Περίπου ένα χρόνο πριν από τα προγραμματισμένα εγκαίνια της ανακαινισμένης Εθνικής Πινακοθήκης Μουσείο Αλεξάνδρου Σούτσου –θυμίζουμε ότι αναμένονται στις 25 Μαρτίου 2021–, εβδομήντα έργα από τις συλλογές της βγαίνουν από τις αποθήκες και έρχονται στο Ιδρυμα Β. & Μ. Θεοχαράκη. Η έκθεση «Η ανθρώπινη μορφή στην ελληνική ζωγραφική στον 20ό αιώνα», που ξεκίνησε από μια ιδέα της διευθύντριας της Πινακοθήκης, Μαρίνας Λαμπράκη-Πλάκα, αναδεικνύει το διαρκές ανθρωποκεντρικό ενδιαφέρον και την πίστη της νεοελληνικής ζωγραφικής στην ανθρώπινη μορφή, ως θέμα ανανεούμενο και σύγχρονο. Μέσα από την επιλογή των έργων –ένα μικρό αντιπροσωπευτικό δείγμα των συλλογών της με την προσθήκη τριών έργων από τη συλλογή του Ιδρύματος Θεοχαράκη–, η έκθεση παρουσιάζει την εξέλιξη της ανθρώπινης μορφής στην ιστορία της ελληνικής ζωγραφικής κατά χρονολογικές ενότητες, συνδέοντας διαφορετικές γενιές καλλιτεχνών με την ανθρωποκεντρική ζωγραφική του εικοστού αιώνα.
«Η τοποθέτηση των έργων στους τρεις ορόφους του ιδρύματος δίνει τη δυνατότητα στο κοινό να παρακολουθήσει οργανωμένα την πορεία αυτής της εξέλιξης», λέει η Λαμπρινή Καρακούρτη-Ορφανοπούλου, επιμελήτρια της Εθνικής Πινακοθήκης, με την οποία μιλάμε καθώς η προετοιμασία της έκθεσης βρίσκεται ακόμη σε εξέλιξη. Σύμφωνα λοιπόν με τη δική της καθοδήγηση η περιήγηση του επισκέπτη πρέπει να ξεκινήσει από τον τέταρτο όροφο, συστήνοντάς μας τη ζωγραφική της πρώτης εικοσαετίας του προηγούμενου αιώνα. Οι Ελληνες καλλιτέχνες εκείνης της περιόδου ταξιδεύουν στα μητροπολιτικά κέντρα, μετεκπαιδεύονται και έρχονται σε επαφή με τα ανανεωτικά ρεύματα της μοντέρνας τέχνης. Οι νεωτεριστές ζωγράφοι διεκδικούν την αυτονομία της ζωγραφικής και τον αυτοπροσδιορισμό της. Με αφετηρία τα έργα των Θάλειας Φλωρά-Καραβία, Συμεών Σαββίδη και της «Ομάδας Τέχνης» παρακολουθούμε τη σταδιακή αποδέσμευση της ανθρώπινης μορφής από τον ακαδημαϊκό νατουραλισμό και την εκφραστική της αυτονόμηση.
Ο τρίτος όροφος είναι ολόκληρος αφιερωμένος στην περίφημη γενιά του ’30 και τους επιγόνους της (Ν. Χατζηκυριάκος-Γκίκας, Σπ. Παπαλουκάς, Τ. Παπατσώνης, Θεόφιλος Χατζημιχαήλ, Γιάννης Τσαρούχης, Γιάννης Μόραλης, Αλέκος Φασιανός κ.ά.), δηλαδή στην αναζήτηση του μοντερνισμού μέσα από την παράδοση και συνέχιση της πολιτιστικής μας κληρονομιάς. Μετά τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, την Οκτωβριανή Επανάσταση και τη Μικρασιατική Καταστροφή του 1922, στη χώρα μας δημιουργούνται μεγάλα πολιτικά, ηθικά, κοινωνικά και οικονομικά προβλήματα, που δεν άφησαν ανεπηρέαστες τις τέχνες και τον εικαστικό κόσμο. Ετσι ο εικαστικός λόγος ανταποκρίνεται απ’ τη μια μεριά στις εθνικές επιδιώξεις και στα ιδανικά της ελληνικής κοινωνίας και από την άλλη αντανακλά τα ευρωπαϊκά πρωτοποριακά έργα. Τέλος, στον δεύτερο όροφο «συναντάμε» την ανθρώπινη μορφή στη σύγχρονη ελληνική ζωγραφική με αφετηρία την αφαίρεση, την ποπ αρτ και τον μεταμοντερνισμό ώς τον νέο ανθρωποκεντρισμό της γενιάς του 1980, μέσα από τα έργα των Πάρι Πρέκα, Χρίστου Καρά, Παύλου και των νεότερων Δημήτρη Μυταρά, Χρόνη Μπότσογλου, Δημοσθένη Κοκκινίδη, Παναγιώτη Τέτση και των μαθητών του.
Διάρκεια: 22/1 – 26/4.