένα δυναμικό και υγιές κομμάτι της κοινωνίας».

Ηταν σύζυγος του αρχιτέκτονα Αρη Κωνσταντινίδη, με τον οποίον απέκτησε έναν γιο και μια κόρη. Υπερήφανη γιαγιά, καμάρωνε την τρίτη γενιά της οικογένειας. Υπήρξε μαθήτρια του Δημητριάδη και του Τόμπρου και φανέρωσε από νωρίς το ταλέντο της. Ο Τσαρούχης της δίδαξε σχέδιο. Στον φιλικό της κύκλο ήταν ο Εγγονόπουλος, ο Εμπειρίκος, ο Βάσος Καπάνταης, η Μπούμπα Λυμπεράκη, ο Νίκος Κούνδουρος, ο Γιάννης Μόραλης. Η σημαντικότερή της συμβολή, μου λέει η «ψυχή» του Μουσείου Γουλανδρή, Κυριάκος Κουτσομάλλης, που τη γνώριζε και τη θαύμαζε, ήταν η ρήξη με την παράδοση της γλυπτικής, η αποδέσμευση από κανόνες και στερεότυπα.

Δεν σταμάτησε να εργάζεται ακόμα και σε μεγάλη ηλικία, διότι έτσι έπαιρνε κουράγιο. Θυμάμαι την είχα ρωτήσει για την οικονομική κρίση. «Οσο δύσκολα και αν είναι τα πράγματα, δεν πρέπει ποτέ να χάνουμε το θάρρος μας και την αγάπη μας για το δώρο της ζωής. Ζούμε σε μια ευλογημένη, πανέμορφη χώρα και όπου και αν στρέψουμε το βλέμμα μας, στη θάλασσα ή στα βουνά, θα γεμίσουμε ενέργεια». Αντίο, σοφή μας Νάτα. Θα είμαστε όλοι εκεί να σε αποχαιρετίσουμε αύριο Τετάρτη στο Α΄ Νεκροταφείο και ώρα 2 μ.μ.

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή